Erişilebilirlik

Gauck'un Demokrasi Soruları Gerginlik Yarattı


Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan
Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan

Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck’un Türkiye’ye yaptığı resmi ziyaret sırasında demokrasiyle ilgili olarak yaptığı eleştiriler, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı öfkelendirdi

Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck, resmi davetli olduğu Ankara’da, Türkiye için Avrupa’yı tek rol model gösterdi ve “Şimdiki hükümet seçim zaferiyle bu kadar güce sahip iken neden yargıya müdahale etmeli? Bu gerçekten demokrasiyi güçlendirecek mi?” diye sordu.

Alman Cumhurbaşkanı Gauck, hükümete yönelik kendi deyimiyle “dostane” dediği sorularla ev sahibi Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e soğuk terler döktürdü. Çankaya Köşkü’ndeki ortak basın toplantısında Türkiye’ye yönelik eleştirileriyle dikkat çeken Gauck, aynı soruları yönelttiği Erdoğan ile görüşmesinin ardından eleştirilerinden geri adım atmadı ve Adalet ve Kalkınma Partisi hükümetinin hedefindeki isim oldu. Konuk Cumhurbaşkanı Gauck, Avrupa’dan bugüne değin yöneltilen en sert eleştirileri AKP hükümetine yönelten ve Erdoğan ile görüşmesinde de eleştirilerini açıkça söyleyen yabancı devlet adamı olarak fark yarattı. Başbakan Erdoğan ise, Gauck’a “Sen o aklı kendine sakla” diye tepki gösterdi.

Gauck: ‘Dostlar hoş olmayan şeyleri de söyler’

Almanya Cumhurbaşkanı Gauck, ilk eleştirilerini Cumhurbaşkanı Gül ile ortak basın toplantısında şöyle dile getirdi:

“Dostlar bir araya geldiğinde diğerinin duymaktan hoşlanmayacağı şeyleri de söyleyebilmelidir. Bugüne kadar kimsenin sormadığı soruları sormuyoruz. Toplumun içinde bulunduğu konulara değiniyoruz. Örneğin Twitter ve YouTube yasaklanmak zorunda mı? Anayasa Mahkemesi Başkanı neden bu kadar eleştirel konuştu? Şimdiki hükümetin önemli bir seçim zaferiyle bu kadar büyük bir güce sahipken neden yargıya müdahale etmeli? Bu gerçekten demokrasiyi güçlendirecek mi? Bu soruları birbirimize soruyoruz.”

Konuk Cumhurbaşkanı, eleştirel olsa da Gül ile çok dostane bir görüşme geçirdiğini ve kürsüde sorduğu bu sorulara yanıt olarak Türkiye’de Gül’ün farklı düşüncelerini ifade etmesinden memnuniyet duyduğunu söyledi. Ayrıca Gauck’un Türkiye’ye Avrupa değerlerine bağlılık çağrısı yapsa da, AB üyeliği için tarih vermekten kaçınması ise dikkat çekti. Almanya Cumhurbaşkanı, “Avrupalılar zaman zaman yeterince dost olmadıysa dahi bunlar geçiciydi. Acaba Türkiye için Avrupa dışında bir rol modeli olabilir mi? Bunu göremiyoruz. Bu büyük milletin, büyük ülkenin geleceğini sadece Avrupa ile işbirliği içinde düşünüyoruz. Bunun zamanına değinemeyiz bunu bilmiyoruz ama ortak olarak yönümüzü belirlemiş bulunuyoruz” dedi.

Gül: ‘Hiçbir ülke mükemmel değil’

Gauck’un kürsüdeki bu ilk açıklaması üzerine Cumhurbaşkanı Gül ise, konuğunca yöneltilen eleştirilere Almanya’daki Neonazi cinayetlerini anımsatarak yanıt verdi. Gül, “Dürüstçe konuşmak gerekir. Türkiye son on yılda olağanüstü hukuk reformları yapmış bir ülke. Hiçbir ülke kendisinin mükemmel olduğunu iddia etmemesi lazım. Almanya’da aşırı sağcılarca öldürülenlerin aileleri suçlandıktan sonra, her şey ortaya çıkınca utanılmıştı ya da İslamfobi.. Bunlar da Avrupa’ya yakışır mı diye sorabiliriz? Önemli olan noksanların farkında olmak ve bunun için azimle mücadele etmektedir” diye konuştu.

