Hafıza sorunları olan yetişkinlere yardım etmek için bir program oluşturan bir tiyatro sanatçısı, çabalarının kapsamını genişletmeye hazırlanıyor. Alzheimer hastalığı gibi hafıza sorunları olup TimeSlips programını kullananlar, gelişigüzel seçilmiş resimlere bakıyor ve gördüklerine dayanarak hikayeler kurguluyor. TimeSlips, ilaç kullanımına gerek kalmadan hastaların hafızalarını geliştirmelerini amaçlayan etkili bir yöntem.
Bu bir stand up komedi gösterisi değil.
Bu yaşlılar, gelişigüzel seçilmiş resimlere bakarak kendi öykülerini oluşturuyor.
Bu doğaçlama öykücülük yöntemi, hafıza sorunları olanlara iyi geliyor.
Dawn Adler, ”Alzheimer hastalığının zorluklarıyla mücadele eden hastalar birçok kez hayal kırıklığı yaşıyor çünkü sürekli doğru ve yanlışlarla boğuşuyorlar. Bu uygulamadaysa hiçbir doğru ya da yanlış cevap yok, sadece bol bol kahkaha var,” şeklinde konuşuyor.
TimeSlips programının kurucusu, Wisconsin Üniversitesi’nden Tiyatro Profesörü Anne Basting. Yaşlılar hakkında tiyatro oyunları yazan Basting, onlar için birçok sanat projesi de üretiyor.
Anne Basting, ”Sürekli hafıza kaybını vurgulamak yerine hastaları hayal güçlerini kullanmaya davet ediyoruz. İnsanlar hafıza kaybı yaşasalar da hayal etmeyi hala bir güç olarak kullanabilirler” şeklinde konuşuyor.
Anne Basting, geçen yıl TimeSlips programını genişletmek için MacArthur Vakfı’ndan bağış aldı.
Program, Amerika’da 41 eyalette, dünyadaysa 12 ülkede uygulanıyor.
Yoko Hayaşi, programı Japonya’nın Yokohama kentinde geçen Ağustos’ta başlattı.
Hayaşi, başarılı olması için programı Japon kültürüne uyarladığını söylüyor. Japonlar, Amerikalılar kadar açık ve rahat değiller: ”Amerikalılar çok rahatlar, kimse gerilmiyor. Ancak Japonya çok farklı. Programı başlatmadan önce katılımcılarla yakınlaşmaya çalıştım.”
Bu yaklaşım, katılımcı Naomi Haşimoto’yu cesaretlendirmiş: ”Anlattığımız en küçük şeylerin bile aklımızda kaldığını fark ettim ve bundan çok etkilendim. Kendimi farklı hissettim.”
Huzurevlerinde yapılan pilot çalışmalarda programın hem çalışanların hem huzurevi sakinlerinin davranışlarını iyileştirdiği gözlendi.
Wisconsin Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden geriatri uzmanı Doktor Edmund Duthie’ye göre bu yaklaşım, ilaçlara karşı iyi bir alternatif olabilir: ”Bu araştırma, insanlar arasında iletişimi geliştirerek davranış sorunlarını gidermede ilaç tedavisine başvurmak zorunda kalmama aşamasına henüz geldi mi, bilmiyorum ama bunun üzerinde çalışabiliriz.”
Katılımcıların şimdilik programa zevkle katıldığı gözleniyor. Estelle Katz, ”Çok eğlenceli, hep kahkaha atıyoruz,” diyor.
