Erişilebilirlik

Robotlar Özürlü Çocukların Terapisinde Önem Kazanıyor


Sanayide kullanılan robotlar arabalara kaynak yapıyor, bilgisayar parçalarını bir araya getiriyor, zehirli ve tehlikeli maddelerin yok edilmesinde yardımcı oluyor. Şimdiyse araştırmacılar, fiziksel ve zihinsel özürlü çocukların terapisinde kullanılmak üzere kişiye özel ve etkileşimli robotlar üzerinde çalışıyor.

Altı yaşındaki Kevin Fitzgerald, bilgisayar oyunlarını seven, aktif ve ilgili bir çocuk.

Kevin’i yaşıtlarından ayıran özellik, konuşamaması. Kevin, ileri derecede gelişimsel hareket planlama bozukluğu yani “dyspraxia” nedeniyle ağzını ve dilini hareket ettiremiyor.

Konuşma bozukluğu olan çok sayıda çocuk gibi Kevin de bir terapistten yardım alıyor.

Ancak Kevin’in tedavisi, standart olmanın çok ötesinde. Kevin, terapi esnasında yardımcı robot Cosmobot’la çalışıyor.

1982’den beri özürlü çocuklarla çalışan beyin gelişim uzmanı Carole Samango-Sprouse, Cosmobot’un en hoşuna giden yanının, çocukların derhal ilgisini çekmesi olduğunu söylüyor:

“Çocuklar robotu görünce büyüleniyor. Daha uzun süre, daha çok çalışıyorlar. Daha ilk gün, ilk çocukta bunu gördük. Her çocuk aynı ilgiyi gösteriyor.”

Uzman Cosmobot’un terapide bu kadar başarıyla kullanılmasını, çocukların robotu canlı bir insan gibi algılamalarına bağlıyor. Çocuklar robotla konuşuyor, talimatlara uyuyor.

Carole Samango-Sprouse, “Terapi açısından bakarsak çocuklar daha uzun süre, daha zor beceriler üzerinde çalışıyor. Siz istemediğiniz sürece yanınızdan ayrılmıyorlar. Kelimeleri göstermek, Kevin için eğlenceli değil, ama aynı işi robotla yapmak, terapiyi eğlenceli hale getiriyor,” diyor.

Kevin, konuşurken ve talimatlara uyarken robotu kullanmanın yanısıra hareketlerini kontrol etmeyi de seviyor. Bilgisayara bağlı düğmelere basarak Cosmobot’un ileri ve geri gitmesini, daireler çizmesini sağlıyor.

Cosmobot, Kevin’e planlama becerisi kazandırıyor. Cosmobot’u kullanarak ne yapmak istediğine bağımsız bir şekilde karar veriyor. ‘Bunu yapmak çok zor, ama Cosmobot senin başarmanı istiyor, haydi birlikte deneyelim’ deyince Kevin daha çok gayret gösteriyor.

Kevin’in annesi Patti Fitzgerald’a göre, Cosmobot’un oğlunun sosyal yaşamında çok olumlu etkisi var:

“Arkadaşlarıyla oynarken artık daha sakin. Birisine ‘merhaba’ demek için koluna vururdu. Artık bunu yapmıyor, el sallıyor. Bu değişikliğin Cosmobot’un sessiz, yalın, sakin ve sabit olmasından kaynaklandığını düşünüyorum.”

Cosmobot’u yaratan zeka, Doktor Corinna Lathan’a ait. Lathan, 10 yıl önce mühendislik araştırma ve geliştirme şirketi AnthroTronix’i kurmuş. Doktor Lathan anlatıyor:

“Birlikte çalıştığımız çocuklardan aldığım ilhamla şirketi kurdum. Bu çocukların otizm, Down sendromu, serebral palsi gibi gelişim bozuklukları vardı. Yıllar boyunca teknolojide büyük gelişim sağlanmasına rağmen bu çocukların ihtiyaçları yeterince karşılanmıyordu.”

Lathan, çocukların Cosmobot’a fiziksel, sosyal ve zihinsel tepki verdiğini söylüyor.

Doktor Lathan’a göre, çocuklar Cosmobot’la arkadaşlık kuruyor. Robot, özürlü çocuklarda ortaya çıkarılması mümkün olmayan ya da çok zor olan davranış ve becerilerin edinilmesini sağlıyor. Terapi süresince çocuklar üzerinde çok etkili oluyor.

Cosmobot gibi robotlar, Amerika’da, diğer ülkelerden daha az kullanılıyor. Ancak Corinne Lathan, bunun değişeceğine ve Kevin gibi çocukların robotlara erişiminin kolaylaşacağına inanıyor.


XS
SM
MD
LG