Erişilebilirlik

Terör Sanıklarının Sorgulanması Beyaz Saray Denetiminde


Beyaz Saray terörist liderlerin bundan böyle CIA değil bu amaçla kurulacak yeni bir yeni birim tarafından sorgulanacağını açıkladı.

2001 yılında New York ve Washington’u hedef alan 11 Eylül saldırılarından buyana terör zanlılarını Amerikan Merkezi İstihbarat örgütü CIA sorguya çekiyordu. Beyaz Saray sözcüsü Bill Burton bunun artık değiştiğini söyledi. Sözcü Başkan Barack Obama’nın onayladığı plana göre, terör zanlıları arasındaki önemli kişilerin, bundan böyle yeni bir birim tarafından sorgulanacağını açıkladı.

Sözcü, FBI merkezinde çalışacak olan sorgulama biriminin çeşitli istihbarat dairelerinin en seçkin elemanlarından oluşacağını ve elde edilen bulguların bu daireler arasında derhal paylaşılacağını bildirdi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi'nin denetleyeceği birimde CIA’den de personel bulunacak ancak başkanı FBI’dan yani Federal Soruşturma Bürosundan olacak. Sözcü Bill Burton Başkan’ın Sözcüsü, sorgulama yöntemleri hakkında bilgilendirilmek istediğini de belirtti.

Barack Obama’nın seçim kampanyası sırasında verdiği sözlerden biri Amerikan istihbarat dairelerinin yabancı terör zanlılarına işkence yapmasını yasaklamaktı. Bush yönetimi “kapsamlı yöntem” adını verdiği sorgulama tekniklerini şiddetle savunmuş ve azılı teröristlerden bilgi alabilmek için bunun şart olduğunu illeri sürmüştü. Ancak sert sorgulama yöntemleri nerede işkence sayılıyor hala belli değil. Örneğin 11 Eylül saldırılarından hemen sonra yakalana zanlılar günlerce hatta haftalarca uykusuz bırakılmış, ayakta durmaya zorlanmış ve boğulma hissi veren su işkencesine tabii tutulmuştu. Bush yönetimi bunların “işkence” olmadığını öne sürüyordu.

CIA'in kamuoyuna açıklanan yeni raporu, Bush yönetiminin terör zanlılarını konuşturabilmek için daha sonra uyguladığı sert yöntemleri de ortaya koyuyor. Rapora göre, sorgulama sırasında başlarına tabanca ya da elektrikli matkap tutulan zanlılar ölümle tehdit edildi. Bazılarına işbirliği yapmamaları halinde çocuklarının öldürecekleri söylendi. Ya da zanlıları korkutmak için yan hücrelerde sahte infazlar gerçekleştirildi.

Beyaz Saray, Bush yönetimi sırasında bu tür yöntemlere başvuran istihbarat personelini cezalandırmayı düşünmüyor. Ancak kuralları aşanlar hakkında dava açılması mümkün. Beyaz Saray sözcüsü Bill Burton Obama’nın geçmişe değil, ileriye bakmak istediğini söyledi.

Sözcü, Adalet Bakanı Eric Holder’ın, Bush yönetiminin belirlediği kuralları ihlal edenlerin cezalandırılması için soruşturma açmış olduğunu hatırlattı ve Başkan’ın kimin cezalandırılacağına Holder’ın karar vermesi gerektiğine inandığını vurguladı. Başka bir deyişle, işkence de sayılsa sert yöntemleri Bush yönetimi belirlediği için istihbarat ajanları hakkında cezai işlem yapılmayacak.

Adalet Bakanı Eric Holder kuralları ihlal edenlerin belirlenmesi için John Durham adlı bir savcıyı görevlendirdi. Federal savcı John Durham, şu anda, CIA’in sert sorgu yöntemleri sırasında çekilen video filmleri kimin imha ettiğini belirlemeye çalışıyor.

Aralarında eski Başkan Yardımcısı Dick Cheney ve eski CIA Başkanı Michael Hayden’ın da bulunduğu birçok kişi bu gelişmelerden memnun değil. Cheney birkaç ay önce yaptığı bir konuşmada soruşturmaların hiçbir yararı olmadığını ve sadece Amerika’nın düşmanlarının işine yarayacağını iddia etmişti.

Dick Cheny konuşmasında her şeyin Amerika’nın ulusal güvenliği için yapıldığını ileri sürmüş ve tek suçu kendilerine verilen görevi yerine getirmek olan devlet memurlarının cezalandırılması değil madalyayla ödüllendirilmesi gerektiğini belirtmişti. Eski Başkan Yardımcısına göre, Amerika’nın 2001 yılından beri büyük çaplı saldırıya hedef olmamasının tek nedeni eski yönetimin başvurduğu sert yöntemler.

Yeni yönetim, Amerikan ordusunun savaş tutsaklarını sorgulamada kullandığı yöntemleri örnek almayı düşünüyor. Çünkü Ordunun sorgulama yönetmeliği Amerikan yasaları ve uluslararası sözleşmeler dikkate alınarak hazırlanmıştı.

XS
SM
MD
LG