Erişilebilirlik

1 Aralık 2003 - 2003-12-01


1 Aralık tarihli Amerikan gazetelerinde Irak’la ilgili haber ve yorumlar yine ön planda. Amerikan askerlerinini düzenlediği operasyonda 46 Iraklının öldürülmesi ve İspanya ve Japonya’nın vatandaşlarının uğradığı saldırılara rağmen geri adım atmayacaklarını açıklamaları öne çıkıyor. Ayrıca İstanbul’daki intihar eylemleriyle ilgili soruşturma ve bu bağlamda Suriye’de yakalanan 22 zanlının Türkiye’ye iade edilmesi de Amerikan gazetelerinde dikkat çeken haberler arasında. USA Today ise, Bush yönetiminin Arap dünyasında demokrasiyi destekleme girişiminin ilk ciddi sınavını Kuzey Afrika’da vereceği yorumunda bulunuyor. Amerikan Dışişleri Bakanı Colin Powell’ın Fas, Cezayir ve Tunus’a yapacağı ziyareti değerlendiren gazete, her üç ülkenin de demokrasi karnesinin zayıf olduğunu hatırlatıyor:

"Dışişleri Bakanı Colin Powell’ı bu hafta üç Kuzey Afrika ülkesine yapacağı kısa ziyaretlerde, Amerika’nın teröre karşı savaşında müttefiklerini desteklemesi ile Arap dünyasında demokrasi ve insan haklarını geliştirme projesi arasında bir denge kurmak gibi zor bir görev bekliyor. Powell’ın Fas, Tunus ve Cezayir’de yapacağı açıklamalar ve özel görüşmeler, Bush yönetiminin demokrasiyi kurma noktasındaki kararlılığının Başkan Bush ve diğer Amerikalı yöneticilerin konuşmalarında belirttiği kadar güçlü olup olmadığının bir göstergesi olacak. Her üç ülkede de iktidardakiler, otoriter yönetimlerini İslami fundementalizme karşı mücadele gerekçesiyle haklı çıkarmaya çalışıyor. Ancak İnsan hakları savunucularının bu üç ülke ile ilgili ciddi kaygıları var."

New York Times ise Suriye ile İsrail arasındaki barış çabalarını mercek altına almış. Suriye devlet başkanı Beşşar Esad ile yapılan bir röportaja yer veren gazete, Esad’ın İsrail’le barış görüşmelerinin yeniden canlandırılması için Bush yönetiminden devreye girmesini istediğini duyuruyor:

"Suriye’nin eksikliğinin Bush yönetiminin Ortadoğu stratejisinde büyük bir boşluk olduğunu söyleyen Devlet başkanı Beşşar Esad, Amerika’dan ülkesiyle İsrail arasındaki görüşmelerin yeniden başlatılması için devreye girmesini istedi. Esad, görüşmelerin anlaşmayla sonuçlanması halinde Suriye ile İsrail arasında normal bir ilişki kurulmaması için hiç bir neden görmediğini söyledi. Esad, sınırların kontrol edilmesi ve radikal Filistinli örgütlerin bürolarının kapatılması konularında Bush yönetiminin taleplerini yerine getirdiklerini de ısrarla vurguladı. Suriye devlet başkanı, Irak konusunda Amerika ile yaşanan anlaşmazlıklara ve Washington yönetimininin terörü desteklediği gerekçesiyle ülkesini cezalandırma girişimlerine rağmen, terörle mücadelede istihbarat örgütlerinin CIA ile sıkı bir işbirliği içinde olduğunu belirtti."

Washington Times gazetesi ise Gürcistan’da yaşanan iktidar değişikliği ışığında Azerbaycan’daki gelişmeleri irdeliyor. Gazete, Azerbaycan halkının yaşam standartlarıın geliştirilmesi ve önemi giderek artan bu bölgede Amerikan çıkarlarıın korunması açısından Washington yönetiminin İlham Aliyev’i desteklemesi gerektiği görüşüne yer veriyor:

"Azerbaycan Devlet başkanlığına yeni seçilen Amerika’nın bu yakın dostu, Washington’u da ilgilendirmesi gereken bir dizi sorunla karşı karşıya. Aliyev’in önündeki soruınlardan belki de en büyüğü Sovyet döneminden bu yana devam eden yolsuzluklar. Azerbaycan’ın petrole dayalı ekonomisini çeşitlendirecek yabancı yatırımların ülkeye gelebilmesi için petrol dışındaki sektörlerde yaşanan yaygın yolsuzlukla başa çıkılması gerekiyor. Bunun için de yeni devlet başkanının yapacağı liderlik büyük bir önem taşıyor. Amerika da, petrol dışındaki sektörlerin canlandırılması için Aliyev’e her türlü desteği vermeli. Ticaret bakanı Don Evans’ın önde gelen Amerikan şirketlerinini yöneticileri ile bu ülkeye yapacağı bir ziyaret bu konuda iyi bir başlangıç olabilir. Yeni devlet başkanı Aliyev’i bekleyen ikinci bir sorun ise Dağlık Karabağ bölgesi konusunda Ermenistan’la yapılan savaşın bir uzlaşmayla sonlandırılması. Dışişleri Bakanı Colin Powell çözümsüz kaldığı sürece bütün bölgeyi tehdit eden bu sorunun halledilmesi için kişisel olarak devreye girmeli. Ermenistan’la savaşın yeniden başlaması ihtimali dışında Aliyev’in dış politikadaki bir başka önemli sorunu da, laik bir niteliği olan bu Şii ülkeyi bir İslam Cumhuriyeti’ne çevirmek için Tahran’daki mollaların sürdürdüğü baskı. Washington yönetimi İran’a, Hazar denizinin Azerbaycan’a ait bölgelerinde petrol arayan şirketlerin tehdit edilmesi de dahil olmak üzere, bu ülkenin içişlerine karışılmasına göz yummayacağı konusunda sert bir mesaj vermelidir."

XS
SM
MD
LG