Geri adım atmayacağı sinyalini Köşk’te verdi

Ancak Gauck, basın toplantısında, eleştirilerini sürdürdü ve Türkiye’ye insan haklarıyla ilgili soruları sormaya devam edeceğini açıkladı. Gauck, “Demokrasi herkesin hemfikir olduğu bir yapı olamaz. Demokrasi farklı güçler arasında mücadele olmasıdır. Bu kadar güçlü bir hükümet neden yargıya karşı girişimde bulunuyor? Bu soruyu birbirimize soruyoruz, dışarıdan yabancılardan gelen sorulara muhtacız. Almanya’da ırkçılığa karşı faal sivil toplum örgütleri var. Eğer olmasaydı da ben yabancı dostlarımdan eleştirilerini beklerdim. Türk demokrasisini oluşmakta olan bir süreç olarak düşünüyorum” dedi.

Gauck, sonrasında görüşeceği Başbakan Erdoğan’a da sorularını yönelteceğini belirterek, “Aynı soruları kendisine de soracağım. Bu hükümetin tehdit altında olmadığını düşünüyorum” diye konuştu.

Erdoğan ‘paralel yapı’ dedi ama…

Almanya Cumhurbaşkanı, dediği gibi yaptı ve Başbakan Erdoğan ile birlikte yediği çalışma yemeğinde de eleştirilerini yineledi. Amerika’nın Sesi’nin edindiği bilgiye göre ise, Erdoğan, “Ben sizi dinledim şimdi de siz beni dinleyin” diyerek yargıya müdahale olarak eleştirilen yasal düzenlemeleri Türkiye’deki ‘paralel devlet’ yapılanmasına karşı uyguladıklarını anlattı. Fethullah Gülen cemaatini ‘paralel yapı’ olarak niteleyen Erdoğan, Gauck’a hiçbir devlet içerisinde devlet dışı yapılanmaya izin verilemeyeceğini de söyledi. Erdoğan, Twitter’ın ise bir şirket olduğunu ve Türkiye’de ifade veya basın özgürlüğü açısından hiçbir sıkıntı olmadığını da konuğuna anlattı.

Ancak Gauck, Erdoğan ile görüşmesi ardından bir konferans için gittiği Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde de kürsüde eleştirilerini yineledi ve hatta biraz daha sertçe dile getirdi. Gauck, Türkiye’deki uygulamalar karşısında sesini yükselteceğini belirttiği konuşmasıyla adeta Erdoğan’ın kendisini ikna etmediği mesajı verdi. Gauck, ODTÜ’de şunları söyledi:

"Türkiye'de sizler için ‘Almanya'da ne olduğu’ nasıl önemsiz değilse, bizler için Almanya'da, ‘Türkiye'de ne olduğu’ önemsiz değil. Bu yüzden kaygı duyduğum bir noktaya değinmek isterim. 50 yaşıma kadar neyin hukuk ve neyin hukuksuzluk olduğuna bir komünist partinin karar verdiği sistemde yaşadım. O gün bugündür hep demokrasinin avantajlarını yaşayarak emin oldum. Almanya kuvvetler ayrımına saygı duymaktadır. Demokrasinin sağladığı kazanımı yaşama tecrübesinin etkisiyle herhangi bir yerde hukuk devletini ve birçok ülkede denenmiş olan kuvvetler ayrımını kısıtlama eğilimini gördüğüm zaman bunu özel bir kaygı duyarak izlerim. Dolayısıyla bugün burada hükümetin, hoşuna gitmeyen çok sayıda savcı ve polisi yerinden alışı, çarpık gelişmeleri aydınlatmalarına engel olur. Hükümet kararları kendi lehine etkilemeye veya hoşnut olmayacağı kararlardan kaçınmaya çalışırsa yargı bağımsızlığı hala güvence altında olur mu diye soruyorum. Kimi Türk vatandaşı ve kimi Türk siyasetçi bu tarz eleştiriyi kabul etmekte zorlanabilir. Kimisi haksız ya da istenilmeyen bir eleştiri olarak geri çevirebilir. Beni lütfen yanlış anlamayın. İfade ettiklerim içişlerine müdahale değil, eşit düzeyde paylaşım arzusu. Söylediklerim totaliter bir devlette uzun yıllar edinmiş olduğum deneyimler sonucunda demokrasinin savunucusu bir vatandaşın duyduğu kaygılardır. Bir demokrat olarak, kendi ülkem olmasa da ne zaman hukuk devletinin tehlike altında olduğunu görsem o zaman sesimi yükseltirim. Sesim insanlar içindir; onurları, özgürlükleri ve fiziksel dokunulmazlıkları içindir. Bizler de başka ülkelerin tavsiyelerini dinlemeye hazırız. Almanya'da işlenen cinayetlerden sonra soruşturmaların tek yönlü olduğuna yönelik eleştirileri kabullenmek zorundaydık ve kabullendik.’’

