Erişilebilirlik

Seçim Sonrası Anlaşmazlıklar İçin Hazırlık - 2004-10-31


Amerikalılar yeni başkanı seçmek üzere 2 Kasım Salı günü sandık başına gitmeye hazırlanırken, iki büyük siyasi parti de oy verme işlemi sırasında ve sonrasında yaşanabilecek muhtemel sorunlar için hazırlık yapıyor. Cumhuriyetçi ve Demokrat partiler bir yandan seçim günü binlerce partili görevliyi oy verme merkezlerinde görevlendirecek, diğer yandan da oy verme işlemleri sırasında yaşanabilecek muhtemel sorunlara karşı binlerce avukatı hazır bekletecek.

Bu yılki seçimlerin güvenilirliği konusunda hem Demokrat hem de Cumhuriyetçiler ciddi kaygı duyuyor. Cumhuriyetçiler açısından başlıca sorun seçmen kayıt işlemlerindeki yolsuzluklar. Demokratlar ise yüksek katılım oranının kendileri lehine olacağı düşüncesiyle, Cumhuriyetçi Partiyi seçmenlerin oy vermesini engellemeye çalışmakla suçluyor.

Cumhuriyetçi Parti başkanı Ed Gillespie NBC televizyonundaki bir programda seçmen kayıtlarıyla ilgili sorunlardan kaygı duyduğunu söyledi. Bu kaygılar arasında belirli bölgelerde gerçekten oy kullanabilecek seçmen sayısından daha fazla insanın seçim kaydı yaptırması ve seçmenlerin başka isimlerle kaydolması gibi sorunlar yer alıyor.

Cumhuriyetçi Parti, gerçekten oy verme hakkı olan seçmenlerin oy kullandığını denetlemek amacıyla büyük önem taşıyan eyaletlerde seçim günü görev yapacak binlerce kişi görevlendirdi. Bu adımın hedefi, henüz isimleri seçim kayıt listelerine geçmeyen ve geçici oy pusulasıyla oy kullanacak olan, yeni kayıt yaptırmış seçmenler. Cumhuriyetçi Parti Başkanı şöyle izah ediyor:

"Şu anda bir kişi bir yerde kayıt yaptırabilir ve üç-dört ayrı yerde geçici oy pusulasıyla oy kullanabilir. Bu şekilde kullanılmış oyları hesaba katmamız mümkün değil. Eğer bir kişi dört kez oy kullanırsa, benim oyumun önemi kalmaz ve bu oylar benim oyumu geçersiz kılar. Bunun adil bir seçim olduğunu garanti altına almamız lazım.”

Geçici oy pusulası uygulaması, 2000 yılındaki başkanlık seçiminde Florida’da ortaya çıkan tartışmalı oy pusulaları üzerine 2002 yılında çıkarılan bir federal yasayla başlamıştı.

Demokrat Parti ise Cumhuriyetçilerin seçmenlerin oy kullanma hakkıyla ilgili bu itirazlarına, süreci gereğinden fazla uzatacağı ve birçok insanın sandık başına gitmekten uzak durmasına yol açacağı gerekçesiyle karşı çıkıyor. Demokrat Parti başkanı Terry McAuliffe Cumhuriyetçi Parti’yi geçerli oyları yok saymaya çalışmakla suçluyor:

"Demokrat Partinin amacı bu ülkede oy verme hakkına sahip herkesin sandık başına gidip oy kullanabilmesini garanti altına almaktır. Cumhuriyetçilerin ne yapmaya çalışacağını biliyoruz. Seçmenlerin oy verme haklarını önlemeye çalışacaklar. Biz, herkesin oy vermesini istiyoruz.”

Bu yıl yarışın en çekişmeli geçeceği yerlerden biri yaklaşık sekiz milyon kayıtlı seçmenin bulunduğu Ohio eyaleti. Bu eyaletin seçim bürosu yetkililerinden Dana Walch şöyle diyor:

"Bu yıl geçen yıla kıyasla yaklaşık 650 bin yeni kaydolmuş seçmen var, yani büyük bir yeni seçmen kitlesi söz konusu.”

Ohio’lu yetkili, seçmen kayıt listelerinde yer alan 30 bin kişiye itiraz edildiğini ve yerel seçim kurullarının bu insanlarla ilgili nihai bir karar vermeye çalıştığını söylüyor. Ancak Walch, bu insanların Salı günü yine de oy vereceklerini sözlerine ekliyor:

"Seçim kurullarına bu insanlara seçim günü geçici oy pusulaları ile oy kullanmalarına izin vermeleri yönünde talimat verdik. Daha sonra bu kişilerin yasal olarak oy hakkına sahip olduklarına karar verilirse, kullandıkları oylar sayılacak.”

Dört yıl önce, 2000 yılındaki başkanlık seçiminde yaklaşık 106 milyon seçmen oy kullandı. Uzmanlar bu yıl bu sayının en az 10 milyon daha artacağı tahmininde bulunuyor. Yönetimin karar ve eylemlerini denetlemeyi amaçlayan ve bağımsız bir örgüt olan Common Cause’dan Mary Boyle, bu kadar çok yeni seçmenin seçmen listesine katılmasının sorunlara yol açacağını belirtiyor:

"Bu yıl 10-15 milyon yeni seçmen var ve başkanlık yarışı başa baş geçiyor. Sorun çıkmasını bekliyoruz. Ve zaten çıkmaya başladı bile. Bir çok eyaletten itirazlar ve seçimle ilgili sorunlar yaşandığına dair haberler geliyor. Öyle görünüyor ki, en fazla şikayet Ohio, Pennsylvania ve New Mexico gibi yarışın daha da sert geçtiği eyaletlerden gelecek.”

2000 seçimlerinde yaşanan olaylar bu yıl her iki partiyi de çok dikkatli davranmaya zorluyor. Her iki tarafın da bütün eyaletlerde, seçim sonuçlarıyla ilgili soru işaretleri doğduğunda harekete geçecek binlerce avukatı var: "Bu, Amerikan tarihinde mahkemelere en fazla yansıyan seçim olabilir”.

Bağımsız bir kuruluş olan Amerikan Seçim Araştırmaları Komitesi’nin başkanı Curtis Gans böyle diyor. Ancak Gans, seçmenlerin büyük bir çoğunluğunun bu seçime ilişkin beklentilerinin yüksek olduğunu ve oy vermekten vazgeçmeyeceklerini sözlerine ekliyor.

Gans, en büyük umudunun seçim gecesi adaylardan birinin açık bir zafer kazanması olduğunu belirterek, sonucun kesin olması halinde, kendisi için, kimin kazandığının önemli olmayacağını söylüyor.

XS
SM
MD
LG