Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tartışmalara neden olan bir günlük İran ziyaretini tamamladı. Yaklaşık on gün önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘İran ve teröristler Yemen’den çekilmeli’ demesi gezi öncesi ortamı gerginleştirmişti. Ancak bir günlük temaslarda sekiz anlaşma ve bir mutabakat metni imzalandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin basına kapalı yaptığı görüşmede başta Irak, Suriye ve Yemen’deki durum olmak üzere bölgesel konuların ele alındı.
Erdoğan: 14 milyar dolarlık ticaret hacmimizi 30 milyar dolara çıkaralım
İran ve Türkiye cumhurbaşkanlarının, İkinci Ortak Yüksek Düzeyli İşbirliği sonrası düzenledikleri basın toplantısında ise ekonomik ilişkiler ön plandaydı. İki ülkenin 30 milyar dolar ticaret hacmi hedeflediğini söyleyen Erdoğan, bu hedefe ulaşılmasını ‘bürokratik oligarşi’nin engellediğini belirtti. Türkiye Cumhurbaşkanı, ‘aramızdaki ticaret açığı İran lehine çok çok fazla, bizim İran'a 4 milyar dolar, İran'ın bize 10 milyar dolar. Yaptırımlar maalesef bu tabloyu ortaya çıkardı. Yeni dönemde dayanışma içinde farklı adımlar atalım istiyoruz. Her iki tarafta irade var ama gecikmeleri aşmamız lazım. Bürokrasi bazı işleri engelliyor. Bu bürokratik oligarşi bir felakettir. Bunu geride bırakmak lazım’ dedi.
Erdoğan: En pahalı doğalgazı İran’dan ithal ediyoruz
İkili ticaret üzerindeki dolar ve euro baskısının kalkması için her iki ülkenin yerel parasını kullanılmasını teklif eden Erdoğan, İran’ın Türkiye’ye sattığı doğal gaza uyguladığı fiyatı eleştirdi. Türkiye lideri, ‘İran'ın doğalgaz ihracatının çok ciddi bir kısmını, yüzde 90-95 gibi, biz alıyoruz. Bu tabi önemli bir oran. Fakat fiyatlara gelince, fiyatlar noktasında şu anda en pahalı doğalgazı İran'dan ithal ediyoruz. Aslında bu fiyat şu anda aşağıya çekilmiş olsa biz tabii ki İran'dan alacağımız doğalgazı çok daha artırırız’ dedi.
Erdoğan’ın 30 milyar dolarlık ticaret hacmi vizyonunu paylaşan Cumhurbaşkanı Ruhani ise nükleer meselesinde İran’a verdiği destek için Türkiye’ye teşekkür etti.
Ruhani: ‘Radikalizmle mücadelede kararlıyız’
İki lider de bölgesel konularla ilgili açıklamalarında yapıcı bir dil kullandı. Bölgesel meseleler konusunda hassas bir dönemden geçildiğinin altını çizen İran lideri, ‘iki taraf güvensizlik konusuna tahammül edemeyeceğini birbirine tebliğ etti. Radikalizme karşı mücadele kararlılığımızı gösterdik. Irak, Suriye, Filistin meselesini görüştük. Yemen meselesini daha detaylı konuştuk. Ateşkese ulaşılması konusunda üçüncü ülkelerin müdahalesinin durdurulmasını talep ediyoruz. Yemen'de barışa, emniyete giden bir yola ulaşalım istiyoruz’ dedi.
Türkiye ve İran, Yemen’de barış için devreye giriyor
Ruhani, İran ve Türkiye’nin Yemen’de barış ve uzlaşma sağlanması için mutabakat halinde olduğunu söyledi. Türkiye ve İran Yemen’de çatışmasızlığın ve insani yardımın ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması için ortak çalışma kararı aldı. Bunlar gerçekleştirilirken aynı zamanda siyasi müzakerenin başlatılması için çalışılacak. Bu bağlamda bölge ülkeleriyle ikili ve çoklu görüşmeler yapılacak.
Erdoğan: Beni Sünni ya da Şii değil ölen Müslüman ilgilendirir
İran ve Şiilik ilgili daha önceki açıklamaları tepki çeken Erdoğan ise diyalog vurgusu yaptı. Türkiye Cumhurbaşkanı, ‘Irak kan ağladığımız bir yer. 350 km sınırımız var. 100 bini aşkın insan öldü. Tarih, kültür katledildi. Hala devam ediyor. Suriye'de 300 bin insan öldü. Kim öldü? Müslümanlar. Beni ne Şii ne Sünni ilgilendirir. Ben Müslüman öldü diye bakarım. Yaratılmışların en şereflisi insan diye bakarım. Ama yine insan çok acımasız. Bu kadar ölümü kabullenmek mümkün değil. Bizim bir araya gelerek, müzakere yaparak kana ölüme son vermemiz lazım. Birbiriyle vuruşanları bir araya getirelim. Ne kadar arabuluculuk yapabiliyoruz buna bakalım’ diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, İran'ın dini lideri Ayetullah Seyyid Ali Hamaney ile de görüştü.
