Suriye ve Irak’taki IŞİD militanlarından kurtarılan Ezidi çocukları, esir tutuldukları yıllar içinde yaşadıkları travmayla başa çıkabilmek için psikolojik destek alıyor.
Kuzey Irak Bölgesi’ndeki Duhok kenti yakınındaki Qadiya mülteci kampında, Ağustos 2014’te IŞİD tarafından kaçırılan, 4 ila 13 yaşlarındaki 100’den fazla Ezidi kız ve erkek çocuğu, IŞİD militanlarının yol açtığı psikolojik hasarı onarabilmek için yardım alıyor.
Kamptaki çocuklar, Irak ve Suriye’de IŞİD’in kontrolundaki topraklardan geçtiğimiz aylarda kurtarılmış.
Erkek çocuklarının çoğu IŞİD savaşçısı olmak üzere eğitilirken, birçok kız çocuğu cinsel tacize maruz kalmış.
12 yaşındaki Zahid Suhail, Irak’ta IŞİD tarafından beyni yıkandıktan sonra, daha 9 yaşındayken askeri eğitim almak için Suriye’ye gönderilen çocuklardan biri.
İlk önce, üç aylığına Tel Afer’deki bir askeri kampa gönderildiğini ve oradan Musul’daki başka bir askeri kampa nakledildiğini söyleyen Suhail “Kuran, mezhep ve temel kurallar konusunda eğitim aldım. Sonra da bir sınavdan geçtim“ diyor.
Suhail, Musul’dayken Arapça eğitimi de verildiğini ve anadili olan Kürtçe’yi konuşmasının engellediğini de söylüyor. Suhail hala Kürtçe konuşamıyor. Ailesi ve psikologlar, anadilini yeniden kazanması için Suhail’e yardım etmeye çalışıyor.
Suhail, din eğitimini tamamladıktan sonra savaş eğitimi almak üzere Suriye’nin doğusundaki Deyrizor kentine gönderilmiş.
Suhail sözlerini “Abu Katib El Iraki adında biri beni Suriye’ye götürdü. Oradan da, Deyrizor havaalanı yakınındaki IŞİD askeri kampının özel kuvvetler birimine yolladılar” şeklinde sürdürüyor.
‘Hilafetin yavruları’
Suhail, askeri eğitimini bitirdikten sonra, “hilafetin yavruları” adıyla bilinen IŞİD çocuk savaşçılar grubunun üyesi yapılmış.
2014’ten beri, kaç çocuğun IŞİD tarafından eğitildiğine dair resmi veri mevcut değil. Ancak insan hakları örgütleri, bu sayının binlere ulaştığını tahmin ediyor.
Irak’ta, hükümetin yürüttüğü terörle mücadele programı, yaklaşık 2000 çocuğun IŞİD ideolojisinden etkilendiğini kaydediyor.
Bu çocukların çoğunun, geçen yıl IŞİD adına savaşırken öldüğü de belirtiliyor. Şubat 2017’de yayınlanan bir IŞİD videosunda, iki genç Ezidi kardeşin, patlayıcı yüklü araçlarını, Musul’daki Irak güçlerine yapılan bir saldırı sırasında havaya uçurduğu görülen bir video yayınlanmıştı.
Qadiya mülteci kampındaki psikologlar, geçtiğimiz Ekim ayında IŞİD’in Suriye ordusu ve müttefikleri tarafından yenilgiye uğratılmak üzereyken, Suhail’in Deyrizor’dan kurtarılmasının büyük bir şans olduğunu söylüyorlar.
Şimdi psikologların görevi, yıllarca IŞİD tarafından beyni yıkanan Suhail’in yaşadığı ruhsal bunalımı ve fiziksel hasarı aşmasına yardım etmek.
Kamptaki psikologlardan Naeef Jardo “IŞİD militanları Suhail’in beynini üç buçuk yıl boyunca yıkamış ve onu kendilerinden biri haline getirmiş” diyor. Jardo, Suhail’i eski haline geri döndürmek için çok çalıştıklarını da belirtiyor.
Jardo, kamptaki çocukları rehabilite etmeye çalışan birçok uzmandan biri.
Yahad-In-Unum adlı Fransız sivil toplum örgütü, çocukların rehabilitasyon ve topluma yeniden kazandırılma sürecini finanse ediyor.
Kamp, psikolojik terapinin yanı sıra, çocukların yeni beceriler kazanmasına yardım edecek eğlenceli eğitim programları da sunuyor.
Jardo, küçük çocukların hızla ilerleme kaydettiğini, ancak dokuz yaşından büyük çocukların, özellikle de cinsel tacize uğramış kızların, yaşadıkları travmayı aşmak için daha uzun bir tedavi sürecine ihtiyaç duyduklarını söylüyor.
13 yaşındaki Mediha İbrahim, IŞİD’in seks kölesiyken yaşadığı dehşetin şokunu hala atlatamamamış.
Musul’da kendisini esir tutan bir IŞİD militanının işkencesine maruz kaldığını söyleyen İbrahim, Abu Usuf adlı militanının tecavüzüne ve dayağına maruz kaldığını anlatıyor.
Daha sonra, Türk uyruklu bir IŞİD savaşçısına satıldığını ekleyen İbrahim “Türk militan beni saçımdan kavradı ve bilincimi kaybedinceye kadar kafamı üç kez duvara vurdu” diyor.
“İslam’ dinine geçmeyi teklif ettim”
Kampta yaşayan 13 yaşındaki Evana Hassan, İslam’a geçmeyi reddettiği için bir IŞİD militanının benzer tacizlerine maruz kaldığını söylüyor.
Hassan yaşadıklarını “Bana ‘seni satarım’ dedi. Sürekli satılmaktan yorgun düşmüştüm. O yüzden ‘Beni satma. Senin dinine geçerim’ dedim” sözleriyle anlatıyor.
IŞİD militanı, 12 yaşındaki Hassan’a, cinsel olgunluğa ulaştığı gerekçesiyle, defalarca tecavüz etmiş.
Hassan “12 yaşına girdiğimde, bana ‘Artık evlilik yaşın geldi. Seninle evleneceğim’ dedi” diyor.
IŞİD’ten kurtarılan 108 çocuğa yardım etmeye devam edeceklerini söyleyen kamp yöneticileri, Irak ve Suriye’den daha fazla çocuk gelmesine de hazırlıklı olduklarını belirtiyor.
Ezidi örgütleri, IŞİD’in Irak ve Suriye’deki birçok kalesinin düşmesinin rağmen, hala 2000 civarında Ezidi kadın ve çocuğunun kayıp olduğunu söylüyor.
Yahad-In-Unum örgütünden Khalaf Alias, “Kampımıza sürekli yeni mülteciler geliyor. Yüzlerce çocuğun daha bulunmasını bekliyoruz” diyor.
Alias, çocukların yaşadıklarını atlatmasının yıllar süreceğini söylerken, Irak’taki Ezidi toplumunun daha fazla uluslararası desteğe ihtiyacı olduğunun altını çiziyor ve ekliyor: “Bu çocuklar çok acı çekti. Herkesten daha fazla ilgi görmeyi hak ediyor.“
