Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu’nda ele alınan Türkiye raporu yoğun tartışmaların yaşanmasına neden oldu. Hollandalı Hıritiyan Demokrat parlamenter Camiel Eurlings tarafından hazırlanan rapor siyasi gruplar arasındaki görüş ayırlıklarını da su yüzüne çıkardı.
Türkiye raportörü Eurlings, raporunda özellikle Kopenhag kriterlerinin yerine getirilmediğini vurguladı. Eurlings, Komisyon’da yaptığı konuşmada “Teoriyle uygulama çok farklı. İnsan hakları alanında kabul edilemeyecek sayıda şikayet var. Sistematik işkence olmasa da farklı yöntemlerle uygulanan işkence ve kötü muamele mevcut. Şikayetler bunu gösteriyor” dedi. Eurlings, sivil toplum örgütlerinin müzakerelerin şartlı olmasını istediğini öne sürerek “Yeni giren on ülkenin adaylıklarıyla kıyaslandığında Türkiye’deki insan hakları ve demokrasi alanındaki açık çok büyük” diye konuştu.
Eurlings'in raporu Avrupa Parlamentosu'ndaki Hıristiyan Demokratların çoğu tarafından desteklenirken Sosyal demokratlar, Yeşiller ve Liberal gruplar tarafından eleştirldi. Sosyalist grup üyesi Fransa eski başbakanı Michel Rocard, raporun adil olmadığını ve bilinçli biçimde olumsuz ifadelerle kaleme alındığını söyledi. Rocard, ülkesi Fransa'nın da Cezayir Savaşı sırasında işkence yaptığını ancak kimsenin Fransa'yı bu nedenle eleştirmediğini vurguladı. Rocard, Türkiye’nin son on yılda büyük ilerleme kaydettiğini vurguladı.
Avrupa Birliği komisyonunun eski üyelerinden İtalyan parlamenter Emma Bonino da Eurlings raporunun Türkiye açısından hakaret dolu ifadeler içerdiğini ifade etti. Eurlings'i "kaba bir dil kullanmakla" suçlayan Bonino, Kıbrıs konusunda destek vererek “Tüm Türk askerlerinin adadan çekilmesini istemek aşırı bir istek” diye konuştu.
Avrupa Parlamentosu oturumuna katılan Avrupa Birliği Komisyonu yetkilisi Fabrizio Barbaso da müzakere sürecinin Türkiye’deki reform trendini desteklediğini belirterek “Doğası gereği müzakerelerin ucu açık ancak nihai hedef tek. O da katılım” dedi.
İlk okuması gerçekleştirilen rapor, Kasım ayı ortasında bir kez daha ele alınacak. Sosyalist Grup ve Yeşiller, raporun bu şekilde geçmeyeceğinin mesajını daha şimdiden vermiş durumdalar. Bu iki grup raporu değişiklik önergesi bombardımanına tutacaklarını belirttiler. Raporun nihai oylaması ise Aralık ayı başında yapılacak. Rapor ve beraberindeki karar tavsiye niteliği taşıyor ve Türkiye açısından herhangi bir hukuki bağlayıcılığı yok. Ancak gerek Avrupa kamuoyunun görüşünü yansıtması gerekse 17 Aralık zirvesi öncesi oylanacak olması bakımından önemli bir belge.