Erişilebilirlik

Türklerin Musevileri Nazi soykırımından kurtarma çabası filme konu oldu - 2001-09-06


İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'nin, Nazi soykırımından kaçan Musevileri kurtarma çabasını konu alan yeni bir belgesel film dün akşam Washington'da ilk kez gösterildi. "Desperate Hours"- Çaresiz Saatler adlı belgeselin, Washington'daki Amerika Soykırım Müzesinde ilk gösterimini, aralarında Kongre üyeleri ve yönetime bağlı yüksek düzeyli yetkililerin de bulunduğu yüzlerce davetli izledi.

Soykırım Müzesinde uzman olarak çalışmış tarihçi Michael Berenbaum'un yapıtı olan ve yönetmenliğini Victoria Barrett'in yaptığı belgesel, Türkiye, İsrail ve Amerika dahil olmak üzere beş ülkede son bir yıldır yapılan çekimler sonunda ortaya çıktı. Filmde, savaş yıllarında Türkiye'nin kabul ederek üniversitelerde görev verdiği musevi asıllı Alman bilimadamları ve özellikle Fransa ve Yunanistan'da musevileri korumak için çalışan emekli Türk diplomatlar, Namık Yolga, Necdet Kent ve Selahattin Ülkümen'in ilk ağızdan izlenimleri aktarılıyor. Ayrıca, bugün Türkiye'de ve İsrail'de yaşayan, kendileri ya da aile üyeleri Türkiye'nin çabasıyla Nazı temerküz kamplarına gitmekten kurtulmuş kişiler, anılarını anlatıyorlar. Filmin müzik yönetmeni, Amerika'da yaşayan ünlü Türk sanatçı Fahir Atakoğlu.

Belgeselin yapımcısı Michael Berenbaum, filmin ilk gösteriminden sonra yaptığı konuşmada, Türkiye'nin Washington Büyükelçisi Baki İlkin'e ve Türk Dışişleri Bakanlığına, filmle ilgili destekleri nedeniyle teşekkür etti. Büyükelçi İlkin de davetlilere hitaben bir konuşma yaptı ve filmin yapımında emeği geçenlere teşekkür etti. Soykırım Müzesindeki ilk gösterimi izleyenler arasında İsrail dahil olmak üzere çeşitli ülkelerin Washington'daki büyükelçileri de vardı. Törene bir mesaj gönderen Temsilciler Meclisi Demokrat California üyesi ve kendisi de Nazi temerküz kampından kurtulmuş olan Tom Lantos, Türkiye'nin savaş sırasında musevileri korumak için harcadığı çabanın Amerika'da ve dünyada çok az bilindiğini kaydetti ve bu filmin, bu tarihi gerçeğin görülmesi açısından önemli bir adım olduğunu belirtti. Lantos mesajında şu cümleyi de kullandı: "Türkler, geçen bin yıl içinde iki kez insanca bir davranışla musevileri kurtardılar; 15'inci yüzyılda İspanya'daki engizisyondan ve 20'nci yüzyılda, Nazi soykırımından..." Filmden sonra müze salonlarında düzenlenen davet sırasında birçok izleyicinin, Türkiye'nin savaş yıllarında musevileri soykırımdan kurtarmak için harcadığı çabayı ilk kez bu filmi izlerken öğrendikleri duyuldu. Washington'daki Soykırım Müzesi, musevi soykırımı konusunda dünyanın en zengin kolleksiyonlarından birine sahip. Müze aynı zamanda soykırımla ilgili araştırmalara ve yeni kuşaklara soykırımın anlatılması yönündeki çabalara destek sağlıyor.

XS
SM
MD
LG