Erişilebilirlik

Görme Özürlüler İçin Yapay Retina Geliştirildi - 2003-01-04


Bu sağlık programında konumuz, görme özürlülerin bir bölümü için umut olabilecek yapay retina nakli ve balık yemekle kalp sağlığı arasındaki bağlantı.

Göz hastalıklarının bir çoğu, retina sorunları ve göz merceği düzensizliklerinden kaynaklanıyor. Mercekle ilgili sorunlar gözlük veya lensle düzeltilebiliyor, retina hastalıklarına ise çözüm bulunamıyordu. Ancak yeni geliştirilen "Yapay Retina" yöntemiyle, görme özürlülerin bir kısmının yeniden görmesi mümkün olacak. Mikroelektronik retina nakli olarak adlandırılan yöntemle belirli ölçülerde görme sağlanabiliyor, özellikle aydınlığa ve hareketli ortama karşı duyarlılık arttırılıyor. Kullanılan elektronik sistem, bilgisayarların görüntü sisteminden daha hızlı çalışıyor ve daha az enerji gerektiriyor.

Enerji Bakanı Spencer Abraham Güney Kalifornia Üniversitesi’ndeki Doheny Göz Enstitüsü tarafından yapılacak araştırma için gerekli fonun Bakanlığınca karşılanacağını açıkladı.

"İlk denemesi başarılı olan mikroelektronik retina naklinin geliştirilmesi için Doheny ekibine gerekli desteği sağlayacağız. Amacımız bu yöntemle gözü, sadece ışığa ve harekete değil cisimleri görüntüleyecek hale getirmek. Bu da hastanın gözüne yerleştirilecek son derece küçük bir bilgisayar çipiyle sağlanacak."

Enerji Bakanlığı, Kuzey Carolina ve California’da sürdürülen projelere 9 milyon dolar veriyor. Federal hükümet genetik konulardan nükleer enerjiye kadar pek çok konuda ulusal laboratuvarlarda araştırma yapan bilim adamlarına bilimsel uzmanlık yardımı da sağlıyor.

Güney California Üniversitesinde retina nakli projesini yürüten Doktor Mark Humayun, hastanın gözlüğüne yerleştirilen küçük bir kamera çipinin, görüntüye ait sinyalleri kulağın arkasına ameliyatla yerleştirilen 4-5 milimetre büyüklükteki alıcıya ulaştırdığını söyledi. Bu yöntemle görme yeteneğini büyük ölçüde kaybetmiş kişilerin sınırlı da olsa görmeleri mümkün olabiliyor.

Doktor Mark Humayun retina naklinde şimdilik sadece 16 çip kullanıldığını, amacının bu sistemi hastaya daha iyi görüntü aktaracak şekilde daha da geliştirmek olduğunu söylüyor:

"Bu sistem bin elektroddan oluştuğu için bin ışık noktası olarak adlandırıyoruz. Mikroelektronik tekniğinin, bizi amaçladığımız noktaya ulaştıracağından kuşkum yok. Bu konuda Enerji Bakanlığının laboratuvarları ve bilgi kaynaklarını kullanma imkanı verilmesi, bizim için çok yararlı olacak. Buradaki kilit nokta biyolojiyle mikroelektronik yapının birleşmesi. Bu konu üzerinde çok yoğun çalışmak ve tekniği geliştirmek zorundayız."

California’da bulunan İkinci Görüş şirketinde retina naklinde kullanılan parçayı geliştiren Doktor Robert Greenberg, bu tekniğin gerçekten zor olduğunu söylüyor:

"Retina ıslak kağıt havlu gibidir. Bu dokuya uygun yapay bir maddenin hazırlanması çok zor. Doğal dokudaki uyarılma yeteneğini geliştirmek üzerinde uzun çalışma gerektiren güç bir konu. Biz de bu noktalar üzerindeki çalışmalarımızı sürdürüyoruz."

