Erişilebilirlik

Amerikalı Kadınların Oy Hakkı Kazanmasının 90'ncı Yıldönümü


Amerikalı Kadınların Oy Hakkı Kazanmasının 90'ncı Yıldönümü
Amerikalı Kadınların Oy Hakkı Kazanmasının 90'ncı Yıldönümü

Bu yıl Amerikan Anayasası’nın 19’uncu Ek Maddesi’nin kabul edilmesinin 90’ncı yıldönümü. Bu değişiklikle Amerika’da kadınlara oy kullanma hakkı verilmişti. Amerikalı kadınlar ilk kez 1920 yılındaki başkanlık seçimlerinde oy kullandı

Temsilciler Meclisi’nin ilk kadın başkanı Nancy Pelosi, 2008 Başkanlık yarışında başkanlığa çok yaklaşan Dışişleri Bakanı Hillary Clinton ve yine aynı yıl Cumhuriyetçilerin başkan yardımcısı adayı olan Sarah Palin. Bu 3 isim de Amerikan politikasında büyük etki yaratan kadınlar. Onların varlığı Amerika’da kadın haklarının gelişiminin canlı kanıtı gibi. Ancak bu 3 ismin bugünkü başarıları neredeyse bir yüzyıl önce en basit siyasi hak için, oy verme hakkı için savaşan kadınların çabalarına dayanıyor.

Bu hareket Luretia Mott ve Elizabeth Cady Stanton’ın başını çektiği bir grup eylemci ile başladı. Bu iki isim 1848’de Amerikalı kadınların da erkeklerle aynı hakları hak ettiğini kamu önünde savundu. Washington’daki Kadın Araştırmaları ve Eğitimi Enstitüsü başkanı Susan Scanlan anlatıyor:

“Oy hakkı isteyenler orta yaşlı, orta gelirli ve üst gelir grubundan kadınlardı. Kolej ya da üniversiteye gitmiş kişilerdi. Toplumda seçkin konumları vardı . Oy hakları olmadıkça toplumda söz hakkına sahip olamayacaklarını anlamışlardı.”

Bu eylemcilerin başlattığı hareket İç Savaş’ın başlamasıyla sona erdi. Ancak 50 yıl sonra bir avukat ve hak savunucusu olan Alice Paul’le birlikte oy hakkı için verilen mücadele tekrar başladı. Başkan Woodrow Wilson’ın yemin töreninden bir gün önce Alice Paul, Washington’da bir geçit töreni düzenleyerek Amerikalıların ilgisini çekmeye çalıştı. Alice Paul’ün müzeye çevirilen evinde müze müdürlüğü yapan Elisabeth Crum, olayı şöyle aktarıyor:

“Her grubu temsil eden, örneğin çalışan kadını, eğitimli kadını ve her renkten tüm kadınları temsil eden bir eylemci grubuydu. Onlara erkekler de katılmıştı. Çok büyük bir geçit töreniydi ve eyalet ve federal hükümet düzeyinde oy kullanma hakları için mücadele eden kadınlar bu mücadelenin her yere sıçradığını görmüş oldular.”

Oy haklarını isteyen kadınlar medyanın ilgisini çekmeyi başarmıştı. 1917’de bir ilki gerçekleştirerek Beyaz Saray önünde grev başlattılar. Birçok eylemci kadın tutuklandı ve hapse gönderildi ancak kamuoyunun görüşleri şekillenmişti. 1918’de 19’ncu anayasa değişikliği önerisi Kongre’ye gönderildi ve 18 Ağustos 1920’de kabul edildi. Amerikalı kadınlar nihayet oy kullanma haklarını kazanmışlardı.

Jennifer Lawless, Amerikan Üniversitesi Politika Enstitüsü’nden. Lawless, “Son 100 yılda kadınlar adına yapılmış en güzel şeydi muhtemelen. Çünkü birer vatandaş olarak haklarını almış oldular. Kadınların sorumlulukları ve perde arkasındaki rolleri muhtemelen bu haktan sonra değişmedi ama gerçek hakları olan gerçek birer vatandaş gibi görülmeye başladılar. Seçmen grubu oluşturdukları için adayların da ilgisini çekmeye başladılar” diyor.

Kadınlar daha sonra evlilik, boşanma ve mülkiyet hakları konusunda erkeklerle aynı hakları alabilmek için baskıyı arttırdılar. 1982’de Anayasa sokulmak istenen Eşit Haklar değişikliği başarılı olamadı ama Amerikalı kadınlar oy kullanma haklarını kullanmaya devam etti. Son seçimler de kadın seçmenlerin sayısının daha fazla olduğunu ve farklı düşüncelerle oy kullandıklarını gösterdi.

Kadın Araştırmaları ve Eğitimi Enstitüsü başkanı Susan Scanlan anlatıyor:

“2008 seçimlerinde kadın seçmenlerin sayısı erkeklerin 8 milyon üzerindeydi. Kadınlar ailevi konular, eğitim, ekonomik yaşam gibi konulara eğilirken erkekler daha çok uluslararası ilişkiler, bütçe ve savunma konularına ilgi duyuyor.”

Amerikalı kadınların oy kullanma hakkını elde etmesinin ardından 90 yıl geçti ancak hala yapılması gerekenler var. Kadınlar Senato ve Temsilciler Meclisi’ndeki koltukların yüzde 17’sini elinde bulunduruyor. Nancy Pelosi, Hillary Clinton, Sarah Palin gibi kadın siyasetçiler Amerikan politikasındaki yerlerini korurken şu mesajı da gönderiyor: Amerikalı kadınlar bugün göz ardı edilemeyecek kadar güçlü bir konumda.

XS
SM
MD
LG