Erişilebilirlik

İran'la Anlaşmadan Sonra Atılacak Adımlar


İran'la Anlaşmadan Sonra Atılacak Adımlar
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:02:11 0:00

İran’la yıllardır devam eden görüşmelerin ardından anlaşmaya varılmasıyla her şey bitmiş olmuyor. Dünya ülkelerinin atacağı bir dizi adım var. İran ve P5+1 ülkeleri arasında varılan 150 sayfalık anlaşma uzmanlar tarafından inceleniyor. Anlaşmanın yürürlükte kalması için ne gibi adımlar atılması gerekiyor?

Viyana’da geçen 18 günün ardından altı ülke ve İran arasında imzalanan tarihi anlaşmayı kutlama mesajları izledi. Tahran sokaklarında kutlamalar yapıldı. Kutlamalar bittikten sonra ne mi olacak?

Önce Amerika’da, Kongre’nin anlaşmayı onaylaması için iki ay süre var. Cumhuriyetçi Partililer anlaşmadan hiç memnun değil.

Cumhuriyetçi Kongre Üyesi Ron Desantis, “Anlaşma İran’ı güçlendiriyor. İran’a bomba yapma fırsatı veriyor ve dünyayı daha güvensiz hale getiriyor” diyor.

Önde gelen bazı Demokrat Partililer de İran’la anlaşmaya karşı. Ama Başkan Obama Kongre’den gelecek ‘hayır’ yanıtını veto etmeye hazır.

Aynı durum İran için de geçerli.

Brookings Enstitüsü uzmanı Robert Einhorn, Skype üzerinden sorularımızı yanıtladı: “İran’da anlaşmaya karşı çıkan sertlik yanlıları olacağından eminim. Bunları aşmak ve anlaşmayı kabul ettirmek, İran’ın dini liderinin elinde.”

İran’ın nükleer programına karşı uygulanan yaptırımlar bu ülkenin ekonomisini zayıflattı, petrol ihracatını yarıya indirdi.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi de İran’la anlaşmayı onayladı.

Tahran anlaşmayı ihlal ederse yaptırımlar derhal yeniden başlayacak.

Ancak İran anlaşmaya uyarsa bu durumda yaptırımlar aşamalı olarak kalkacak.

Uzman James Acton, “Sanıyorum Avrupa Birliği yaptırımları hızla kaldırma konusunda anlaşacak ve Başkan Obama da bu yaptırımları hafifletecek. Ama bir şey gözden kaçmamalı. Bu son derece karmaşık bir anlaşma. İki taraf da çok istekli olsa bile yürürlükte tutması zor olacak” şeklinde konuşuyor.

Anlaşma İran’a silah ambargosunu beş, füze ambargosunu da sekiz yıl boyunca uzatıyor. Ama bazı koşulların yerine getirilmesi durumunda bu yaptırımlar daha hızlı da kaldırılabilir:

Uzman Robert Satloff, “Sonuçta uzak bir gelecekte bu anlaşma yürürlükten kalktığı zaman, İran üzerinde bir kısıtlama olmayacak. Bu da İran açısından hiç de kötü bir anlaşma sayılmaz” diyor.

Anlaşma, İran’ın uranyum temin etme ve depolama kapasitesini önemli ölçüde azaltıyor. Ayrıca önümüzdeki aylarda İran’ın nükleer tesislerine yapılacak denetlemeler de arttırılacak.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG