Bireyleri köktendinciliğe ve radikal İslam’a iten birçok neden olabilir. Bu etkenler ülkeden ülkeye ve kişiden kişiye değişiklik gösterirken Arnavutluk, Bosna, Kosova ve Makedonya gibi Batı Balkan ülkelerinde bazı ortak noktalar olduğu görülüyor. Amerika’nın Sesi, Balkanlar’da radikalleşmenin nedenlerini araştırdı.
Fransa ve Belçika’nın İslamcı teröre maruz kalmasıyla birlikte Balkanlar’da nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan ülkelerle ilgili kaygılar artıyor.
Batı Balkanlar’daki radikalleşmeyi inceleyen uzman Adrian Shtuni, bu bölgeden Suriye ve Irak’a savaşmaya gidenlerin sayısının yüksek olmasının kaygı yarattığını söylüyor: ”Ortadoğu’ya giden ya da kendi arkadaşları tarafından radikalleştirilen çok kişi var. Bu insanları radikal İslam’a dostları, kardeşleri, ağabeyleri itiyor.”
2011‘den beri Batı Balkanlar’dan bin kişinin İslamcı militan örgütlere katıldığı sanılıyor.
Amerika Uluslararası Kalkınma Dairesi Avrupa ve Avrasya Direktörü Yardımcısı Thomas Melia’ya göre radikalleşme, ekonomik ve sosyal kalkınmaya yeterince önem verilmemesinden de kaynaklanıyor.
Melia, başka etkenlere de dikkat çekiyor: ”Kimi uluslararası etkenler insanları yanlış yöne sürükledi, onları radikalleştirdi, İslam’ın şiddet içerikli söylemlerini körükledi. Bunu özellikle Arnavutluk, Kosova ve Bosna’nın bazı kesimlerinde görüyoruz.”
Kosovo and other countries have undertaken initiatives to fight the tide of radical Islam, but Shtuni says that the region's fragile societies are still vulnerable.
New York Times gazetesi kısa süre önce Suudi Arabistan kaynaklı paranın bir zamanların ılımlı Müslüman ülkesi Kosova’yı Vahabilik’in yayıldığı, cihatçı üreten aşırı İslamcı bir ülkeye dönüştürdüğünü yazdı. Shtuni, Kosova ve diğer ülkelerin radikal İslam dalgasıyla mücadele için bazı girişimlerde bulunduğunu ancak bölgedeki toplumların hala kırılgan olduğunu söylüyor.
Adrian Shtuni, ”Batı Balkanlar’daki sosyoekonomik ve siyasi koşulların pek de iyi olmadığını kabul etmeliyiz. Bu durum, radikalleşmeye uygun bir ortam oluşturuyor” diyor.
Thomas Melia, ekonomik durumun düzeltilmesi, daha çok fırsat yaratılması, hükümetin yolsuzluklardan uzaklaşması ve toplumun ileriye götürülmesi gerektiğinin altını çiziyor: ”Bu prensiplerin önemi giderek artıyor. Bunları uzun vadeli kalkınma planımız için de benimsiyoruz.”
Balkanlar’daki radikalleşme, mülteci kriziyle birlikte daha da karmaşık hale dönüştü. Balkan ülkeleri, Batı Avrupa’ya uzanan ana rotayı oluşturuyor. Mülteci dalgasıyla mücadele etmeye çalışan AB’nin ise Balkanlar’daki diğer sorunlara ayıracağı kaynakların azaldığı görülüyor.
