Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğini konu alan panelde Avrupa Birliği Washington Temsilciliğinde üst düzey bir danışman olan Jonathan Davidson, Avrupa Birliği Komisyonunun, Türkiye’nin üyelik için siyasi kriterleri tatmin ettiğini kararlaştırdığını ve üyelik müzakerelerinin başlaması önerisinde bulunduğunu, ancak daha atılması gereken adımların olduğunu hatırlattı.
Jonathan Davidson, gündemde tam üyeliğin olduğunu vurguladı – ve bazı siyasilerin imtiyazlı üyelik önerilerinin Avrupa Birliği liderliğinin görüşünü yansıtmadığını belirtti. Davidson, taslaklarda yer alan ibarelerin Türkiye’ye karşı bir tutum olmadığını, bütün ülkelere reformlar konusunda benzer şartlar uygulandığını söyledi. Davidson, Avrupa halkına ve siyasilere modern Türkiye’yi tanıtmanın son derece önemli olduğunu vurguladı. Avrupalı diplomat Kıbrıs konusundaysa şöyle konuştu: “Kıbrıs’ı tanımak resmi bir şart değildir. Zaten Kıbrıs konusunda hiçbir şey resmi şart değildir. Avrupa Birliği Komisyonunun politikası, Türkiye’nin Kıbrıs konusundaki Birleşmiş Milletler çabalarına destek vermesini istemesidir. Herkes kabul ediyor: Türkiye bunu yaptı. Avrupa Birliği, Ankara Antlaşmasının yeni üyeleri de kapsayacak şekilde yeniden düzenlemesini istedi. Tabii, Kıbrıs da bu yeni üyeler arasında. Komisyon, aynı zamanda üyelik görüşmelerin Türkiye ile Avrupa Birliği'nin 25 üye devleti arasında yapılaması gerekiyor – Ve Kıbrıs, bu 25 üye arasında yer alıyor.”
Davidson, Kıbrıs konusunda Hollanda dönem başkanlığının herkesi tatmin edecek bir çözüm bulacağına güvendiğini belirtti. Türkiye’nin büyüklüğü yüzünden özel bir konumda olduğunu hatırlatan, Davidson Türkiye’nin üyeliğinin mali etkisine de değindi. Davidson, Türkiye’nin Birliğe üye olmasının Avrupa Birliği bütçesine çok büyük bir yük olacağını vurguladı. Avrupalı diplomat, işte bu nedenle, 2013 yılının bütçesinden önce Türkiye’nin üyeliğinin hesaplanılmadığını dile getirdi.
Türkiye Avrupa Birliği Genel Sekreteri Büyükelçi Murat Sungar ise, Türkiye’nin üyeliği konusunda taslaklarda yer alacak olan bazı şartları eleştirdi. Özellikle Serbest dolaşım hakkının sınırlandırılması konusunu tenkit eden Büyükelçi Sungar, şöyle devam etti: “Türkiye, Batı demokrasilerin bütün prensiplerine ve değerlerine tamamen bağlıdır. İşte bu yüzden, Türkiye batının bütün uluslararası örgütlerine katılmıştır – Avrupa Birliği hariç. Yani, Türkiye’nin adaylığı konusunda bir tartışma yaratılması, Avrupa Birliğinin değerleri konusunda şüphe uyandıracaktır.”
ATAA’nın 25. Kurultayında podyuma davet edilen CHP İstanbul Milletvekili Şükrü Elekdağ, bazı Avrupalı siyasilerin imtiyazlı üyelik istemini ve müzakerelerin sonunun belirlenmemesini eleştirdi. Müzakerelerin bir veya birkaç üyenin isteği doğrultusunda dondurulabileceği ibaresinin taslaklarda yer almasını rahatsız edici bulduğunu söyleyen Elekdağ, şöyle devam etti: “Bu tür yaklaşımlar, Türkiye’ye karşı ayrımcı tutumu yansıtıyor. Bu tür ayrımcı şartlar, diğer adaylara uygulanmamıştır: Özellikle müzakerelerin sonunun belirsiz olması, gibi.”
Emekli Büyükelçi Şükrü Elekdağ, Kıbrıs’ın tanınması konusunda basında yer alan ısrarlara da değindi: "Türkiye, Avrupa Birliği'yle üyelik müzakerelerine oturduğu zaman, zaten Kıbrıs’ı tanımış olacak – bu böyle olmak zorunda. Ancak, üyelik görüşmelerinin başlaması konusunda henüz bir karar alınmadan, Türkiye’nin Kıbrıs’ı tanımasını istemek; bu tutum iyi niyet yansıtmıyor.”
CHP İstanbul Milletvekili Şükrü Elekdağ, Türkiye’nin tam üyelik beklediğini ve bunun haricinde, imtiyazlı üyelik gibi bir kavramın Türkler tarafından kabul edilmeyeceğini vurguladı.