Türkiye ve Ermenistan arasında geçen yıl imzalanan protokoller, George Washington Üniversitesi’ndeki bir seminerde tartışıldı. Seminerde protokollerin hukuki yönlerinin tartışılması bekleniyordu, ancak toplantıda duygusal tartışmalar ağır bastı.
Ekim ayında imzalanan protokoller, Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi için atılması gereken adımları sıralıyor, sorunların barışçı çözüme ulaştırılması için gerekli yolların aranmasını öngörüyor.
George Washington Üniversitesi’ndeki toplantıda bu protokollerin hukuki yönlerinin tartışılması bekleniyordu. Toplantıya katılan Paris II Üniversitesi profesörlerinden Catherine Kessedjian, protokollerin Türkiye ve Ermenistan’ı çıkmazdan kurtaracağına inansa da, farklı çözümler bekleyen sorunlar bulunduğunu savundu.
“Çocuklarımıza, suçlu ve mağdur psikolojisini aktarmadan hayatımızı devam ettirmeliyiz,” diyen Ermeni asıllı Fransız profesör, Türkler ve Ermeniler arasındaki sorunların çözümü için tarafsız tahkim komisyonu kurulmasını önerdi. Catherine Kessedjian, bu sorunlardan birinin Osmanlı döneminde Ermeniler’in yaşadığı kişisel zararlar olduğunu söyledi ve “Umarım Soykırım’ın yüzüncü yıldönümünde bu sorunları çözmüş oluruz,” diye konuştu.
Profesör soykırımın kanıtlandığını iddia etti ve kimsenin kendilerine “soykırımın yapılıp yapılmadığını söyleyemeyeceğini” sözlerine ekledi. Protokollere imza atan Türkiye ve Ermenistan, aynı zamanda 1915 olaylarının araştırılması için iki ülkenin oluşturulacağı bir tarih komisyonu kurulmasını da kabul etmişti. Kessedjian, soykırım iddialarıyla ilgili olarak “Adalet henüz sağlanmadı,” diye konuştu ve tahkim komisyonunun bu iddiaları ele alması gerektiğini öne sürdü.
Fransız profesörün konuşmasını izleyen Türk Büyükelçiliği temsilcisi, protokollerin hukuki boyutunun toplantıda ele alınması yerine tek taraflı siyasi değerlendirme yapıldığını savundu.
Türk diplomatın itiraz ettiği bir diğer noktaysa, seminerin yapıldığı salona asılan ‘Tarihi Ermenistan’ haritasıydı. Büyükelçilik görevlisi, Doğu Anadolu, Gürcistan, Azerbaycan, İran ve Irak’ın bölümlerini içine alan bu haritanın, hukuki olması gereken bir toplantıda asılmasının doğru olmadığını kaydetti. Türk diplomat ayrıca, tarih komisyonunun, soykırım iddialarını bilimsel olarak soruşturacak en iyi kurum olacağını, Ermenistan tarafının arşivlerini açmaması durumunda kendilerinin bir şeyler gizlediği yolunda izlenim doğacağını belirtti.
Konuşmacılardan Sean Murphy, haritayı asma sorumluluğunun kendisine ait olduğunu ve haritayı İnternet arama motoru Google’dan çıkardığını söyledi.
George Washington Üniversitesi hukuk profesörü Murphy, haritadaki Ermenistan’ın geniş bir bölgeyi kapsadığına dikkati çekerek, Türkler’in kaygılarını tartıştıkları için bu haritayı asma gereğini duyduğunu belirtti. Profesör Murphy haritanın bu denli bir karışıklığa yol açmasından dolayı özür diledi.