Uluslararası müzakereciler İran’la kapsamlı bir nihai nükleer anlaşma için Tahran‘a20 Ocak’tan itibaren 6 ay süre tanıdı.
Yeni tur görüşmeler daha önce iki taraf arasında yapılan ve İran’ın nükleer programını dondurması karşılık uluslararası yaptırımları hafifleten ara anlaşmanın devamı niteliğinde.
Ploughshares Fonu’ndan güvenlik uzmanı Joel Rubin bundan sonraki görüşmelerin, ara anlaşma öncesi görüşmelerden çok daha karmaşık olduğunu ve zor geçeceğini düşünüyor.
Batı ülkelerinin santrifüj sayısını sınırlamak ve uranyum zenginleştirmesini çok düşük bir seviyeye çekmek isteyeceğini söyleyen uzman Arak’taki plütonyum üretim merkezinin de barışçıl amaçlara hizmet edecek şekilde dönüştürülmesi talebinde bulunulacağını söyledi. İran’ın nükleer programının askeri yönleriyle ilgili tartışmaların zor geçeceğini söyleyen Rubin, İran’ın da görüşmeler sonunda ülke üzerindeki uluslararası yaptırımların sona erdirilmesini isteyeceğini belirtti.
İran’la yapılan ara anlaşma, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’na, İran’ın ana nükleer enerji merkezlerine daha önce sahip olmadığı kadar geniş erişim olanağı tanıyor.
Rubin görüşmeler sürerken en önemli unsurlardan birinin bu olacağını düşünüyor. Uzman, İran’a güven duyarak görüşmeleri sürdürmenin kabul edilecek bir yaklaşım olmayacağını ve bu nedenle ülkede çalışan denetçilerin anlaşmanın her noktasını doğrulama ve İran’ın nükleer enerji tesislerine sınırsız giriş hakkına sahip olmaları gerektiğini söylüyor.
Silah Kontrol Derneği’nden Greg Thielmann güven tesisinin büyük önem taşdığı görüşünde . İki tarafta da diğer tarafın iyi niyetli olmadığı görüşünün yaygın olduğunu söyleyen uzman gelecek 6 içinde önemli kilometre taşlarının aşılması gerekeceğini ve verilen sözlerin tutulup tutulmadığının sürekli olarak sınanacağını söyledi.
Thielmann anlaşma imzalandığında uluslararası kamuoyunun İran’ın nükleer programının geleceği ile ilgili verdiği sözleri tutacağına da ikna olması gerekeceğini belirtti.
Ancak uzman, güven sorununa rağmen iki tarafın da anlaşmayı istediğini sözlerine ekledi.
Batılı ve İranlı uzlaşmacılar görüşmeleri sürdürürken Amerikalı senatörler ise İran’a yönelik daha ağır yaptırımlar uygulama hazırlığında. Geçtiğimiz Temmuz ayında yapılan oylamada, bankacılık ve petrol başta olmak üzere birçok sektörü hedefleyen yeni yaptırımlar Temsilciler Meclisi’nden geçti.
Yeni yaptırımların önümüzdeki günlerde Senato’da da tartışılması bekleniyor.
Başkan Obama ise yeni yaptırımları veto edeceğini söyledi. Bazı Amerikalı yetkililer yeni sert yaptırımların görüşmelere zarar vereceği görüşünde.
Yeni tur görüşmeler daha önce iki taraf arasında yapılan ve İran’ın nükleer programını dondurması karşılık uluslararası yaptırımları hafifleten ara anlaşmanın devamı niteliğinde.
Ploughshares Fonu’ndan güvenlik uzmanı Joel Rubin bundan sonraki görüşmelerin, ara anlaşma öncesi görüşmelerden çok daha karmaşık olduğunu ve zor geçeceğini düşünüyor.
Batı ülkelerinin santrifüj sayısını sınırlamak ve uranyum zenginleştirmesini çok düşük bir seviyeye çekmek isteyeceğini söyleyen uzman Arak’taki plütonyum üretim merkezinin de barışçıl amaçlara hizmet edecek şekilde dönüştürülmesi talebinde bulunulacağını söyledi. İran’ın nükleer programının askeri yönleriyle ilgili tartışmaların zor geçeceğini söyleyen Rubin, İran’ın da görüşmeler sonunda ülke üzerindeki uluslararası yaptırımların sona erdirilmesini isteyeceğini belirtti.
İran’la yapılan ara anlaşma, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu’na, İran’ın ana nükleer enerji merkezlerine daha önce sahip olmadığı kadar geniş erişim olanağı tanıyor.
Rubin görüşmeler sürerken en önemli unsurlardan birinin bu olacağını düşünüyor. Uzman, İran’a güven duyarak görüşmeleri sürdürmenin kabul edilecek bir yaklaşım olmayacağını ve bu nedenle ülkede çalışan denetçilerin anlaşmanın her noktasını doğrulama ve İran’ın nükleer enerji tesislerine sınırsız giriş hakkına sahip olmaları gerektiğini söylüyor.
Silah Kontrol Derneği’nden Greg Thielmann güven tesisinin büyük önem taşdığı görüşünde . İki tarafta da diğer tarafın iyi niyetli olmadığı görüşünün yaygın olduğunu söyleyen uzman gelecek 6 içinde önemli kilometre taşlarının aşılması gerekeceğini ve verilen sözlerin tutulup tutulmadığının sürekli olarak sınanacağını söyledi.
Thielmann anlaşma imzalandığında uluslararası kamuoyunun İran’ın nükleer programının geleceği ile ilgili verdiği sözleri tutacağına da ikna olması gerekeceğini belirtti.
Ancak uzman, güven sorununa rağmen iki tarafın da anlaşmayı istediğini sözlerine ekledi.
Batılı ve İranlı uzlaşmacılar görüşmeleri sürdürürken Amerikalı senatörler ise İran’a yönelik daha ağır yaptırımlar uygulama hazırlığında. Geçtiğimiz Temmuz ayında yapılan oylamada, bankacılık ve petrol başta olmak üzere birçok sektörü hedefleyen yeni yaptırımlar Temsilciler Meclisi’nden geçti.
Yeni yaptırımların önümüzdeki günlerde Senato’da da tartışılması bekleniyor.
Başkan Obama ise yeni yaptırımları veto edeceğini söyledi. Bazı Amerikalı yetkililer yeni sert yaptırımların görüşmelere zarar vereceği görüşünde.
