Suudi Arabistan, Obama Yönetimi’nin IŞİD’e karşı oluşturacağı uluslararası koalisyonun önemli bir parçası olacak. Bu savaşın önemli katılımcılarından biri de Irak’ın yeni hükümetini destekleyen ve Kürtler’in silahlanmasına yardımcı olan İran. Peki Amerika, İran ve Suudi Arabistan arasında uzun zamandır devam eden güvensizlik havasıyla İran’ın IŞİD’e karşı mücadelede yer alması arasında nasıl bir denge kuracağıysa merak konusu.
Irak’taki IŞİD militanlarına karşı savaşta Amerika, hava saldırılarıyla Kürt güçlerine destek veriyor.
Ancak Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani, Kürtler’e asıl yardım eden ülkenin İran olduğunu söylüyor.
Barzani “Dostlarımızdan birliklerimize silah sağlamalarını istedik. İran, ihtiyacımız olan silahları gönderen ilk ülke oldu” dedi.
İran Dışişleri Bakanı Cevat Zarif, İran’ın IŞİD’le mücadelede daha geniş bir yaklaşım içinde işbirliği yapmaya açık ve uluslararası toplumla görüşmeye hazır olduğunu ve söylüyor.
Amerika’nın Irak eski büyükelçisi Ryan Crocker, resmi koalisyonun dışında kalsa bile İran’ın IŞİD’le mücadelede yer almasının Amerika için sorun oluşturacağını söylüyor ve uyarıyor:
“Ortak bir tehdide karşı tam da cephe oluşturmamız gereken bir zamanda İran’ın IŞİD’e karşı savaşta yanımızda yer alması, Iraklı Sünniler açısından tamamen ters tepebilir. Mısır, Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleriyle ilişkilerimizde çok ciddi sorunlara yolaçabilir.”
Amerika Barış Enstitüsü’nden Steve Heydemann’a göre bu alışılmadık ortaklığın nedeni IŞİD tehdidinin çok ciddi olması.
Heydemann “İran ve Suudi Arabistan birçok konuda çok ciddi çatışma içinde. Ancak son iki ayda kontrol altına aldıkları bölgeleri hızla genişleten IŞİD’e karşı omuz omuza mücadele etmek zorunda kaldıklarını görüyorlar” şeklinde konuşuyor.
Böyle bir koalisyonun kurulması olasılığının oldukça yüksek olduğunu düşünen Georgetown Üniversitesi’nden Profesör Nora Bensahil “Amerika’nın ya da Suudi Arabistan’ın İran’la işbirliği içine girdiklerini açıklayacaklarını sanmıyorum. Ancak kapalı kapılar ardında, sessizce istihbarat paylaşımının arttırılması gibi adımlar atılabilir. Başka konularda birbirine son derece zıt çıkarları olsa da ortak bir tehdide karşı işbirliği yapabilirler” diyor.
American Üniversitesi’nden Profesör Ekber Ahmet, Arap Körfez ülkelerinin tam da bu nedenle aralarındaki görüş farklılıklarını bir kenara bırakabileceği görüşünde:
“Aşiretler ve klanlar, ortak bir tehdide karşı böyle örgütlenir. O an için birleşirler, ancak rekabeti başka alanlarda, başka şekillerde sürdürürler.”
Profesör Ahmet, Suudi Arabistan-İran ilişkilerinde yumuşama görüldüğü yönündeki en açık işaretin Suudi Arabistan’ın Irak’taki yeni hükümeti memnunlukla karşılaması olduğunu söylüyor. Bağdat’taki yeni hükümet İran’ın desteklediği Şiiler’den oluşsa da Iraklı Sünniler ile Kürtler’e açılım sözü veriyor.
((SIGNED))
