Erişilebilirlik

Ünlü Yazar Günter Grass Öldü


Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ve çağdaş dünya edebiyatının en büyük romancılarından Günter Grass’ın ölümü Almanya’da büyük üzüntüye neden oldu. 87 yaşındaki usta kalem, uzun süredir tedavi gördüğü Lübeck kentinde hayatını kaybetti

Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ve çağdaş dünya edebiyatının en büyük romancılarından Günter Grass’ın ölümü Almanya’da büyük üzüntüye neden oldu. 87 yaşındaki usta kalem, uzun süredir tedavi gördüğü Lübeck kentinde hayatını kaybetti.

16 Ekim 1927’de şimdi Polonya sınırları içinde olan Danzig’de doğan Grass, İkinci Dünya Savaşı'na asker olarak katıldı. 1945’de Amerikan savaş esirleri kampına gönderildi, bir süre Sovyet ordusu tarafından esir edildi ve 1948’de serbest bırakıldıktan sonra Batı Almanya’ya gelerek Düsseldorf Üniversitesi’nde sanat eğitimi aldı. 1959'da Alman faşizmini, tanık olduğu Hitler dönemini anlattığı ve adını tüm dünyaya duyurduğu ‘Teneke Trampet’ romanını yayımladı. Üç yaşına bastığı gün, büyüklerin yozlaşmış dünyasına olabildiğince geç katılmak için ‘büyümemeye’ karar veren Oscar’ın hikayesinin anlatıldığı roman, 2. Dünya Savaşı sonrasında Almanya’da tüm zamanların en çok satılan kitabı oldu. 1979 yılında Alman yönetmen Volker Schlöndorff tarafından sinemaya aktarıldı ve aralarında En İyi Yabancı Film Akademi Ödülü ve Cannes Film Festivali'nin büyük ödülü Altın Palmiye'nin de olduğu 13 ödül kazandı.

Edebiyata paralel şiir, resim ve heykel konusunda da çalışmaları olan Grass, hemen hepsi Türkçeye de çevrilen ‘Kedi ve Fare’, ‘Köpek Yılları’, ‘Lokal Anestezi’, ‘Pisi Balığı’, ‘Dişi Fare’, ‘Kafadan Doğumlar’, ‘Uzak Tarla’ ve ‘Yengeç Yürüyüşü’ gibi romanlara imza attı. Son olarak 20. yüzyılın bir muhasebesi niteliğindeki ‘Yüzyılım’ isimli anlatı kitabını yayımladı. Ağzından düşürmediği piposuyla tanınan ve geçen yıl sağlık sorunları nedeniyle bir daha roman yazamayacağını açıklayan Grass, geri kalan zamanını resim çalışmalarına ayıracağını belirtmişti.

Grass, edebiyatçı kişiliğinin yanı sıra, siyasete de karışan, klasik anlamda bir entelektüel oldu. Örneğin Berlin Duvarı’nın yıkılmasından sonra iki Almanya'nın 1990’da birleşmesine karşı muhalefet gösterdi, en azından aceleye getirilmemesini talep etti. Almanya’nın Ortadoğu ülkelerine silah satmasına sıklıkla karşı çıktı. 2012 yılında İran'ın nükleer programına karşı çıkan Batılı ülkelerin İsrail'in nükleer programına sessiz kalarak iki yüzlü davrandığını, İsrail’in dünya barışını tehlikeye attığını öne sürdü. Bunun üzerine İsrail tarafından istenmeyen adam ilan edildi. Almanya’da yabancı, Türk ve Müslüman düşmanlığı olaylarına hemen tavizsiz tavır koydu ve toplumsal tepkilere öncü oldu. 1960’lı yıllardan bu yana üye olduğu SPD’den 1992 yılında istifa ederken, partisinin başarısız göçmenler politikalarını neden gösterdi. Yunanistan’ı iflasın eşiğine getiren krizden Almanya’yı ve Başbakan Merkel’i sorumlu tutan Grass, bu konuyu işlediği ‘Avrupa’nın Ayıbı’ şiiriyle Merkel’in şimşeklerini üzerine çekti.

Edward Snowden’ın ortaya çıkardığı Amerikan Ulusal Güvenlik Dairesi’nin (NSA) izleme skandalı hakkında ise “Böyle sürekli gözlem altında tutulan bir insan özgür değildir” şeklinde görüş belirtti. Almanya Sanatlar Akademisi Başkanlığı döneminde buradaki genç Türk edebiyatçılarına destek veren Grass’ın, yazar Yaşar Kemal’le de çok yakın arkadaşlığı vardı. Grass, 1997 yılında Yaşar Kemal Alman Yayıncıları Birliği’nin Barış Ödülü’ne layık görüldüğünde yaptığı konuşmada, Kemal’in edebiyatına atıfta bulunarak, kitaplarını okuyana kadar Anadolu’da hiç bulunmamış olmasına karşın, bölgeyi ve bölge sorunlarını çok iyi tanıdığını söylemiş ve Kemal’in tasvir gücüne övgüler sıralamıştı. Grass, Yaşar Kemal’in bir ‘insan hakları avukatı’ olarak yazdığını vurgulamıştı.

Son olarak 2010’da Türkiye’ye giden Günter Grass AB-Türkiye Kültür Köprüleri Programı kapsamında yaptığı konuşmada, edebiyatta en önemli unsurlarından birinin kadın olduğuna dikkati çekmiş ve “Kadınlar olmasaydı edebiyat olmazdı. Erkekler daha az okuyor, bu sadece Türkiye için değil, dünyanın her yeri için geçerli” şeklinde konuşmuştu.

Günter Grass’ın ölümü nedeniyle bir mesaj yayınlayan Federal Cumhurbaşkanı Joachim Gauck, Grass’ı “Alman toplumuna ayna tutan, eleştirilmekten korkmadan toplumsal konularda söz alan ve toplumu yıllarca etkileyen, yeri zor doldurulacak” bir yazar olarak tanımladı. Federal Kültür Bakanı Monika Grütters ise, Grass’ın büyük Alman yazarı Johann Wolfgang Goethe ile birlikte anılacağını söyledi.

STÜDYO VOA

Köprü kazasının ardından milyarlarca dolarlık tazminat bekleniyor – 28 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG