Beyaz Saray yetkilileri, Rusya’nın gelecek 10 yıl içerisinde İran’da 6 nükleer reaktör inşa etme planından rahatsızlık duyuyor. Washington, İran’ın Rus teknolojisinden yararlanıp nükleer silah üretmesinden kaygı duyuyor. Yönetim yetkilileri Kongre üyelerine bu hafta verdikleri briefing’de de bu kaygılarını dile getirdi. Aynı şekilde bu hafta Moskova’ya giden üst düzey yönetim yetkilileri, konuyu görüşmelerde gündeme getirdi.
Moskova'da bulunan Enerji Bakanı Spencer Abraham, Rusya’dan İran’la bütün nükleer işbirliğini kesmesini ısrarla istediğini söyledi.
Bakan, Perşembe günü Moskova’da gazetecilerle konuşurken, özellikle Buşehir’de nükleer enerji santralı yapımına yardımın kesilmesinde ısrar ettiğini bildirdi. Abraham, Rusya’nın İran’da 6 nükleer reaktör daha inşa etme kararından, ABD’nin büyük kaygı duyduğunu da belirtti.
Moskova, İran’da yeni reaktörler inşa edeceğini bu hafta açıklamıştı. Yeni reaktörlerden bazıları Ahvaz yakınlarında, bazıları ise Buşehir’de inşa edilecek. Buşehir’de, İranlı yetkililer, Rusların desteğinde, halen bir nükleer santral inşa ediyor.
ABD, İran’la Rusya arasındaki nükleer işbirliğinin, Tahran’a nükleer silah üretme yeteneği sağlamasından kaygı duyuyor. Savunma Bakan yardımcılarından Marshall Billingslea bu hafta Senato İdari İşler Alt Komisyonu’nda yapılan bir oturumda bu kaygıyı dile getirdi. "İran’ın ciddi bir şekilde nükleer silah üretecek teknolojileri ele geçirmek istediği kanısındayız" diyen yetkili Buşehir’deki nükleer santralin, Tahran’a nükleer silah üretmek için altyapı oluşturma amacı taşıdığını da söyledi.
Savunma Bakan Yardımcısı Billingslea, bu kaygılarının, İran’ın terör gruplarına verdiği destek nedeniyle daha da arttığını kaydetti. "Nükleer santraller için kullanılan teçhizat ve teknik bilginin, terör gruplarının eline geçmesi pekala mümkün" diyen Billingslea bu bilginin kasıtlı olarak terör gruplarına verilebileceği gibi, tamamen istek dışında da bu tür grupların eline düşebileceğini vurguladı.
Savunma Bakan Yardımcısı Billingslea bu görüşleri savunurken, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı John Bolton ve Enerji Bakanı Spencer Abraham Moskova’da konuyu gündeme getiriyordu. İranlı yetkililer gibi Ruslar da ABD’nin bu konudaki kaygılarını yersiz buluyor ve bu işbirliğinin yalnızca sivil alanlarında kullanılacak enerji kaynağı elde etme amacı taşıdığını söylüyor. Ancak Savunma Bakan Yardımcısı Billingslea, İran’ın enerji kapasitesi dikkate alındığında bu iddianın gerçekçi olmadığını söylüyor.
Dışişleri Bakanı Yardımcısı Van Van Diepen de Senato’daki oturumda, Washington’un kaygılarının Rusya’ya iletildiğini, Moskova’nın bu kaygıları giderme amacıyla bazı adımlar attığını söyledi. Ancak Van Diepen bu adımların yetersiz kaldığını da sözlerine ekledi.
Başkan Bush da konuyu Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le geçtiğimiz haftalarda görüştü. Ancak her iki lider bu konudaki görüş ayrılıklarını gidermede başarılı olamadı.