Çin bazı verilere göre 2014 yılında Amerika’yı geçerek dünyanın en büyük ekonomisi haline geldi. Renmin Üniversitesi’nden siyaset bilimci Wang Yiwei, Çin’de birçok kişinin birinciliği bir yük olarak gördüğünü söylüyor: “Çin birinci ya da ikinci olma hevesinde değil. İkincilik bile çok hızlı geldi ve ülke buna hazır değildi. Bunu sağlayan küresel ekonomik kriz oldu. Çinli liderler de ben de ikinciliğin uzun zaman alacağını düşünüyorduk. O kadar hızlı oldu ki hazırlanamadık. Bu nedenle Japonya’yla ilişkilerimiz kötüleşti.”
Sorun yalnızca Japonya’yla yaşanmıyor. Çin’in Vietnam sahillerine yakın bölgede denize büyük bir petrol kuyusu açması büyük tepkiye neden oldu. Pekin Filipinler’le de sorun yaşıyor. Güney Çin Denizi üzerindeki talepleri de sorun yaratıyor.
Bu tür sorunlar Çin’in küresel bir güç olmaya başlamasıyla karşılaşacağı karmaşık durumlara bir örnek. Siyaset bilimci Jia Qingguo, “Çin hem gelişmiş hem de gelişmekte olan bir ülke. Hem zengin hem yoksul. Hem zayıf hem güçlü. Orta büyüklükte ancak bir süper güç. Bu ikili doğası ülkenin kendisiyle çatışması anlamına geliyor çünkü gelişmiş bir ülke ile gelişmekte olan bir ülkenin çıkarları aynı olmayabiliyor,” diyor.
Bu yıl dünya Rusya’yla arasına mesafe koyarken, Pekin ve Moskova birbirine yaklaştı. Çin aynı zamanda diğer komşuları ve bölgesi dışındaki ülkelerle de ilişkilerini geliştirmeye çalıştı.
Çin Afrika’daki Birleşmiş Milletler Barış görevlerine daha fazla asker yollamaya başladı. Ülke, petrol çıkarları olan Güney Sudan’a 2 bine yakın asker gönderdi. Pekin, aynı zamanda Ebola’yla mücadele için yaptığı yardımları da arttırdı.
Washington ve Pekin iklim değişimini engellemek için de işbirliği kararı aldı. Çin bu yıl ilk defa Amerika’yla ortak deniz tatbikatları yapacak.
Siyasi yorumcu Victor Gao “Bence Çin’in yeni fikirler üretme ve diplomatik engellere yaklaşımda yeni açılar bulma zamanı geldi. Bence Devlet Başkanı Xi Jinping de aynen bunu yapıyor. Yani Çin’in dünyadaki konumunu değiştiriyor, ” diyor.
Devlet Başkanının Çin’in dış politikadaki gücünü ortaya koyarken, ülke içinde iktidarını pekiştirmesi kaygı uyandırıyor. Başkan Obama geçtiğimiz günlerde Xi’nin giderek artan nüfuzunun insan hakları konusunda tehlike oluşturduğunu söyledi. Ülkede artan milliyetçilik de Çin’in komşuları açısından kaygıya neden oluyor.
