11 Eylül saldırılarının arkasındaki sanığın Amerika’da sivil mahkemelerde yargılanma olasılığı ve Noel günü Amerikan yolcu uçağına başarısız terör saldırısı girişiminde bulunan Ömer Faruk Abdülmuttalip’in Detroit’te sivil mahkemede yargılanmaya başlanması yeni bir tartışma yarattı. Terör, cezai bir suç mu yoksa savaş eylemi mi? Amerika’nın Sesi, bu soruya yanıt aradı.
11 Eylül saldırılarının baş planlayıcısı olduğunu iddia eden Halit Şeyh Muhammet, Başkan Obama’nın istediği olursa sivil mahkemede yargılanacak.
Noel günü Amerikan yolcu uçağında bomba patlatma girişiminde bulunan Nijeryalı Ömer Faruk Abdülmuttalip’in de sivil mahkemede yargılanması mümkün.
Bu gelişmeler, Amerika’da, terör eylemlerinin savaş eylemi mi, yoksa cezai suç olarak mı algılanması gerektiği tartışması başlattı.
Terör zanlıları sivil federal mahkemede mi yoksa askeri mahkemede mi yargılanmalı?
Başkan Obama, bazı zanlıların sivil mahkemede yargılanmasını istiyor.
Obama, kısa süre önce YouTube’da yayınlanan toplantıda bu konuya değindi:
“Çok belli bir örgüte karşı savaşıyoruz, bu örgüt El Kaide ve yandaşlarıdır. El Kaide dünyaya kanser gibi yayıldı, bize, müttefiklerimize, askeri üslerimize, büyükelçiliklerimize, en kötüsü de hangi dine mensup olursa olsun masum insanlara saldırıyor.”
Kongre’de, terör zanlılarının, sanıkların kapsamlı haklara sahip olduğu sivil mahkemelerde yargılanmasına tepki büyüyor.
Cumhuriyetçi Senatör Christopher Bond da tepki gösterenlerden:
“Bu kişiler Amerika ve Batı’ya karşı savaş ilan etti. Yaptıkları savaş eylemidir.”
Potomac Enstitüsü adlı araştırdma kuruluşundan Michael Swetnam, terör eylemlerine cezai suç muamelesi yapmanın hükümeti savaş gücü kullanmaktan alıkoymaması gerektiğini söylüyor. Örneğin Abdülmuttalip’in askeri mahkemeye sevk edilmesi ihtimali var.
“Bu eylemler cezai suç mudur? Elbette ki suçtur. Peki savaş eylemi midir? Çok büyük olasılıkla evet. Terör eyleminin cezai suç olduğunu düşünmenin, gerektiğinde savaş yetkilerimizi kullanmamıze engel olmaması gerekir.”
İç Güvenlik Bakanlığı müsteşarı Charles Allen, terör eylemi tanımının çok açık olmadığını söylüyor:
“Diplomasi, hukuk sistemi, istihbarat ve ordunun da içine girdiği çok karmaşık bir sorunla karşı karşıyayız.”
Avrupa Birliği’nin Amerika Temsilcisi Büyükelçi Angelos Pangratis, terörün savaşın yasal tanımına uymadığını söylüyor:
“Vatandaşlarımızın geleceğini güvence altına almak için terörle mücadeleye öncelik veriyoruz. Ancak bu mücadelenin uluslararası hukuka uygun biçimde verilmesi gerekir.”
Swetnam, uluslararası hukukun, teröristlerin düşman savaşçı olarak yargılanmasına olanak tanımayan hükmünün eskidiğini ve değişmesi gerektiğini söylüyor:
“El Kaide ve yandaşlarıyla savaşıyoruz. Uluslararası hukuk da belki on ya da yüz yıl sonra zamana uygun hale gelir. Ancak yasalar değişinceye kadar insanlar terörden ölmeye, biz de savaşmaya devam edeceğiz.”
Başkan Obama, El Kaide’yle savaşın aynı zamanda fikirlerin savaşı olduğunu, Amerika’nın şiddet istemeyen Müslümanlarla daha çok işbirliği yapması gerektiğini söylüyor.
