Erişilebilirlik

İran: Dış Politikada Değişiklik Yok


İran: Dış Politikada Değişiklik Yok
İran: Dış Politikada Değişiklik Yok

İran, Dışişleri Bakanı Manuşer Muttaki’nin görevden alınmasının nükleer programı ve dış politikasında değişikliğe yolaçmayacağını açıkladı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ramin Mehmanperest bu açıklamayı Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejat’ın Muttaki’yi görevden alması ve yerine Atom Enerji Dairesi Başkanı Ali Ekber Salihi’yi atamasından bir gün sonra yaptı.

Ahmedinejat, dışişleri bakanını neden değiştirdiğini açıklamadı. Ancak İran Öğrenci Haberleri Ajansına göre , Sözcü Mehmanperest, Dışişleri Bakanlığındaki değişikliklerin “doğal bir olay” olduğunu söyledi.

Resmi bir ziyaret için Senegal’de bulunan Muttaki, görevden alınması konusunda henüz bir tepki göstermedi.

İran Dışişleri Bakanı Manuşer Muttaki, Tahran’ın nükleer programıyla ilgili uluslararası görüşmeleri yeniden başlatmayı kabul etmesinden bir hafta sonra görevden alındı.

Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinejat, bakan olarak yaptığı çalışmalar nedeniyle Muttaki’ye teşekkür etti ancak neden bu beklenmeyen kararı aldığını açıklamadı.

Muttaki’nin yerine geçici olarak getirilen Ali Ekber Salihi, cumhurbaşkanına yakınlığıyla tanınıyor ve eski dışişleri bakanı gibi İran’ın nükleer enerji geliştirme hakkını kuvvetle savunan savunan bir kişi olarak biliniyor.

İran nükleer programının sivil amaçlı olduğunda ısrar ediyor ancak çalışmalarının askeri yanı olmadığını kanıtlayacak bilgiler vermediği için sürekli Birleşmiş Milletler yaptırımlarıyla karşılaşıyor.

Bu aybaşında görüşmeler başlamadan birkaç gün önce Salihi, İran’ın uranyum zenginleştirme sürecinde önemli bir adım atarak sarı-pasta denen konstrante uranyum üretebilir hale geldiğini açıkladı.

Salihi, gelişmeyi İran’ın uranyumu ülke içinde işleme çabalarının bir parçası olarak tanımladı ve bu çalışmalara destek verdiği için cumhurbaşkanına teşekkür etti.

İran’daki reformcu internet siteleri, nükleer konuda fazla ılımlı davrandığı için Muttaki’nin görevden alındığı yorumunda bulundu. Ancak İskoçya’daki St.Andrew Üniversitesinde görevli tarih progesörü Ali Ensari, görev değişikliğinin uluslararası alanda hemen bir etkisi olmayacağı görüşünde:

Nükleer konuda önemli bir değişiklik olmayacağını savunan Profesör Ensari, görev değişikliğinin bir karşı politikadan çok sistemin kendi içindeki uyuşmazlıkları yansıttığını ve bunların daha çok kişisel olduğunu söylüyor.

İran hükümetinin kendi içinde işleyiş şekli saydam değil. Sovyet döneminde kimin gözde kimin gözden düştüğünü anlamak için Kremlin-gözlemi denen yönteme başvurulur, atamalara göre yorum yapılırdı. Aynı yöntem bugün İran için geçerli oluyor.

Profesör Ensari, yorumların Cumhurbaşkanı Ahmedinejat ile dini lider Ayetullah Ali Hamaney arasındaki gerginlik üzerinde yoğunlaştığını söylüyor:

Ahmedinejat’ın dış politikayı daha fazla kontrol etmek istediği ve bu yüzden yakın danışmanlarından birini bu göreve atadığını belirten Ensari, oysa Muttaki’nin dış politika sorumluluğunu paylaşmaya yanaşmadığı ve cumhurbaşkanı ile çatıştığını söylüyor. Profesör Ensari, Muttaki’nin dini lider Hamaney ile yakın ilişkisi olduğu ve Ahmedinejat ile çatışmasında kendisini destekleyeceğini sandığı görüşünü de savunuyor.

Geçici dışişleri bakanı Ahmedinejat’a yakınlığının dışında İran hükümetine nükleer danışmanlık yapmış ve geçen yıl Atom Enerji Dairesi başkanlığına atanmıştı.

Salihi, İslam devriminden önce 1970’lerde Amerika’nın saygın üniversitelerinden Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde doktora yapmıştı.

Bir dönem İran’ın Ankara Büyükelçisi olarak görev yapan Muttaki ise meslekten bir diplomat. 2005 yılından beri dışişleri bakanı olan Muttaki, görevden alındığı sırada Senegal’i ziyaret ediyordu.

XS
SM
MD
LG