Amerikan hükümeti kamu sağlığını korumaya yönelik son çalışmasını geçenlerde halka tanıttı. Bu, insanları zehirleyebilecek tüm kimyasal maddeleri tarayabilme kapasitesine sahip bir robottan ibaret. Robot sadece laboratuvar analizlerinin süresini hızlandırmakla kalmıyor, ürünlerin güvenilirlik testlerinde hayvanların kullanılmasını da ortadan kaldırıyor.
Yüksek hıza sahip robot test aleti, rutin kimyasal zehir araştırmalarında devrim niteliğinde. Robert Kablack Amerika Çevre Koruma Dairesi EPA’da Ölçüm ve Toksikoloji Merkezi Başkanı: "Bir insan yılda sadece 10 ya da 20 kimyasal madde üzerinde çalışabilir. Biz haftada 10 bin kimyasal üzerinde çalışıyoruz."
Robot beş büyük federal daire tarafından ortaklaşa satın alındı. Kimyasal test sürecini geliştirmeyi amaçlayan bu daireler arasında EPA ve Ulusal Sağlık Enstitüsü Kimyasal Genetik Merkezi de var.
Amaç toksik ve zararlı kimyasallar için kapsamlı bir bilgi bankası oluşturabilmek. Böyle bir bilgi bankası henüz yok. Robot, sanayi ve tüketici ürünleri, gıdalara konulan ek maddeler ve ilaçlarda bulunan kimyasal maddeleri tarıyor. Bu maddelerin sağlığa zararlı olup olmadıkları araştırılıyor.
Hızının yanısıra, robot başka bilimsel yararlar da sağlıyor. Örneğin 24 saat boyunca durmadan, şikayet etmeden, tatil istemeden çalışıyor. Test sürecinde hayvanların kullanılması sürecini ortadan kaldırıyor. Bu süreçte sadece hayvan hücrelerinden yararlanılıyor.
Robert Kablack, "Özel test plakalarında 1536 adet kuyu bulunuyor. Her kuyuda 2 çözelti mevcut. Her kimyasal maddeye bir hayvan hücresi koyuyoruz. Yani böylece 1536 kimyasal maddeyi aynı anda inceliyoruz," diyor.
Her plakanın bir barkodu var. Bu barkotlarda her kuyudaki kimyasal maddeyle ilgili bilgi bulunuyor. Robot her örnekte ne çeşit biyolojik faaliyet araması gerektiği konusunda programlanıyor. Bu arama çok kısa sürede yapılıyor. Araştırma bittiğinde sonuçlar bilimadamlarına gönderiliyor ve yeni talimat bekleniyor. Bilimadamları kendilerine gönderilen verilerin toksik olup olmadığını değerlendiriyor.
Kablack, "Bu teknolojiden sanayi sektörü de çok yararlanacak. Bir kimyasal maddenin toksik olup olmadığını test edecek bir yöntem geliştirebilirsek ve bunu milyon dolar yerine binlerce dolara mal edebilirsek bu herkese yarar sağlar. Hayvanseverler de memnun olur," diyor.
Kablack bugün kullanılan bir çok kimyasal maddeyle ilgili güvenlik bilgisi bulunmadığını söylüyor. Amerika'da her yıl piyasaya 1500 yeni sentetik kimyasal madde sürülüyor. Yeni robot sayesinde bu maddelerin ne içerdiği kolayca saptanabilecek, üreticiler ve denetçiler zehirli maddelerle güvenli maddeleri birbirinden ayırt edebilecek.