Amerika’da bugün, siyah medeni haklar savunucusu Martin Luther King’i anma günü. King yaşasaydı bugün 75 yaşında olacaktı. Amerika'nın çeşitli yerlerinde King, bu resmi tatil gününde anılıyor. King’in bir zamanlar rahiplik yaptığı Atlanta Georgia’daki Ebenezer Baptist Kilisesi’nde tören yapılacak. Başkan Bush, geçtiğimiz Perşembe günü King’in mezarına çelenk koymuş ancak çevrede toplanan yüzlerce kişinin protestolarına hedef olmuştu. Eğer yaşasaydı Amerikan Medeni Haklar Hareketi’nin efsanevi lideri Martin Luther King 75 yaşında olacaktı. 1968 yılında, 39 yaşındayken Tennessee eyaletinin Memphis kentinde bir suikaste kurban giden Rahip King, ırkçılığa karşı şiddeti değil barışçı yaklaşımları savunan bir liderdi. Martin Luther King’in doğum günü Amerika’da ulusal bayram olarak kutlanır. 1950’li ve Medeni Haklar Hareketi’nin doruk noktasına ulaştığı 60’lı yıllarda King’in yaptığı bir çok konuşma arasında en çok tanınanı kuşkusuz Ağustos 1963’te Washington’daki Lincoln Anıtı’nın önünde yaptığı konuşmadır. King şöyle demişti: "Ülkemizin mimarları, anayasamızın ve bağımsızlık bildirgemizin muhteşem satırlarını kaleme alırken bir yandan da bazı vaatlerde bulunuyorlardı. İster siyah ister beyaz tüm vatandaşlara vazgeçilmez olan yaşam, özgürlük ve mutluluk arayışı hakları tanınacaktı. Fakat bugün siyah vatandaşlar açısından bakıldığında bu sözlerin yerine getirilmediği açıkça görülüyor. Amerika, siyah vatandaşlarına karşılıksız çek verdi. Ancak biz, adalet bankasının iflas ettiğine inanmayı reddediyoruz. Biz, özgürlük ve adaletin kanıtı olan bu çeki tahsil etmeye geldik."
Stanford Üniversitesi’nde tarih profesörü olan ve Martin Luther King hakkında çok sayıda yazısı bulunan Clayborne Carson, 1964 Nobel Barış Ödülü’ne layık görülen dinadamı King’i Güney Afrikalı lider Nelson Mandela’ya benzetiyor. Carson’a göre hem King hem de Mandela, adalet ve eşitlik için verdikleri savaşı ulusal, hatta uluslar arası arenalara taşıyan iki lider olma özelliği taşıyor. Amerika’nın ırkçılık politikası güttüğü günler çok geride kalsa da Amerikalılar’ın çok azı ülkede ırk ayrımının kökünden kazındığına inanır. Bu çerçevede Carson, Martin Luther King’in mesajının bugün de güncelliğini koruduğunu söylüyor.
Martin Luther King’in hayatı ve kariyeri, Amerika’nın önemli kentlerinde şekillendi. Alabama eyaletinin Montgomery kentinde ilk protesto gösterilerini düzenleyen King, Georgia eyaletinin Atlanta şehrinde kendisini bir rahip olarak tanıttı. King, Washington’da ünlü “Bir Rüyam Var” konuşmasını yaptı, Tennessee eyaletinin Memphis kentindeyse 4 Nisan 1968’de bir suikast sonucu yaşamını yitirdi. Nisan 1968’de temizlik işçilerinin grevini desteklemek için Memphis’e giden King, burada hayatının tehlikede olduğuna dair çıkan söylentilere şöyle cevap vermişti: "Ne olacağını bilmiyorum. Önümüzde zorlu günler var. Ama benim için artık fark etmez." King, bu konuşmadan bir gün sonra Amerika’nın güney eyaletlerinde siyahların sahip olduğu az sayıda motelden biri olan Lorraine Motel’in balkonunda vurularak öldürüldü. Motel iflas ettikten sonra da bir grup Memphisli binayı satın aldı. Şimdi Memphis’te King’in vurulduğu yerde Ulusal Medeni Haklar Müzesi bulunuyor. Müze’nin Halkla İlişkiler Müdürü Gwen Harmon, kentin tarihinde önemli yeri olan bu moteli korurken yeni bir şey yaratmak istediklerini söylüyor. "Smithsonian müzelerinin müdürü bize gelip inşaat ve tadilat için teklif verdiğinde bir tuğlanın bile değiştirilmemesi önerisinde bulundu. Biz de öyle yaptık. Böylece binanın ön cephesi Lorraine Motel’in aynısıyken içi bir müze olarak yeniden düzenlendi." Müzede, siyahların 1600’lü yıllardan günümüze özgürlük ve eşitlik mücadelesi anlatılıyor. Fakat 1950’li ve Medeni Haklar Hareketi’nin doruk noktasına eriştiği 1960’lı yılların olayları, müzede daha ağırlıklı olarak işlenmiş. Bunlardan biri 1955’te Montgomery’li siyahların, otobüslerin arka bölümünde oturtulmalarını protesto etmeleri. Müzeyi gezenler, o yılların otobüslerine binerek siyahların maruz kaldığı muameleyi yaşayabiliyor.
Müzede ayrıca King’in “Birmingham Hapishanesinden Mektuplar”ı yazdığı hapishane hücresinin benzeri de yer alıyor. Ziyaretçiler King’in son yıllarında elde ettiği başarıların anlatıldığı sergilerden sonra Lorraine Motel’in 306 numaralı odasına yöneliyor. Gwen Harmon, "Bu oda 35 yıl öncesi gibi tasarlandı. Kahve fincanlarından yatağın üzerinde duran gazeteye, sigara izmaritleriyle dolu kül tablasına kadar herşey aynı. Martin Luther King’in vurulduğu balkonda da bir çelenk var. Herkes, King’in ölümünden sonra ne olduğunu soruyor hep. Biz de bunu anlatmak için sergilere karşı binada devam ediyoruz," diyor.
Medeni Haklar Müzesi’nin sergileri, caddenin karşı tarafındaki evde de devam ediyor. Martin Luther King’i öldürdüğünü itiraf eden James Earl Ray’in kaldığı bu evdeki sergiler, Ray’in suçu üstlenmesi üzerine başlayan tartışmaları ve King’in çabalarının günümüzdeki etkisini inceliyor. Ulusal Medeni Haklar Müzesi’ni her yıl 150 bin turist ziyaret ediyor.