Cumhuriyetçi senatörler İran’a yolladıkları açık mektubun arkasında durmayı sürdürürken Başkan Obama’nın imzalayacağı bir nükleer anlaşmanın gelecekte iptal edilebileceğini tekrarlıyor. Mektubu 47 Cumhuriyetçi senatörün imzalaması İran’ın nükleer programının gelecek yılki başkanlık seçimlerinde önemli bir konu olacağının göstergesi.
Eski Texas valisi ve olası başkan aday adayı Rick Perry’nin katıldığı bir konferansta İran’la görüşmeler gündemde önemli yer tuttu: “Birinci olarak İran’ın nükleer silah üretmesine izin verilmemesi gerekir. B kadar açık!”
İran’ın nükleer programı ile ilgili kaygılar ön seçimlerde önemli bir eyalet olan New Hampshire’ı ziyaret eden Florida eski valisi Jeb Bush’un da gündemindeydi: “Başkan adaylığı konusunu değerlendiriyorum. Eğer başkan olursam İran’la bir anlaşma pazarlığına girerek Ayetullah’ı ve bu zalim rejimini meşrulaştıracak bir anlaşma yapmam.”
Konu bir başka muhtemel başkan aday adayı Wisconsin Valisi Scott Walker’ın da açıklama getirdi: “Eğer başka bir ülkeyle ilgili büyük bir karar alacaksanız, ki bence İran’la süregelen durum buna bir örnek, anayasamız bunun Kongre’ye danışarak ve desteğini alarak yapılmasını öngörüyor.”
Cumhuriyetçiler’in İran’a mektubu ülke siyasetinde büyük fırtına kopardı. Ancak mektubu kaleme alan Arkansas Senatörü Tom Cotton geri adım atmıyor: “Anayasaya bağlı basit bir gerçek var, o da Kongre anlaşmayı onaylamazsa iptal edilebilir. Ve şu anda masada bulunan anlaşma kötü bir anlaşma.”
Dışişleri Bakanı John Kerry mektubun bir hata olduğunu söylüyor: “Bu mektup çok planlı bir şekilde bu görüşmeleri baltalamak için yazıldı.”
Demokrat Parti’den aday olması beklenen eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da bu görüşte: “Bu senatörler ya İran’a yardımcı olmaya çalışıyor, ya da son derece önemli bir uluslararası diplomasi sürecinde ülkenin başkumandanına zarar vermek istiyor. Her iki olasılık da mektubu kaleme alanları kötü gösteriyor.”
Dış siyaset uzmanı Ken Sofer, mektuba gelen tepkilerin büyük bir iç politika tartışmasına dönüştüğünü söylüyor: “47 Cumhuriyetçi senatörün yazdığı mektubun geçmişte bir benzeri yok. Başkanın başka bir liderle yaptığı gizli görüşmelere zarar vermeye çalışılması daha önce görmediğimiz bir durum.”
Süregelen tartışmalar aynı zamanda iç politikadaki kutuplaşmanın dış politikaya etkisini ortaya koyuyor. Matt Dallek, George Washington Üniversitesi siyaset uzmanı: “Çok fazla düşmanlık var ve bence Obama’nın göçmenlikle ilgili başkanlık yetkisini kullanmasından sonra Kongre’de Cumhuriyetçiler başkandan nasıl intikam alırız, nasıl rahatsızlık yaratır ve yetkilerini geçersiz kılarız diye düşünmeye başladılar. Bu yüzden de normalde Kongre’nin yetki alanı olmayan işlere giriştiler.”
Cumhuriyetçiler’in İran meselesini önümüzdeki seçim döneminde gündemde tutmaya devam etmesi bekleniyor.
