YPG savaşçılarının cenazelerine Türkiye’ye giriş izni verilmemesi nedeniyle Irak sınırında yaşanan cenaze krizi sona erdi. Ancak HDP’lilere göre Suriye sınırında bekleyen 20 cenaze daha var. Hukukçular ve siyasetçiler, cenazelere saygının hak olduğu görüşünde.
Diyarbakır-Irak Ezidi Kasabası Şengal ve Suriye’deki çatışmalarda hayatını kaybeden 13 YPG militanının cenazesi, Temmuz ayının sonunda Habur Sınır Kapısı’na getirildi. Daha önce gerek Irak, gerekse Suriye sınırından onlarca cenaze geçmişti. Ancak Türkiye uzun zamandır ilk kez cenaze geçişine izin vermedi. Aileler, sivil toplum kuruluşları ve siyasi partilerin tüm girişimlerine rağmen cenazelerin geçişine bir türlü izin verilmedi. Aileler 50 derece sıcakta günlerce sınır kapısının önünde cenazeleri bekledi. Dün sabaha beklenen haber geldi ve cenazeler ailelerine teslim edildi. Aileler cenazeleri toprağa vermek üzere memleketlerine doğru yola çıkardı.
Türkiye dışarıdan cenazelerin getirilmesinde daha önce sorun çıkartmamıştı. Cenaze krizi Türkiye’nin Irak’ın kuzeyindeki PKK kamplarına yönelik hava operasyonlarına denk geldi. Kriz sona erdi. Ancak HDP Şırnak Milletvekili Ferhat Encü’ye göre Suriye’nin Derik Kasabası ve Mürşitpınar Sınır Kapısı’nda da Türkiye’ye getirilmeyi bekleyen 20 cenaze daha bulunuyor. Merkezi Diyarbakır’da bulunan ve kadın mücadelesi alanında çalışmalar yapan Özgür Kadınlar Kongresi adlı grup ta benzer bir açıklama yaptı.
Kürt sorununun en gerilimli dönemlerinde bile cenazeleri ailelerine veren devlet yetkililerinin politika değişikliğine gidip gitmediği bilinmiyor. Yetkililerse açıklama yapmaktan kaçınıyor.
Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi, cenazelerin bakanlık talimatıyla engellendiğini söyledi. Cenazeler üzerinden siyaset yapılmaması gerektiğini savunan Elçi, ”Kitlesel gösteriye dönebilir, diye cenazeleri vermeyin demişler. Onlar da bu gerekçeyle cenazeleri vermemiş. Şüphesiz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları bunlar, kaldı ki Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına karşı bir savaşları da olmamış, IŞİD’e karşı savaşırken yaşamlarını yitirmişler. Cenazelerini getirilip dini ve sosyal vecizelere uygun gömme hakkı temel haktır. Ölüye saygı hak ta var ölü bedenine saygısızlık suçtur, uygulama hukuka aykırı dini ve sosyal gerekliliklere aykırıdır. Şu anda söylediklerine göre bazı cenazeler Mürşitpınar’da da bekliyormuş. Dolayısıyla Türkiye sınırları içerisinde de yaşamını yitirecekler olursa önümüzdeki günlerde, buna benzer sorunlara yol açabilir. İnsanların yakınlarının cenazelerinin dini vecibelerini yerine getirerek gömme hakkı var. Kitlesel katılımı da doğal karşılamak lazım. Cenazeleri politik çekişme aracına dönüştürmemek gerekiyor. Hem hükümet dışı siyasal yapılar, hem güvenlik görevlileri, hangi koşullarda yaşımın yitirmişe yitirsin bunların üzerinde siyasete, hele de toplumu gerecek, daha da duygusallaştıracak noktaya götürmemek gerekiyor. Herkesin duyarlılık göstereceğine inanıyorum” diye konuştu.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu’na göre de cenaze konusunda devletin bir politikasının olmaması gerekiyor. Tanrıkulu, cenazelerle ilgili mevzuatta engelleyici bir madde olmadığını hatırlatarak, ”Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları yurtdışında nerede ölürse ölürsün, yakınları tarafından gömülme hakkı vardır. Suriye’den şimdiye kadar çok sayıda Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının cenazelerinin getirildiğini biliyoruz. Cenazelerin 10 gün bekletilmesi insani dini ve vicdani bakımdan uygun olmamıştır. Bu yanlıştan bugün dönülmüş olması doğru olmuştur, çatışma, savaş ‘terör eylemleri’ bir vesileyle biter, insanların cenazesine saygı gösterilmemesinin bıraktığı yara ömür boyu devam eder. Umarım bundan sonra böyle bir şey yapılmaz. Toplum içindeki gerilimden daha öte cenazeye saygı hakkı vardır. Ölümden sonra bu hak yakınlarına geçen hangi sebeple yaşamını yitirmişse yitirsin kendi cenazesine saygı isteme hakkı vardır. Medeni bir haktır dolayısıyla bu engellemiştir, savaşın çatışmanın bıraktığı acıdan daha acıdır. Dönemseldir bu, bu konuda devlet politikası olamaz. İnsani konularda vicdani konularda devlet politikası olamaz, vicdani yaralayan konularda devlet politikası olmaması lazım” şeklinde konuştu.
Cenazeler aileleri tarafından memleketlerinde toprağa verildi. Cenaze törenlerine sırasında ciddi bir olay yaşanmadı.
