Tüberküloz, diğer adıyla verem, hala ölümlere yolaçan tehlikeli bir hastalık. İngiltere'de bir grup doktor, verem mikrobunu alan kişilerde daha hastalık ortaya çıkmadan bu durumu belirlemeye imkan verecek bir yöntem üzerinde çalışıyor.
Tüberkolüz dünyada her yıl 2 milyon kişinin ölümüne yolaçıyor. Dünya Sağlık Örgütü, sağlık hizmetlerindeki aksamalar, AIDS hastalığının yayılması ve bilinen ilaçlara karşı dayanıklı, yeni Tüberküloz mikroplarının ortaya çıkması nedeniyle veremin yayılmakta olmasından kaygı duyuyor.
Aslında toplam dünya nüfusunun hemen hemen üçte biri, verem mikrobunu vücudunda taşıyor. Veremi henüz bulaşıcı hale gelmeden belirlemek ve önleyici tedaviye başlamak hastalığın yayılmasını önleme açısından hayati önemde… Ancak, şu anda bilinen ve kullanılan, deri üzerinden yapılan tüberkülin testi her zaman doğru sonuç vermediği için birçok insanda verem, zamanında tesbit edilemiyor ve hastalığa dönüşüyor.
İngiltere'de, Oxford üniversitesinde yürütülen araştırmada görevli Doktor Ajit Lalvani, şu anda kullanılan ve Türkiye'de tıp personeli arasında Be Se Je diye anılan verem aşısının ve insan cildine yapışan tüberküloz bakterisinin testin yanlış sonuç vermesine neden olduğunu söylüyor ve şöyle devam ediyor: "Cilt üzerinden yapılan test, verem bakterisi içindeki 200 kadar proteinin örneklerinden oluşuyor. Bu proteinler, gerçek verem bakterisinin yanısıra, aşıda ve soluduğumuz havada da bulunuyor. Bu yüzden, deri üzerinden yapılan test, o kişide verem mikrobu olduğunu gösterdiği gibi, o kişinin BCG ya da verem aşısı olduğu ya da sadece doğal çevrede mevcut bakteriye maruz kaldığını da gösterebiliyor."
Bu kargaşayı önlemek için Doktor Lalvani ve ekibi, yeni bir verem testi geliştirmeye çalışıyor. Ekibin, İngiliz tıp dergisi "Lancet"te yayınlanan raporuna göre, yeni test, sadece gerçek verem bakterisi içindeki belli bir proteini tesbit etme esasına dayanıyor. Böylece, farklı nedenler yüzünden sanki test yapılan kişi verem hastasıymış gibi sonuç çıkması önlenmiş oluyor. Yeni testin bir avantajı da tüberkülozu bakteri vücuda girdikten sonra sadece bir gün içinde belirleyebilmesi. Cilt üzerinden yapılan testte ise bu süre en az üç gün… Doktor Lalvani, yeni test sayesinde, verem mikrobu almış kişilerin kolaylıkla belirlenmesiyle doktorların, önleyici tedavi uygulamasına da kısa zamanda başlayabileceğini, böylece salgının önüne geçilebileceğini söylüyor. Yeni test, tüberküloz vakalarının az olduğu ve BCG aşısının kullanılmadığı Amerika gibi ülkelerde özellikle yararlı olacak. Gizli veremin çok daha yaygın olduğu yoksul ülkelerde ise yeni test, bazı durumlarda nüfusun yarıdan fazlası gizli verem hastası olduğu için fazla işe yaramayacak. Doktor Lalvani şöyle diyor: "Nüfusun bu kadar büyük bölümüne önleyici tedavi uygulamak mümkün değil. Böyle bir toplumda aktif tüberküloz vakalarının sayısı çok yüksek olduğu için önleyici tedavi uygulanan kişilerin kısa sürede yeniden bakteriye maruz kalma ihtimali yüksektir."
Ancak uzmanlar, veremin yaygın olduğu yoksul ülkelerde de iki grup insanın yeni testten yarar görebileceğini söylüyorlar. Bunlar: AIDS'e yolaçan HIV virüsünü almış kişiler ve çocuklar…
Dünya Sağlık Örgütü uzmanlarından Doktor Mark Perkins özellikle HIV virüsü taşıyan kişilerin, pasif verem hastası olup olmadığını belirlemenin çok önemli olduğunu çünkü bu kişilerin bağışıklık sistemleri çok zayıfladığı için verem hastalığına kuvvetli aday olduğunu söylüyor. Çocuklar için yeni testin önemini de Doktor Perkins şöyle izah ediyor: "Çocukların vereme yakalanması daha kolay olduğu gibi, bir çocukta veremi tesbit etmek daha zor. Çünkü çocuklarda hastalık yetişkinlere kıyasla çok farklı şekilde kendini gösteriyor. Üstelik çocuklarda verem diğer hastalıklarla aynı anda görülebiliyor. Örneğin, verem ve çocuk hastalığı olan menenjit aynı anda ortaya çıkabiliyor."
Oxford Üniversitesi ekibi yeni tüberküloz testini İngiltere'de 50 insanda bşarıyla denedi. Şimdi yine İngiltere'de ve Hindistan, Güney Afrika, Zambiya ve Zimbabwe'de daha geniş çapta denemeler yapılıyor. Yeni verem testinin 2 ya da 3 yıl içinde piyasaya çıkması bekleniyor.