NATO için 2010 kelimenin tam anlamıyla kabuk değiştirme yılı oldu. 28 üyeli ittifakı günün koşullarına uydurma amaçlı yeni stratejik konsept, füze savunma sistemi, Afganistan’dan aşamalı olarak çekilme kararı ve Rusya’yla yeni bir sayfa açılması bu yıl içinde NATO’nun gündemine damga vuran başlıkları oluşturdu.
ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’ın ekim ayında NATO dışişleri ve savunma bakanlarını bir araya getiren toplantı sonrasında yaptığı açıklama İttifak’ın yeni hedefini ve yaklaşımını ortaya koyar nitelikteydi. Clinton konuşmasında NATO’nun bölgesel bir İttifak olarak doğduğuna ancak gelinen aşamada karşı karşıya olunan tehditlerin global nitelikli olduğuna, bu nedenle yeni perspektifin de global nitelikli olması gerektiğine dikkat çekiyordu.
Bu global nitelikli yaklaşımın en önemli ayaklarından biri de füze savunma sistemiydi. Aslında ana hedef mevcut Amerikan füze savunma sistemiyle NATO’nun bu alandaki olanaklarının birbirlerine entegre edilerek İttifak’ın Avrupa’daki topraklarının koruma altına alınmasıydı. Bu toprakların önemli bir parçasına sahip olan Türkiye daha ilk aşamadan itibaren füze savunma sistemiyle ilgili tartışmaların odağına yerleşti. Ankara herhangi bir ülkenin spesifik olarak hedef gösterilmemesi gerektiğini, sistemin kendi topraklarının tümünü kapsamasını ve projenin NATO projesi olarak geliştirilmesini talep ediyordu. ABD Savunma Bakanı Robert Gates, her ne kadar Türklere yönelik baskı uygulamadıklarını, sadece bir müttefik olarak görüşmelerde bulunduklarını söylese de Amerikan yönetimi Ankara’yı sonuna kadar yakın markajda tuttu.
19-20 Kasım’daki tarihi nitelikli Lizbon Zirvesi’ne günler kala NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, Türkiye’nin en önemli isteklerinden birinin kabul edildiğinin sinyalini veriyordu. Rasmussen’in, balistik füze tehdidinde özellikle bir ülkenin adına yer verilmesine gerek olmadığı, bir çok ülkenin NATO açısından tehdit konumunda bulunduğu yönündeki mesajı zirvenin krizsiz geçeceğinin de ilk sinyaliydi.
Füze savunma sistemi konusunda uzlaşan NATO Lizbon Zirvesi’nde Afganistan’dan 2011’den itibaren çekilmeye başlamayı, Rusya’yla işbirliğini yoğunlaştırmayı, yaklaşık 14 bin olan personel sayısını tasarruf önlemleri kapsamında 9 bine çekmeyi ve bazı komutanlıkları kapatmayı kararlaştırdı.
2011’de de füze savunma sisteminin nihai teknik modaliteleri, kapatılacak komutanlıkların hangileri olacağı ve Afganistan’dan çıkış serüveninin sancılı mı sancısız mı olacağı İttifak gündemini meşgul edecek konuların başını çekecek.