Erdoğan sert tepki gösterdi

Alman Cumhurbaşkanı Gauck, bugün İstanbul’da Gül ile birlikte temaslarını sürdürürken; Başbakan Erdoğan ise Türkiye’deki Alman misafirden duyduğu rahatsızlığı sert sözlerle AKP Grubu toplantısında dile getirdi. Erdoğan, “Alman Cumhurbaşkanı gelmiş, benimle konuştuktan sonra ODTÜ’ye gidiyor. Kendisine yalan yanlış neler öğrettilerse onu konuşuyor. Almanya’da ‘Ali'siz Alevilik’ denen bir olay var. Yani ateist bir anlayışın, Alevilik kisvesi altında, kendilerinin de desteklemiş olduğu bir yapı var. Bunu bize yansıtıyorsun. Türkiye’de böyle bir Alevi yok dedik. Almanya'daki bir kısım, avuç içi bir grup var. Hem destekliyor Almanlar, bunu da konuşacağım kendileriyle. Ama devlet adamlığına bu yakışmaz. Kendileriyle baş başa konuştuk bunları açık açık anlattım. Ama yine vazgeçmemiş. Ülkemizin içişlerine karışılmasına asla tahammül edemeyiz. ODTÜ’de ‘Bu içişlerinize karışmak gibi anlaşılmasın ama’ diyor. Biz bu ama ile çok çektik. Herhalde kendisini halen rahip olarak zannediyor. Olmaz, bunlar çirkin şeyler. Böyle bir yaklaşım beni üzmüştür’ dedi. Erdoğan’ın geçmişte rahiplik yaptığını vurguladığı Gauck’a tepkisi konuşması sona ereceği dakikalarda daha da sertleşti. Erdoğan, sözlerini ‘Almanya’da sekiz vatandaşımız öldürülüyor. Bunun hesabını veremeyenler gelip de bize akıl vermesinler. Irkçılık nedeniyle Türkler’in evleri yakılıyor bunu önleyemeyenler bize akıl veriyor sen o aklı kendine sakla” diye bitirdi.

Mevcut tabloda, Alman Cumhurbaşkanı ‘dostane bir şekilde konuştuğu’ mesajı vermiş olsa da Başbakan Erdoğan’ın kendisiyle hemfikir olmadığı ortaya çıktı. Gauck, AKP Hükümeti’nin hedefindeki yabancı lidere dönüştü.
  • 16x9 Image

    Yıldız Yazıcıoğlu

    Yıldız Yazıcıoğlu, 1994-1998 döneminde Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Gazetecilik Bölümü’nde lisans eğitimini tamamladı. Mesleğe 1997 yılında Cumhuriyet’te stajyer olarak başladı. 1998-2000 döneminde yüksek lisans eğitimine devam etti. 2000 – Mayıs 2009 döneminde Milliyet’te mesleki kariyerini cumhurbaşkanlığı ve parlamento muhabirliği noktasına taşıdı. 2009 - 2011 yıllarında ABD’nin başkenti Washington DC’de kariyerini sürdürdü ve farklı medya kuruluşları için temsilcilik – yorumculuk görevlerini yürüttü. Bu dönemde VOA Türkçe’de eğitim aldı ve görev yaptı. Ardından Ankara’ya dönüşünde Habertürk TV’de, ArtıBir TV’de görevler üstlendi. Şu anda VOA Türkçe ekibinde görev almayı sürdürüyor.

STÜDYO VOA

Trump’a ‘sus payı davası’ öncesinde konuşma yasağı – 27 Mart
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:59 0:00
XS
SM
MD
LG