Irak’ın kuzeyinde bazı kent ve kasabaları ele geçiren Irak ve Suriye İslam Devleti adlı Sünni militan örgütün, faaliyetlerini hiç beklenmedik bir şekilde finanse eden eski düşmanı Esat rejimiyle ittifak yaptığı ortaya çıktı.
Irak ve Suriye İslam Devleti örgütü, bölgeye ve sonunda da tüm dünyaya şeriat getirmeyi amaçlıyor. Örgütün Irak’ta 10 yıl önceki girişimleri sonuçsuz kalınca militanların birçoğu sınırı geçerek Suriye’ye kaçtı.
Örgüt bu dönemde Suriye’deki karlı bazı petrol tesislerini yönetti. Bu süreçte de bir tek müşterisi oldu.
Londra’daki King College’dan Şiraz Mahir, bu müşterinin IŞİD’in düşmanı, Esat hükümeti olduğunu söylüyor:
“Esat hükümeti çıkarları yönünde hareket etti. Şeytanla, yani IŞİD militanlarıyla işbirliği yaptı. İki taraf da bu alışverişte son derece pragmatik davrandı.”
IŞİD militanları şimdi Beyci’deki petrol tesislerini ele geçirmiş durumda ve buradan da faaliyetlerini genişletmek için finansman sağlamayı planlıyor.
Ancak bu tesisleri işletebilmek için IŞİD’in yerel aşiretlerin desteğine ihtiyacı var. IŞİD’in selefi olan El Kaide, on yıl önce bu aşiretler tarafından dışlanmış, Sünni aşiretlerden destek alamadığı için Irak’ta tutunamamıştı.
Şiraz Mahir’e göre, IŞİD farklı bir yaklaşımla geri döndü:
“IŞİD militanları, bu bölgelere geri dönüp aşiret liderlerine, ‘Sizi Amerikalılar ve Irak Başbakanı Nuri el Maliki kandırdı. Size verdikleri sözleri tutmadılar, ihanet ettiler. Bundan dolayı sizi affediyoruz. Size samimi bir şekilde el uzatıyoruz’ dediler.”
IŞİD Sünniler’e belki samimi bir şekilde el uzatsa da Şiiler’den, özellikle de Irak ordusundan el çekmiş durumda. Bunun nedeni Irak ordusunun Sünni azınlığa karşı baskı aracı olarak kullanılması.
Militanlar yeni yaklaşımlarının Irak’ta savaşı kendi lehlerine çevirmesini, aynı zamanda bunun Suriye’deki konumlarını güçlendirmesini umuyor.
Eğer bu plan işe yararsa militanlar sağlam müttefiklere, Batı’ya karşı yeni saldırılar düzenleyebilecekleri finansman ve üslere sahip olacak.
Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü terör uzmanı Raffaello Pantucci’nin uyarısı bu yönde:
“Örgüt bir şekilde otoritesini ortaya koymaya ve küresel cihat bayrağının yeni mirasçısı olabileceğini göstermeye çalışıyor. IŞİD Batı’ya karşı yeni saldırı düzenlemeyi de düşünebilir.”
Uzmanlar, militanların yakın bir zamanda Batı’ya saldırmayacağından ya da şimdilik Suriye ve Irak’taki kazanımlarını sağlamlaştırmakla yetineceğinden emin değil. Gerçek şu ki, Irak ve Şam İslam Devleti örgütünün hedefi küresel bir güç olmak. Bu amaçla büyük kaynaklar edinen örgütü durdurmak Batılı ülkeler ve müttefikleri için zor olacağa benziyor.