Doktor Humayun bütün bu güçlüklere rağmen sonuca ulaşacakları konusunda iyimser olduğunu belirtti. Doktor, ilk yapay retina naklinin Şubat ayında, ikincinin de Temmuz ayında gerçekleştirildiğini söyledi:

"Bu ilk iki hastanın durumuna bakarak yapay retinanın 2-3 yıl içinde çok yaygın bir şekilde kullanılacağı inancındayız. Büyük ölçüde göremeyen kişilerin yeniden okuyabilmeleri, görüntüleri algılayabilmeleri için kullanılan tekniğin geliştirilmesi biraz daha zaman alacak. Bu mekanizmanın bütün görme özürlülerin kullanımına sunulması içinse çok daha ayrıntılı çalışmalar yapmamız gerekiyor."

Bütün bu çalışmalar sonradan hastalık veya yaşlılık yüzünden görme yeteneklerini kaybeden hastalar için umut vadediyor. Doğuştan göremeyen hastaların durumu biraz daha zor. Buna rağmen bilim adamları yeni teknolojiler sayesinde gelecekte doğuştan göremeyen kişiler için de tedavi geliştirebileceklerine inanıyor.

Sevgili dinleyiciler şimdi de ikinci konumuza, balıktaki cıva miktarıyla kalp krizi geçirme riski arasındaki bağlantıya geçiyoruz.

İki yeni araştırmada balık tüketiminin insan sağlığı üzerindeki riskleri incelendi. İlk araştırma sonucuna göre cıva düzeyi yüksek balık tüketimi kalp krizi riskini arttırıyor. İkinci araştırmadaysa cıva düzeyiyle kalp krizi arasında bağlantı kurulamadı.

İki araştırmanın sonucu da New England Tıp Dergisinin Kasım sayısında yayınlandı.

Cıva doğal bir madde. Dünyamızda bazı büyük su kaynaklarında cıva kirliliği söz konusu. Yapılan araştırmalar uskumru, köpek balığı ve kılıç balığı gibi büyük balıkların fazla miktarda cıva içerdiğini gösteriyor.

Bilim adamları çok az miktarda civanın bile insan sağlığı için zararlı olabileceği uyarısında bulunuyor. Özellikle anne karnındaki bebeğin ve çocukların beyin gelişimi için bu maddenin fazlası oldukça zararlı. Doktorlar bu yüzden anne adaylarının cıva miktarı yüksek balıklar yemekten kaçınması gerektiğini vurguluyor.

Amerika Kalp Hastalıklarıyla Mücadele Derneği halka haftada en az iki kez balık yemeyi öneriyor. Balık özellikle kalp için yararlı olan Omega-üç yağı açısından zengin.

Kalp hastalıkları ve cıva arasındaki bağlantıyla ilgili araştırmalardan birini Baltimore Maryland’da bulunan Johns Hopkins Üniversitesi Bloomberg Halk Sağlığı Yüksek Okulu uzmanları gerçekleştirdi. Doktorlar, İsrail ve sekiz Avrupa ülkesinden 1400 erkeğin sağlık raporlarını inceledi, kalp krizi geçirmiş kişilerin raporlarını sağlıklı olanlarınkiyle karşılaştırdı.

Bilim adamları erkeklerin ayak tırnaklarından alınan dokudaki civa seviyesini ölçtü. Kalp krizi geçirmiş hastaların tırnağında bulunan cıva miktarı kriz geçirmeyenlere göre yüzde 15 daha fazlaydı. Aynı zamanda cıva seviyesi yüksek olanların kalp krizi geçirme riskinin diğerlerine oranla iki kat daha fazla olduğu da görüldü.

Buna karşılık, Cambridge Massachusetts’deki Harvard Üniversitesi Halk Sağlığı uzmanlarıysa 500 Amerikalı hasta üzerinde yaptıkları araştırmanın kalp hastalığıyla vücuttaki cıva miktarı arasında hiç bir bağlantı olmadığını gösterdiğini açıkladı.

Birçok doktor, balığın insan vücudu için yararlı olduğunu ve bu araştırmalara bakarak balık yemekten vazgeçilmemesi gerektiğini savunuyor.

XS
SM
MD
LG