Erişilebilirlik

‘İran Dünyaya Barışçı Olduğunu Göstermeli’


ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius (sağda)
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry ve Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius (sağda)

Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, önümüzdeki hafta yeniden başlaması öngörülen İran ile nükleer görüşmeler öncesinde Paris’te “İran’ın barışçıl amaçlarla nükleer enerji ürettiğini dünyaya göstermesi gerekir” mesajını verdi.

Fransa Dışişleri Bakanı Laurent Fabius da “Önemli adımlar atılsa da halen ayrıştığımız noktalar var” dedi.

İran ile nükleer pazarlıkları yürüten P5+1 ülkelerinin dışişleri bakanları, 15 Mart’ta İran ile yeniden başlayacak pazarlıklar öncesi tek ses olmak için bir araya geldi. Amerika Dışişleri Bakanı Kerry, Paris’te Fransız muhatabı Fabius ile Fransa Dışişleri Bakanlığı’nda yaklaşık 20 dakika baş başa görüştü. Ardından görüşmeye İngiltere ve Almanya Dışişleri Bakanları Philip Hammond ve Frank-Walter Steinmeier’la, Avrupa Birliği’nin Dışişleri Yetkilisi Federica Mogherini de katıldı.

Görüşmenin ardından gazetecilere açıklama yapan Amerika Dışişleri Bakanı John Kerry, Fransa ile İran dosyası üzerinde “tümüyle aynı değerlendirmeleri paylaştıklarını” açıkladı. İran ile görüşmelerin ilerlediğini, ancak Tahran hükümetiyle hala anlaşılamayan noktalar olduğunu dile getiren Kerry, görüş ayrılığı yaşanan noktalara ilişkin ayrıntı vermeden, "İran tüm dünyaya nükleer çalışmalarının barışçıl olduğunu göstermek durumunda. Önemli farklılıklar hala masada. Laurent’ın (Fabius) söylediği gibi farklılıklar olmasaydı, zaten anlaşmayı imzalamış olurduk. Bazı boşluklar var, bunların kapatılması gerekiyor. Önümüzdeki gün ve haftalarda hedefimiz bu farklılıkların giderilmesi olacak” dedi.

‘Hacim, kontrol, süre’ sorunu

Fabius da, “Hacim, kontrol ve süre” konusunda henüz uzlaşma olmadığını belirterek “Bazı alanlarda ilerleme var ama ayrıştığımız noktalar da var, ele alınmaları gerekiyor. İran’ın elindeki santrifüjlerin kalite ve sayısı, İran’ın anlaşmayı uygulayıp uygulamadığının kontrolü ile üretimin süresine ilişkin hala yapılması gereken işler var. Fransa güçlü bir anlaşma istiyor. Sadece kendimiz için değil, bölge güvenliği için de, İranlılar’ın güvenliği için de bunu istiyoruz” diye konuştu.

AB Dışişleri Bakanı Federica Mogherini de, “Önümüzdeki birkaç hafta çok belirleyici olacak” diyerek Cenevre’de yapılacak görüşmelerin önemine dikkat çekti.

Salehi: ‘Önemli adımlar attık’

İran Atom Enerjisi Dairesi Başkanı Ali Akbar Salehi, İsviçre’deki son müzakerelerde Amerika ile önemli ilerleme kaydettiklerini açıkladı. Salehi, İran televizyonuna yaptığı açıklamada, “Uranyum zenginleştirme ve Arak’taki ağır su reaktörleri üzerinde anlaşma konusunda önemli adımlar attık. Ulusal çıkarlarımızı ve nükleer sanayimizi de koruyan öneriler getirerek, karşı tarafın endişelerini gidermeyi başardık. Teknik çıkmaza da son verdik” dedi.

Paris ve Washington ayrışıyor

Resmi olarak Paris, Washington ile aralarında, "Müzakerelerin ne hızı, ne de içeriği bakımından bir görüş ayrılığı olmadığını” dile getiriyor. Ancak diplomatik dille olmasa da perde arkasında Paris ile Washington arasında görüş ayrılığı yaşanıyor. Montreux’de bir haftadır süren müzakerelerin ardından, geçtiğimiz Cuma günü açıkça, özellikle Tahran’ın elinde bulundurduğu santrifüj (nükleer yakıt stokları) sayısı, nükleer bomba üretimi için gereken zaman (breakout time) ve Uluslararası Atom Enerji Dairesi’nin, anlaşmanın geleceğinin kontrolüne ilişkin konularda ilerleme kaydedilmesi gerektiğini dile getirdi.

Batılı başkentler, İran’ın “uranyum zenginleştirme kapasitesini sınırlayarak” nükleer silah üretmesini önlemek istiyor. “Barışçı bir nükleer program izlediğini ve nükleer enerji üretme hakkını” savunan İran ise, kendilerine uygulanan uluslararası yaptırımların tümüyle kaldırılmasını talep ediyor.

BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesiyle (Amerika, Çin, Fransa, İngiltere, Rusya) ve Almanya’dan oluşan P5+1 oluşumu, İran ile siyasi müzakereleri 31 Mart’ta, teknik ayrıntıların belirleneceği nihai anlaşmayı ise 1 Temmuz’da sonuçlandırmayı hedefliyor.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG