Meksika Körfezi’ndeki petrol felaketinden sonra enerji devi BP’nin Amerika’daki itibarı yerle bir oldu. Amerika’nın Sesi, BP’nin merkezinin bulunduğu Londra’da şirketin bu krizi atlatıp atlatamayacağını araştırdı.
British Petroleum, İngiltere’nin en büyük şirketlerinden biri. Şirketin kurucuları, petrol aramaya 100 yıl önce İran’da başladı. Şirket şimdi 80 ülkede faaliyet gösteriyor.
Borsa aracı kurumu Charles Stanley’den Jeremy Batstone-Carr’a göre, BP küresel bir şirket. Carr şöyle konuşuyor:
”BP bir İngiliz şirketi ancak aynı zamanda çok uluslu bir şirket. Amerika’da çok sayıda şirkete sahip. Uzakdoğu’da ve Rusya’da çok büyük mal varlığı var. Şirket küresel ekonominin önemli bir parçası.”
Meksika Körfezi’nde denize karışan onbinlerce varil ham petrol yaban hayatı ve yerel halkın geçim kaynaklarını yok etmeye, çevreye zarar vermeye devam ederken BP de büyük yara aldı.
Şirket, temizleme çalışmalarına 1 milyar dolar harcadı. Ancak bu rakam, felaketten etkilenenlere verilmesi planlanan 20 milyar dolarlık tazminatın yanında az kalıyor.
Şirketin itibarı da çok zedelendi. Amerikan Kongresi, BP’yi, sorunun boyutlarını gizlemek ve işin kolayına kaçarak felaketin boyutlarını genişletmekle suçladı.
Alaska ve Texas’taki büyük kazalar, BP’nin güvenlik politikaları hakkında büyük soru işaretleri oluşturdu. Amerikalılar artık sabırlarının taştığını söylüyor. Batstone-Carr’a göre, BP’nin hem itibarına hem de banka hesaplarına inen darbelere ne kadar dayanacağını tahmin etmek zor.
”BP’nin parçalanıp parçalanmayacağını ya da başkalarının eline düşecek kadar zayıflayıp zayıflamayacağını kimse bilmiyor. Ben bugünkü duruma bakarak böyle olmayacağını tahmin ediyorum. Ancak çok büyük bir belirsizlik var. Son 6-7 hafta içinde BP hisselerinin değerinin yüzde 40 düşmesi de bunu açıkça gösteriyor.”
BP’nin değer kaybetmesi, sadece en üst düzey yöneticileri etkilemeyecek. Mali planlama şirketi Capital Asset’in Başkanı Alan Smith, BP’ye yatırım yapan milyonlarca İngiliz’in durumundan kaygı duyuyor.
”BP, İngiliz ekonomisi için çok önemli bir şirket. Şirket özellikle de emeklilik yatırımları olanlar için çok büyük önem taşıyor. Bu nedenle şirketin hisselerinin değeri çok geniş bir kitleyi etkileyecek kadar önemli.”
Başkan Obama’nın baskısıyla BP yöneticileri, bu yıl hissedarlarına kat payı dağıtmamaya karar verdi. Alan Smith’e göre, birçok kişi için bu ödemeler çok önemli.
”BP hisselerine sahip olanlar ve bu hisselerden gelir elde edenler durumdan çok etkilenecek. Bu ay hiçbir gelir elde edemeyecekler. Umalım ki bu durum kısa vadeli ve geçici olsun ve BP, hissedarlarına, ödeyemediği miktarları da topluca verebilsin.”
Smith’e göre, tehlikede olan sadece İngiliz hissedarların banka hesapları değil.
”Hisseleri Londra Borsası’nda işlem görmesine ve genellikle bir İngiliz şirketi olarak algılanmasına rağmen BP aslında Amerikan ekonomisi ve Amerikalı çalışanlar için de çok büyük önem taşıyan uluslararası bir şirket. BP, Amoco’yla birleştiğinde şirket bünyesindeki çalışanların profili çok değişti. Ve şimdi BP’nin her İngiliz elemanına karşılık iki Amerikalı çalışanı var.”
Meksika Körfezi’nde petrol denize karışmaya devam ediyor. Bu felaketin hem BP, hem de şirketin hissedarlarıyla çalışanları üzerindeki etkisini tam olarak anlamak zaman alacak.
