Christian Science Monitor 12 Eylül referandumunun laik kesimlerde büyük bir moral bozukluğuna yol açtığını yazıyor. Francine Kiefer imzalı makalede, Türkiye’nin yeni bir Atatürk’e ihtiyaç duyduğu vurgulanıyor:
“Nüfusunun çoğu Müslüman olan Türkiye’deki laikler, umutlarını kaybetmiş durumda… Stratejik açıdan büyük önem taşıyan Türkiye’deki din ve devlet ayrımını destekleyen iki büyük direk, ordu ve yargı, sarsılıyor. Ancak asıl sorun bu iki kurumun radikal bir değişimden geçmesi değil, laiklerin çok uzun bir süre boyunca bu kurumların arkasına saklanmış olmasıdır. Şimdi, laiklerin kendi siyasi güçlerini geliştirmeleri gerekiyor. Erdoğan hükümeti, artık anayasa değiştirmenin ötesinde tamamen yeni bir anayasa yazmaya soyunurken, güçlü bir muhalefete ihtiyaç var. Özellikle dikkat edilmesi gereken alanlardan biri de ifade özgürlüğüdür. AKP yönetiminde medyanın büyük bir kısmı hükümetin yanında yer almaya zorlandı. Daha güçlü bir CHP, anayasa değişikliğinin sadece iktidar partisinin değil, bütün ulusun işi olduğunu gösterebilir.”
New York Times da Türkiye’de muhalefetin kendini yenilemesi gerektiği görüşüne yer veriyor. Judy Dempsey imzalı makalede CHP’ye, Kemalizm anlayışını modernize etmesi çağrısı yapılıyor:
“İslamcı bir kökene sahip olan AKP, 2002’de iktidara gelmesinden sonra Türkiye büyük bir değişim geçirdi. Ancak hepsinden önemlisi AKP, toplumun nasıl modernleştirileceği konusunda CHP ile büyük bir mücadeleye girdi. Destekçileri arasında kırsal nüfusun yanı sıra zengin yatırımcıların da yer aldığı AKP, daha muhafazakâr bir toplum istiyor. CHP ise, kendisini Kemalizm’in gerçek mirasçısı olarak görüyor. Uzmanlara göre, CHP’nin referandum yaralarını sarmak ve anayasa değişikliğine ilişkin kaygılarla uğraşmak yerine, gelecek yıl yapılacak seçime kadar olan zamanı, Kemalizm’i modernize etmek için kullanmalı ve AKP’ye meydan okuyabilecek bir konuma gelmeli. ”
USA Today Salı günü yapılan ön seçimlerde, Cumhuriyetçi Parti içinde Çay Partisi hareketinin sağladığı başarıya dikkat çekiyor. Gazete, önseçim sonuçlarını, seçmenin Washington’a duyduğu tepkinin yansıması olarak görüyor:
“Eğer bu kadar çok insan Washington’a güvensizlik duyuyorsa, bu huzursuzluğun sadece muhafazakâr kesimde yaşandığını düşünmek yanlış olur. Çay Partisi’nin başarısı, yeni hareketlerin ortaya çıkmasını teşvik edebilir. Seçmenin bu isyanının nedenleri ne olursa olsun, isyanın kolay bitmeyeceği ortada… Değişim, uzlaşma gerektirir. Hele söz konusu değişim, harcamalarda kesintiye gidilmesi ve vergilerin artırılması gibi halkın hoşuna gitmeyecek önlemleri gerektiriyorsa, uzlaşma daha da gereklidir. İki parti arasındaki kutuplaşma daha da artarsa, kendini bağımsız olarak tanımlayan % 40’lık seçmen grubu, gidecek yeni yerler aramaya başlayabilir.”
Boston Globe Çin’in temiz enerji teknolojisinde uluslararası ticaret kurallarını ihlal ettiğini öne sürüyor. Gazete, Obama yönetimini Çin’e karşı önlem almaya çağırıyor:
“Çin’de yeşil teknolojinin gelişmesi, bir ölçüde fayda sağlayabilir. Çinli firmalar, güneş panellerinin maliyetini düşürdükçe, dünyanın dört bir yanında tüketiciler çevreyi kirletmeyen enerji kaynaklarını kullanmaya başlayabilir. Ancak yağmacı ticari uygulamalar, teknik açıdan daha gelişkin modellerin üretilmesini sağlayabilecek rekabeti de ortadan kaldırabilir. Bunu söylemek, Amerikalı imalatçıların tarafını tutmak değil, serbest ticaret ilkelerini savunmaktır. Çin, artık dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olduğuna göre, uluslararası ticaretle ilgili anlaşmazlıklarda bu ülkeye karşı kibar davranmak için de hiçbir neden yok.”