Fransa, karikatür dergisi Charlie Hebdo’ya yapılan saldırının birinci yılını anıyor. Daha Charlie Hebdo ve Hyper Cacher saldırısının yaralarını sarmadan 13 Kasım’da Paris saldırılarıyla sarsılan Fransızlar, bir yıl sonra, ülkede artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağının bilincinde. Olağanüstü Hal uygulaması sürüyor, sert güvenlik önlemleri alınıyor, özgürlükler sınırlandırılıyor. Pazar günü tıpkı bir yıl önce olduğu gibi Republique Meydanı’nda toplanacak olan Fransızlar, “Birlik içindeyiz ve korkmuyoruz” mesajı verecek.
Bundan tam bir yıl önce saat 11.28’de Charlie Hebdo’nun Paris’te, Nicolas Appert caddesindeki binasından silah sesleri ve bağırışımalar yükseldi. Şerif ve Said Kouachi kardeşler, ellerinde kalaşnikoflarla gazete binasına gelerek, haftalık gündem toplantısı için toplanan 11 çalışanı kurşuna taradılar. Bina çıkışında, saat 11.35’te saldırganların hedefi olan Hz. Muhammed karikatürlerini yayınlayan Genel Yayın yönetmeni Charb’ın koruması, polis memuru Ahmed Merabet’i kurşuna dizdi. Bina çıkışında “Muhammed’in öcünü aldık!” diye bağıran Kouachi Kardeşler, geldikleri gibi Citroen marka arabalarına atlayarak Paris sokaklarında kayboldular. Kan gölüne dönen dergi binasında Cabu, Wolinski, Charb, Tignous, Honoré gibi dünyaca ünlü karikatüristler yaşamını yitirdi.
Polis hızla olay yerine geldi, Paris sokaklarında büyük bir kovalamaca başladı. Paris’in kuzeyine doğru ilerleyen 48 saatlik kovalamacanın ardından Kouachi Kardeşler, Charles de Gaulle Havaalanı yakınlarında bir matbaada çalışanları rehin aldı.
Silahlar bu sefer, 8 Ocak’ta, Paris’in güneyindeki Montrouge adlı banliyöde patladı. Kouachi kardeşlerle saldırıyı birlikte planladığı sonradan ortaya çıkan eski suçlu Amedy Coulibaly, önce Montrouge kentinde bir kadın polis memurunu öldürdü. Ardından Vincennes banliyösündeki “Hyper Cacher” adlı yahudi marketine saldırarak markette bulunanları esir aldı. Operasyon sonunda 4 rehin öldürüldü. Amedy Coulibaly de teslim olmayınca, ölü ele geçirildi.
Fransız polisi bir yandan Kouachi kardeşlere, diğer yandan da Amedy Coulybali’ye operasyon düzenledi. Said ve Şerif Kouachi, 9 Ocak’ta Fransa’yı aylarca yasa boğan saldırıların ardından teslim olmayınca, her üç saldırgan da ölü olarak ele geçirildi. 3 günün bilançosu ağır oldu, 3’ü saldırgan 20 kişi yaşamını yitirdi.
OHAL ve sert terör yasaları dönemi
Bütün ülke 3 gün süren bu korkunç operasyonu büyük bir şok altında ekranlarına kilitlenerek izledi. Yaşanan şoku atlatmak haftalar, hatta aylarca sürdü. Şok atlatılıp, yaraların sarılması için çaba harcanırken, 10 ay sonra, 13 Kasım tarihinde gerçekleşen Paris saldırıları ile bir kez daha derinden sarsılan Fransa’da artık “demokrasi ve özgürlükler” tartışması bitti, “önce güvenlik” talebi günlük yaşama hakim oldu. Olağanüstü Hal uygulamasına getirildi. Birbiri ardına çıkarılan anti-terör yasalarıyla Fransız halkı gönüllü olarak özgürlüklerinden fedakarlık etti. Ve Cumhurbaşkanı François Hollande, “teröre bulaşanların vatandaşlıklarının düşürülmesi” gibi Fransızların bugüne kadar tartışmak dahi istemedikleri pek çok uygulamayı geçirmek için düğmeye bastı.
Charlie Hebdo’dan özel sayı
En değerli karikatüristlerini yitirdikten sonra bir yıldır ayakta kalma mücadelesi veren Charlie Hebdo çalışanları, terör saldırısının birinci yıl dönümünde özel sayı ile çıktı. “Bir yıl sonra katil hala koşuyor” manşetiyle çıkan dergi 1 milyon adet basıldı. Kapak karikatüründe “Yunanlı bir tanrıyı” hatırlatan sırtında kalaşnikof taşıyan bir tanrı imajı da yer aldı. Dergide, okurların gönderdikleri karikatürlere, konuk çizerlere ve saldırıdan sağ kurtulan çizerlerin eserlerine yer verildi. Yurt dışından gelen talepler üzerine, “1. yıl anma sayısı” pek çok ülkeye de gönderildi. Dünyanın dört bir yanından akan maddi destek ve tarihinde hiç görmediği 200 binin üzerinde abone sayısı ile yönetebileceğinin çok üzerinde bir maddi güce sahip olan dergide, hem bu paranın kullanılma biçimi hem de derginin editöryal çizgisi konusunda ciddi bölünmeler yaşanıyor.
Anma törenleri
Charlie Hebdo dergisine yapılan saldırı hafta boyunca ülke genelinde anılacak. Cumhurbaşkanı François Hollande’ın saldırı yapılan üç ayrı adrese konulan anı plaketlerini açmasıyla başlayan törenler, kurban yakınlarının da katılımıyla son derece sade ve gözlerden uzak gerçekleşiyor. Ancak Fransızlar Pazar günü, Cumhurbaşkanı Hollande’ın da katılımıyla tıpkı bir yıl önce olduğu gibi, yine Republique Meydanı’nda büyük bir gösteri etrafında bir araya gelecek. Fransa’nın, “teröre karşı tek vücut olduğu” mesajı verilecek. Bu süre içinde, Müslümanlar da kendi yöntemleriyle Charlie Hebdo saldırısını anacak. Müslüman toplulukların gittiği camiler de kapılarını diğer dinlerin mensuplarına açacak ve merak edenlere “gerçek İslamı” anlatacak. Fransa İslam Konseyi, 2 bin 500 cami ve ibadethaneye gelecek bütün misafirlerini, bir bardak çay ve kurabiye eşliğinde, “hiç bir tabu olmaksızın” her konuda yanıtlayacaklarını açıkladı.
