Erişilebilirlik

Arap Birliği’nin Kararı Ne Anlama Geliyor?


Suriyeli muhalifler Çarşamba günü Katar’ın başkanti Doha’da ilk büyükelçiliklerini de açtı.

Muhalefet lideri Muaz El Hatip ve Katar Dış İlişkilerden Sorumlu Devlet Bakanı büyükelçiliğin önündeki törende kordon kesti. Törene, Arap ve Batı ülkelerinden büyükelçiler de katıldı.

Hatip, Arap Birliği Örgütü’nde Suriye’den boşalan koltuğu dolduracak delegasyona da başkanlık yaptı. Arap ülkelerinden liderler, diplomatlar ve delegeler Katar Emiri Şeyh Hamit bin Halife El Tani’nin toplantıda koltuğu muhaliflere teslim etmesini alkışladı.

Birkaç Arap Birliği üyesinin itirazına rağmen Katar, muhaliflerin tanınması konusunda ısrar etti.

Oklohama Üniversitesi’nden Suriye uzmanı Joshua Landis, Doha’daki gelişmelerin Batı için önemli bir başarı olduğunu söyledi. Landis bu gelişmelerin Beşar Esat’ın durumunu zorlaştırdığını belirtti. Çünkü meşrulaşan muhalefet artık silah bulma konusunda da rahatlayacak. Zaten Körfez ülkelerinin muhaliflere silah sağladığını söyleyen Landis, bundan sonra konuyla ilgili yasal tartışmaların da sona ereceğini savundu.

Arap Birliği Örgütü’nde Suriye’nin koltuğu 2011’de Esat’ın ülkedeki siyasi ayaklanmaları şiddet kullanarak bastırması nedeniyle ülkenin üyeliğinin askıya alınmasından beri boştu. Ülkedeki savaş 70 bin kişinin ölümüne ve milyonların evlerinden olmasına neden oldu. Arap Birliği’nin çoğu üyesi Esat’ı istifaya çağırdı.

Hatip geçtiğimiz günlerde Suriye Ulusal Koalisyonu başkanlığından istifa etti ancak El Thani’nin davet ettiği heyete başkanlık yaptı.

Suriyeli muhalefet grupları arasında ciddi bölünmeler var ancak daha büyük koalisyonların ortaya çıktığı gözlemleniyor.

Landis 1000’den fazla milis arasında Darwinci bir süreç görüldüğünü ve bölünmeler arasından daha büyük koalisyonların ortaya çıktığını söylüyor. Uzman bir tarafta Selefiler’in, bir tarafta onlardan daha da radikal, El Kaide bağlantılı El Nusra’nın ve ABD’nin oluşmasına ön ayak olduğu Özgür Suriye Ordusu Başkomutanlığı (ÖSO) olduğunu belirtiyor. ÖSO’nun sivil muhalefetle bağlantısı var ve Arap Birliği Örgütü bu muhalefet koalisyonunu resmen tanıdı.

Hırvatistan üzerinden silah yardımı alan muhalefetin güçlendiği görülüyor. Şubat ayında New York Times gazetesi, Suudi Arabistan’ın bu ülke üzerinden muhaliflere silah yolladığını yazmıştı. Bu silah sevkiyatını acil kılan hem Batı ülkelerinin hem de Körfez ülkelerinin Suriye’de cihat yanlısı grupların ellerindeki silahların diğer gruplarınkinden daha üstün olduğu korkusuydu. Bir diğer deyişle birçok ülke Suriye muhalefetinin bu aşırı grupların egemenliğine geçmesinden kaygı duyuyordu.

New York Times Pazartesi günkü haberinde CIA’e bağlı danışmanların Türkiye ve Arap ülkelerine Suriyeli muhaliflerin eline daha ağır silahlar geçmesi konusunda yardım ettiğini belirtti. Bugüne kadar Washington’dan yapılan açıklamalarda hükümetin buna karşı çıktığı söyleniyordu.

Landis cihat yanlısı milislerle daha ılımlı güçler arasındaki çatışmaların öngörülen gelecekte devam edeceğini ve bunun Batı müdahalesini daha da zor kıldığını söylüyor.

Suriye muhalefetinin Arap Birliği Örgütü tarafından tanınması ise Rusya ve İran tarafından eleştirildi. Suriye devlet haber ajansı örgütün Körfez ülkeleri ve Batı’nın çıkarları adına değerlerini ayaklar altına alarak Suriye Ulusal Koalisyonu’nu tanıdığını belirtti.

Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan gelen açıklamada kararın “yasadışı ve kabul edilemez”şeklinde değerlendirildiği, çünkü Suriye hükümetinin hala Birleşmiş Milletler üyesi olduğu belirtildi. Esat’ın hükümette kalmasını sağlamak amacıyla ülkeye danışman, para ve silah gönderen İran da kızgınlığını belirtti ve Suriye Ulusal Koalisyonu’ndan “sözde geçici hükümet” diye bahsetti.

Ancak American Üniversitesi’nden uzman Robert Pastor, Doha’daki kararın muhaliflere meşruluk sağladığını söylüyor ve kararın Esat’ın dışlanmışlığını güçlendirdiğini belirtiyor. Pastor, Arap Birliği’yle bağlantılı neredeyse bütün Arap ülkelerinin Esat’ın görevden ayrılmasını istemesinin çok önemli bir adım olduğunu söylüyor.

Muaz El Hatip Çarşamba günkü açıklamasında uluslararası güçlerin Patriot savunma füze sistemlerinin Esat’ın hava gücüne karşı kullanılmasını reddetmelerinin Esat’a “istediğini yap” mesajı verdiğini söyledi.

NATO Salı günü Suriye’ye askeri müdahale niyeti olmadığını açıklamıştı.

Esat ise Çarşamba günü BRICS üyesi ülkelerin liderlerinden 2 yıldır süren çatışmaların bitirilmesi konusunda yardım istedi.

Beşar Esat, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika liderlerine gönderdiği mektupta bu ülkelere “şiddetin hemen durdurulması” ve ülkede “siyasi çözüm” için destek çağrısında bulundu.

STÜDYO VOA

ABD üniversitelerinde Gazze protestoları yayılıyor - 24 Nisan
lütfen bekleyin

No media source currently available

0:00 0:29:22 0:00
XS
SM
MD
LG