Erişilebilirlik

İran’la Anlaşma Sağlanabilir mi?


İran’la Anlaşma Sağlanabilir mi?
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:02:35 0:00

İran’ın nükleer programıyla ilgili görüşmeler başlayalı iki yılı aşkın bir zaman geçti. 30 Haziran anlaşmaya varılması için belirlenen son tarih. Taraflar kilit anlaşmazlıklarda hala bir orta yol bulabilmiş değil ve uzmanlar sürenin uzatılabileceğini söylüyor

İran Dışişleri Bakanı Muhammet Cevat Zarif görüşmelerin son günü yaklaşırken Avrupa başkentlerinde temaslarda bulunuyor. Diğer İranlı yetkililer de Viyana’da bir anlaşmanın ayrıntıları üzerinde çalışıyor. Taraflar Nisan ayında Lozan’da çerçeve anlaşmasına varmıştı.

Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nden Mark Fitzpatrick, tarafların kilit konularda ilerleme sağlayamadığına dikkati çekiyor: “Birçok sorun çözülmüş değil, çünkü İran Lozan’ın ötesinde bir ilerleme kaydetmek istemedi. Son aşamaya kadar bütün anlaşmazlıkların ucunu açık tutmayı tercih etti.”

Bu son aşamada Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry görüşmelere katılacak. Ama İran’ın ruhani lideri Ayetullah Ali Hamaney’in son açıklaması kaygı yarattı. Hamaney, anlaşma öncesi ortaya çıkan bazı ayrıntılara, yani denetimlerde verilecek ödünlere, yaptırımların kaldırılması için belirlenen takvime ve İran’ın nükleer araştırmalarını on yıl boyunca askıya alması gerektiği gibi konulara muhalefet ediyor.

Mark Fitzpatrick, “Batı’nın Hamaney’in taleplerini yerine getirmesi olasılığının, kötü bir anlaşmaya yol açacağı yönünde bir kaygı doğdu” şeklinde konuşuyor.

Aralarında eski yetkililerin de bulunduğu önde gelen 18 Amerikalı, bu kaygıyı geçtiğimiz günlerde yayınladıkları açık mektupta dile getirdi.

Ancak Georgetown Üniversitesi uzmanlarından Ariane Tabatabai, Skype üzerinden sorularımızı yanıtlarken, bu kaygıların abartıldığını söyledi: “Hamaney’in söyledikleriyle yaptıklarını dikkatlice karşılaştırırsanız, her söylenenin resmi politika haline gelmediğini göreceksiniz.”

İran ne tesislerinin denetlenmesini, ne de denetçilerin nükleer uzmanlarıyla görüşmesini istiyor. Ama İran’la varılması planlanan anlaşma, 126 ülkenin imzaladığı ve kabul ettiği Nükleer Silahsızlanma Anlaşması’na dayandırılıyor. Bu anlaşma da askeri tesislerin incelenmesini gerektiriyor.

Tabatabai, “İran anlaşma istiyor, ama bu anlaşmanın ulusal güvenliği pahasına gerçekleşmesine razı olmuyor. Bu anlamda askeri tesislerine girilmesini, nükleer bilimcileriyle görüşmeler yapılmasını ulusal güvenliğinin ihlali olarak görüyor” diyor.

İki taraftan da yapılan son açıklamalar aslında pazarlık taktiklerinin, tarafların iç politika oyunlarının bir parçası olduğunu gösteriyor. Son tarih yaklaştıkça da bu söylemler, pazarlıkların yapıldığı kapalı kapılar ardında siyasi gerçeklere uyum sağlamak zorunda kalacak.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG