BM, Kırgızistan’ı sivil halkı korumaya ve 275 bin kişinin evlerinden kaçmasına neden olan etnik çatışmaları sona erdirmeye çağırdı.
BM Mülteciler Dairesi sözcüsü Andrej Mahecic, barış ve kamu düzeni hızla sağlanmazsa çok daha fazla kişinin evlerinden kaçacağı ya da Özbekistan sınırını geçmeye çalışacağını söyledi. Sözcü, geçen Cuma başlayan şiddet olaylarının tırmanma hızından büyük kaygı duyduğunu belirtti.
Yetkililer, Oş ve Celalabat kentlerindeki etnik Özbekleri hedef alan çatışmalarda en az 170 kişinin öldüğünü, bin 700’den fazla kişinin yaralandığını bildiriyor. Ancak Kızıl Haç yetkilileri ölü sayısın çok daha yüksek olduğunu savunuyor.
Kırgızistan’ın geçici lideri Roza Otunbayeva, Rusya öncülüğündeki güvenlik grubunun barışgücü birlikleri göndermeme kararı aldığını açıkladı. Otunbayeva, çatışmaların kontrol altına alınması için Kırgızistan’a barışgücü birlikleri gönderilmesini istemişti.
Otunbayeva, Kırgızistan’ın, çatışmalara rağmen 27 Haziran’da ulusal referanduma gideceğini de bildirdi.
BM ve Avrupa Birliği, Kırgızistan’ı çatışmalar nedeniyle referandumu iptal etmemeye çağırmıştı.
Amerika, Rusya ve BM Kırgızistan’daki Şiddet Olaylarını Kınadı
Ancak uluslararası topluluk, kan dökülmesini önlemek için Kırgızistan’dan gelen resmi ya da özel askeri yardım taleplerini yanıtsız bıraktı. Yerel Özbek topluluğunun üyelerinden Şirzat Rahmanov, Moskova’daki Kırgızistan Büyükelçiliğinde yaptığı açıklamada acil dış yardıma ihtiyaç olduğunu söyledi.
Rahmanov, Özbekler’in sadece sınırı açmak değil, evlerinde mahsur kalan kişilerin Özbekistan’a geçebilmesi için bölgeye asker gönderilerek bir güvenlik koridoru oluşturulmasını istediklerini söyledi.
Uluslararası insani yardım Kırgızistan’a ulaşmaya başladı. Ancak silahlı çetelerin dükkanları yağma etmesi nedeniyle yiyecek ve su sıkıntısı çekiliyor. Dışarı çıkmaktan korkan birçok Özbek evlerinin zemin katında saklanıyor. Özbekistan şimdiden 100 bin mülteci kabul etti. Binlerce Özbek sınır bölgesinde mahsur kalmış durumda. Bunların çoğunu Galina Nikolayevna gibi Oş kentinin etnik açıdan karışık Anoşin mahallesinden kaçan Özbekler oluşturuyor.
Galina Nikolayevna, tüm kentin panik içinde olduğunu, herkesin kendi başının çaresine baktığını ve sınıra ulaşmaya çalıştığını söylüyor.
Ölü sayısı açıklık kazanmış değil. Resmi rakkamlar 124 ile 200 arasında değişiyor. Ancak birçok kişinin evleriyle birlikte yandığı ya da aileleri tarafından gömüldüğünü belirten bazı haber ajansları ölü sayısını bin civarında tahmin ediyor.
Çatışmaların çıkış nedeni bilinmiyor. Bazıları olayların bir Kırgız’la bir Özbek arasında ödenmeyen taksi ücreti yüzünden çıkan kavgayla başladığını söylüyor. Bazılarıysa Beyaz Rusya’ya sığınan devrik devlet başkanı Kurmanbek Bakiyef’i suçluyor. Bakiyev suçlamaları reddediyor, şiddet olaylarından halkını koruyamayan geçici hükümeti sorumlu tutuyor.
Etnik açıdan karışık Anoşin mahallesinde gönüllü olarak devriye gezen Kırgız Orunbay Süleymanov, Özbekler’e korkulacak birşey olmadığını anlatmaya çalıştığını söylüyor.
Özbekler’i normal yaşamlarına dönmeye çağıran Süleymanov, kimsenin kimseyi taciz etmeyeceği ya da küfür etmeyeceği yolunda güvence veriyor.
Ancak sık sık duyulan ateş sesleri yaşamın henüz normale dönmediğini gösteriyor.