Alabama'da 'Kanlı Pazar'ın 50. Yıldönümü

Yüzlerce siyah, oy kullanma hakkı için 50 yıl önce Alabama’nın Selma kentinde protesto yürüyüşü düzenlemişti.

Protestocular Edmund Pettus köprüsünü geçerken polisin saldırısıyla karşılaştı.

Şiddet görüntüleri Amerika’da şok etkisi yarattı, tüm dikkatler, milyonlarca siyahın oy kullanma hakkından mahrum bırakılmasına çevrildi.

”Adalet sarayına gidip, kuyrukta bekleyip oy kullanmıştım” diyen medeni haklar eylemcisi Nims Gay, oy kullanmalarını engelleyen beyaz yetkilileri sorguladıkları Birmingham kentindeki adalet sarayına 50 yıl sonra geri döndü: ”Neden benden üstün olduğunuzu düşünüyorsunuz? Hepimizin damarlarında aynı kanın aktığının farkında değil misiniz? Bu sorular onları çok rahatsız ediyordu. Ancak birilerini rahatsız etmek beni endişelendirmiyordu. Haklı olduğunuz zaman haklı, haksız olduğunuz zaman da haksızsınızdır.”

Siyahlar, hukuk mücadelesini kazandı ve oy kullanma hakkı elde etti. Gay’e göre bu zor mücadeleye değdi:

”Oy kullanma hakkı olmayanların umudu da yoktur. Bu, günümüzde de geçerli. Siyah, beyaz, yeşil ya da gri olmanız umurumda değil. Oy vermiyorsanız hata yapıyorsunuz demektir.”

Emekli öğretmen Jeanne Smiley, Alabama eyaletinin Montgomery kentinde oy kullanan ilk siyahlardan biriydi:

”Montgomery ve civarında yaşayan birçok kişi oy kullanmaktan korkuyordu. Ancak biz oy kullanma azmi içindeydik. Komşularımızı da evlerinden çıkıp oy kullanmaları için teşvik ettik.”

Hank Sanders: ”Seçmen kaydı yaptırmaya çalışmak bile işten atılmanız için geçerli bir nedendi. Hatta siyah akrabalarımızı bile işten çıkarırlardı.”

Hank Sanders, Kanlı Pazar’dan sonra medeni haklar lideri Martin Luther King ve binlerce siyahla birlikte Alabama eyaletinin başkenti Montgomery’ye yürümüş:

”Oy kullanabilenler, oyun ne kadar güçlü bir silah olduğunun farkındaydı. Bu nedenle başkalarının oy kullanmasını istemiyorlardı. Siyahların oy kullanmasını önlemek için ellerinden geleni yaptılar.”

Fred Gray, ”Elde ettiğimiz kazanımlar, kendiliğinden bize verilmedi” diyor.

Martin Luther King’i de temsil eden avukat Fred Gray, siyahların Selma’dan Montgomery’ye yürümesine izin veren mahkeme kararının arkasındaki isimdi.

Lyndon Johnson: ”Hepimiz haksızlık ve bağnazlıkların acı mirasını geride bırakmalıyız.”

Fred Gray, gösteriden beş ay sonra Başkan Lyndon Johnson’un 1965 Oy Kullanma Hakkı Yasası’nı imzaladığını söylüyor:

”Oy kullanma hakkı çok önemliydi çünkü başka birçok fırsatın kapısını açıyordu. Oy kullanırsanız kendi istediğiniz kişilerin seçilerek görev başına gelmesini sağlayabilirsiniz. Ve bu seçilenler de yüzlerce kişiyi çeşitli görevlere atar.”

Nims Gay, Birmingham’de, haklı mücadelelerinde birçok siyaha ilham veren hareketi desteklemeye devam ediyor.