Erişilebilirlik

Eski Elektronik Aletlerin Oluşturduğu Çöp Yığınları Büyüyor


Eski Elektronik Aletlerin Oluşturduğu Çöp Yığınları Büyüyor
Eski Elektronik Aletlerin Oluşturduğu Çöp Yığınları Büyüyor

Eski televizyon, bilgisayar, radyo, cep telefonu gibi elektronik aletlerin ne yapılacağı konusu uzun zamandır sorun oluyor. Maryland'de bir şirket eski elektronik aletleri geri dönüşüm yöntemiyle ortadan kaldırmaya çalışıyor.

e-atık olarak da bilinen elektronik çöp Amerika'da evlerde ve işyerlerinde giderek daha fazla yer işgal ediyor. Kimse eski televizyonları ya da bilgisayarlarını ne yapacağını bilmiyor. Bu aletler çoğu zaman çöpe atılıyor. Ulusal Katı Atık İdare Derneği Program Direktörü Chaz Miller elektronik atığın miktarının çokluğunun şaşırtıcı olmadığını söylüyor.

Bir sürü elektronik eşya kullanıyoruz. Bu aletler toplumun büyük bölümü tarafından kısa vadeli kullanılıyor. Cep telefonları en fazla 2-3 yıl dayanıyor. 2-3 yıllık ömrü olan bilgisayarlar daha erken değiştiriliyor.

Amerika Çevre Koruma Dairesi her yıl 400 milyondan fazla elektronik aletin çöpe atıldığını tahmin ediyor. Bir çok eyalet bu aletlerin çöpe atılması yerine geri dönüştürülmesi için yasalar çıkarmaya başladı.

Bunlar bilgisayar monitörlerinden, TV’lerden ya da müzik çalarlardan çıkarılan elektrik levhaları.

Örneğin, Baltimore'daki geri dönüşüm tesisine eski elektronik eşyalar getirildiğinde bu aletler önce parçalara ayrılıyor, yeniden kullanılabilecek parçaları seçiliyor. Tesis müdürü Mike Fannon e-atıkların başka şirketlere satıldığını söylüyor.

Bu aletlerin içinde yeniden kullanılabilecek bir çok değerli madde var. Hatta bazı maddelerin çöpe atılması çevre için son derece zararlı.

Burada işçiler eski elektronik aletleri parçalara ayırıyor.

Fannon elektronik atığın yüzde 20'sinin yeniden dönüştürüldüğünü söylüyor. 13 yıl önce bu oran sadece yüzde 6'ydı. Geri dönüşüm oranı giderek artıyor. Çünkü daha fazla eyalet bu aletlerin çöpe atılarak doğaya zararlı kurşun ya da civa gibi maddelerin toprağa karışmasını önlemeye çalışıyor. Bir çok eyalet eski elektronik aletlerin toplanabileceği bedava merkezler kuruyor.

Bu geri dönüşüm fabrikası geçen yıl 9 milyon kilo eski elektronik toplayıp işlemden geçirmiş. Fannon bazı aletlerin Kanada'ya ya da Asya'daki ülkelere gönderildiğini söylüyor.

Devre levhası türü aletler bakır eritme fabrikalarına gidiyor. İçlerindeki bakır alınıyor, diğer değerli metaller ayrıştırılıyor. Bu levhalarda çoğu zaman altın ve gümüş kaplama kullanılıyor. Böylece bütün o değerli madenlerin yeniden kullanılması mümkün oluyor.

Bu yıl Vermont gibi bir çok eyalet elektronik aletlerin çöpe atılmasını yasaklayan yasalar çıkardı. Bu eyaletlerin sayısı 25'i geçti. Chaz Miller daha yapılabilecek çok şey olduğunu söylüyor.

Yüzde 20 olan geri dönüşüm oranını arttırabiliriz. Amacımız gazeteler gibi elektronik aletlerin de tamamını geri dönüştürmek olmalı.

Atık idare uzmanları Amerika'daki tesislerin bu aletleri güvenle yeniden kullanıma hazırlayabileceğini söylüyor. Çevreciler tüketici bilinci oluşturularak e atıkların miktarının azaltılabileceği görüşünde.


XS
SM
MD
LG