Cumhuriyetçiler İran'la Anlaşmaya Tepkili

Kongre üyeleri, Obama yönetiminin İran’la yaptığı tarihi anlaşma nedeniyle bölünmüş durumda. Birçok Cumhuriyetçi senatör bu anlaşmayı tehlikeli olduğunu söyleyerek redderken, önce anlaşmanın ayrıntılarını görmek isteyen Demokrat Partili üyelerse anlaşmaya temkinli bir iyimserlikle yaklaşıyor. Demokrat Partili üyelerle bir araya gelen 2016 başkan aday adayı Hilary Clinton’a göre bu anlaşma, İran’ınnükleer silah yapımını engelleyecek büyük adımlardan biri.

Senato çoğunluk lideri Cumhuriyetçi Senatör Mitch McConnell, anlaşmanın İran’ın işine yarayacağını söylüyor: “Anlaşmadan İran’ın karlı çıktığını görüyoruz. İran binlerce santrifüjü elinde tutabilecek, nükleer kapasitesinin tamamen bitmesi gerekirken silah elde edebilecek oranda zenginleştirebilecek. Ayrıca Tahran, terörü yaymak için kullanabileceği milyarlarca dolarlık bir nakit akışına sahip olacak.”

Başkan Obama’nın kendi belirlediği hedefleri gözardı ettiğini savunan Temsilciler Meclisi Başkanı Cumhuriyetçi John Boehner de, anlaşmayı eleştirdi: “Bu anlaşma, hem çok tehlikeli olan bir rejime milyarlarca dolar gitmesini sağlayacak, hem de İran’ın nükleer silaha ulaşmasının önündeki tüm engelleri ortadan kaldıracak.”

Cumhuriyetçi kanadın muhalefeti yüzünden Kongre’nin anlaşmayı kabul etmeyeceği kaygısıyla Başkan Obama, anayasanın kendisine verdiği yetkiyi, anlaşmanın yürürlüğe girmesi için kullanacağını söyledi: “Anlaşmanın başarılı bir şekilde yürürlüğe girmesini engelleyecek herhangi bir yasa önerisini veto edeceğim.”

Cumhuriyetçi Partili Kongre üyesi Chris Smith, Obama’nın açıklamasını öfkeyle karşıladı: “Daha ilk günden veto edeceğini söylüyor. Bu eğer bu kadar iyi bir anlaşmaysa,tehdit yerine Kongre’yi ve tabii ki Amerikan halkını anlaşmanın içeriği hakkında ikna etmeye çalışması gerekir.”

Kongre’den anlaşmaya karşı bir yasa çıkması için bazı Demokrat Partili üyelerin Cumhuriyetçiler’in yanında oy vermesi gerekiyor. Demokrat Partili Senatör Robert Menendez, anlaşmayla ilgili derin kaygıları olduğunu söyledi: “İran’ı nükleer silah eşiğinde bir devlet olarak tanımlıyoruz. İkincisi, İran’ın nükleer programını tamamen bitirmiş değiliz. Silah yaptırımlarının kaldırılmasıyla da Yemen, Lübnan, Suriye ve Irak gibi ülkeleri istikrarsızlığa sürükleyen terör destekçisi bir ülkenin işini kolaylaştırıyoruz.”

Cumhuriyetçi Senatör Shelley Moore Capito, izleyeceği politikanın bekleyip görmek olacağını söyledi: “Aslında doğal olarak şüpheciyimdir. Ancak herhangi birşey söylemek için daha erken.”

2016 başkan aday adayı olan eski Dışişleri Bakanı Hillary Clinton, anlaşmanın doğru bir adım olduğunu söylerken bir konuda kaygısını dile getirdi: “Bu anlaşma İran’ın nükleer programını durduracaktır, ancak bizim yine de İran’a gözü kapalı güvenmememiz gerekiyor.”

Eski dışişleri bakan yardımcılarından Nicholas Burns de anlaşmaya destek verdi, soruna siyasi bir çözüm bulmanın en doğru yol olduğunu vurguladı: “Bu anlaşma Amerika’ya, zor bir müzakere sürecinden sonra, soruna siyasi, barışçı bir çözüm bulma fırsatı verdi. Bu göründüğü kadar kolay değil.”

Kongre’nin önünde, yapılan anlaşmayı incelemek ve oylamak için 60 gün var. Ancak şimdiden, oylamada “hayır” oyu vereceklerini söyleyen bazı Cumhuriyetçi senatörler, Kongre’de lobi yapmaya başlamış durumda.