Amerika’daki Lehigh Üniversitesi Ortadoğu Uzmanlarından Henri Barkey Türk-İsrail ilişkilerindeki son durumu değerlendirdi. Washington’daki Woodrow Wilson Merkezi’nde konuşan Barkey, Türkiye-İsrail ilişkilerinin dibe vurmadığını ve uzun zaman alacak olsa da, ilişkilerin yeniden düzeltilebileceğini söylüyor.
Ortadoğu ve Türkiye uzmanı Henry Barkey İsrail ve Türkiye ilişkilerinin karmaşık bir doğası olduğunu hatırlatarak başladığı konuşmasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan için İsrail’in Gazze operasyonunun ikili ilişkilerde kırılma noktası olarak algılandığını söyledi.
Gazze operasyonu öncesi Türkiye’nin İsrail ve Suriye arasında yapılan barış görüşmelerinde arabulucu rolü oynadığını hatırlatan uzman, “Erdoğan için barış görüşmelerinden üç gün sonra Gazze’ye operasyon düzenlenmesi surata atılmış tokat etkisi yaptı. Erdoğan Ortadoğu’da önemli bir gelişmenin mimarı olmaya hazırlanıyordu,” diye konuştu.
İsrail ve Suriye’nin olası bir anlaşmaya Amerika’nın da dahil edilmesini istediklerini hatırlatan Barkey, aslında hem İsrail hem de Suriye’nin, sadece Türkiye’nin arabuluculuğuyla bir anlaşmaya varamayacaklarını bildiklerini de savundu.
Barkey Gazze’nin ardından İsrail-Türkiye ilişkilerinin inişe geçtiğini belirtti. Uzman, Erdoğan’ın İsrail karşıtlığının kendisine Türkiye içinde ve Ortadoğu’da popülerlik kazandırdığına dikkat çekti.
Barkey Türkiye’nin bir yandan da hem Amerikan dış politikasından hem de Amerika’daki Musevi toplumundan bağımsızlığını ilan etmek istemesine dikkat çekti.
AKP içinde Amerika’daki Yahudi toplumuna karşı sıcak duygular olmadığını iddia eden Barkey, bunun temellerinin de Refah partisi dönemine ve Necmettin Erbakan’a dayandığını söyledi. İsrail ile ilişkilerin bozulmasının Türkiye’ye henüz olumsuz bir etkisi olmadığını vurgulayan Henri Barkey Erdoğan’ın Ortadoğu’da yeni bir arayışı içinde olabileceğini ileri sürdü. Amerikalı uzmana göre, bu proje İran. Barkey’e göre, Türkiye Ortadoğu’da yeni Sünni güç olmaya da çalışabilir. Buna göre, Türkiye Sünni Müslüman bir güç olarak hem İran ile hem de İsrail ile ilişkileri korumak durumunda. Barkey, Türkiye’nin batıdan uzaklaştığı iddialarının saçma olduğunu söyledi. Barkey şöyle konuştu: Kendinden önceki hükümetlerin Türkiye’yi uluslararası alanda önemli bir yere getiremediğine inanan Adalet ve Kalkınma Partisi uluslar arası alanda daha fazla rol almaya başladı. Türkiye batıya sırtını çevirmiş değil. Türk dış politikasında müthiş bir kendine güven hakim. Önceleri bu böyle değildi.
Türk dış politikasının AKP öncesinde sadece PKK’yı yenmeye odaklanmış olduğuna dikkat çeken Barkey, Erdoğan hükümetinin çok yönlü politikalar uygulamaya çalıştığına dikkat çekti.
Barkey Ortadoğu’da önemli bir güç olarak Türkiye’nin, İsrail ile de ilişkilerini sağlam tutması gerektiğinin bilincinde olduğunu vurguladı. Uzman Türkiye-İsrail ilişkilerinin dibe vurmadığını ve uzun zaman alacak olsa da bu ilişkilerin yeniden düzeltilebileceğini söylüyor. Barkey, Özellikle Hamas’ın elinde bulunan İsrailli asker Gilat Shalid’in serbest bırakılmasında oynayabileceği rolün, Türkiye tarafından atılacak olumlu bir adım olacağını belirtti.