Türkiye’de Barack Obama’nın başkan seçilmesinin Amerika’ya duyulan sempatiyi arttırdığı bildiriliyor.
Pew Araştırma Merkezi’nin yaptığı uluslararası ankete göre Türkiye’de, eski Başkan Bush’un “dünya sorunları üzerine doğru düşünce sahibi olduğu” görüşünü paylaşanların oranı sadece yüzde 2’de kalırken, Obama’nın dünya sorularına yaklaşımını destekleyenlerin oranı yüzde 33’e yükseldi.
Pew Araştırma Merkezi’nin sonuçlarına göre Türkiye’de Amerika’ya verilen destek oranı yüzde 14… Oran geçen yıla göre yalnızca yüzde 2’lik bir artış kaydetmiş.
Türkiye’de sadece yüzde 2’lik bir kesim, terör örgütü El Kaide’nin lideri Bin Ladin’i “güvenilir” bulurken; Obama söz konusu olduğunda bu oran yüzde 33’e tırmanıyor. Bu arada Bush’un güvenilirlik oranı yine yüzde 2’de kalıyor. Obama’nın liderliğine Türk halkının yüzde 33’ü güvenirken yüzde 52’lik bir kesim hala güven duymuyor.
Türk katılımcılardan yüzde 38’lik bir kesim, Obama’nın başkanlığa seçilmesi dolayısıyla Amerika’ya sempati duyduğunu dile getiriyor.
Türkiye’de Guantanamo’nun kapatılmasına yüzde 51’lik bir destek olduğu görülürken, sadece yüzde 11’lik bir kesim, kapatma kararına olumsuz bakıyor.
Afganistan’a daha fazla Amerikan askeri gönderilmesi konusunda Türkiye’de yüzde 49’luk olumsuz görüş bildirilirken; sadece yüzde 16’lık bir kesim bunu destekliyor.
Türkiye’de yüzde 63’lük bir çoğunluk, ABD ve NATO askeri birliklerinin Afganistan’dan çekilmesi gerektiğini düşünüyor. Sadece yüzde 15’lik bir kesim Afganistan’da ABD ve NATO birlikleri kalması gerektiğine inanıyor.
Türk katılımcılardan yüzde 56’sı, “ABD’nin Irak’taki devlet yapılanmasında başarısız olduğunu” söylüyor. Yüzde 55’lik bir kesimse, “ABD’nin Irak’tan askeri birliklerini geri çekmesi” yönündeki politikayı destekliyor.
“Obama, Ortadoğu konusunda adil mi?” sorusuna Türkiye’de katılımcılardan sadece yüzde 19’u “evet” yanıtını verirken; yüzde 52’sinin “hayır” yanıtı göze çarpıyor.
Türk katılımcılardan yüzde 38’i, “Obama’nın Ortadoğu’daki durumu değiştirmek için adımlar atmayacağını” düşünüyor, yüzde 37’si, Obama’nın uluslararası politikasına katılmadığını belirtiyor.
Türkiye’de, “Bir gün ABD’nin ülkemiz için askeri tehdit oluşturacağını düşünüyoruz,” endişesi taşıyanların oranı 2007’de yüzde 76 iken bunun 2009’da yüzde 54’e gerilediği görülüyor.
Türkiye’de, sadece yüzde 18’lik bir kesim, ABD’yi “ortak” olarak nitelerken; yüzde 40’lık kesim ise ABD’nin “düşman ülke” olduğunu söylüyor. Yüzde 27’lik bir kesim de, “ABD ne ortak, ne düşman” değerlendirmesinde bulunuyor.
Türkiye’de, ABD’nin terörizm karşıtı çabalarına 2007’de sadece yüzde 9’luk bir kesim sempati duyarken; bu oran 2009’da yüzde 24’e yükselmiş görünüyor.
Bu arada Türkiye’de yüzde 57’lik bir kesim, “Türkiye’nin terörle mücadelede daha fazla rol üstlenmesi gerektiğini” düşünüyor. Yüzde 32’lik bir kesimse, bu görüşe karşı çıkıyor.
Türk katılımcılardan yüzde 58’i, ABD’nin Türkiye’deki gelişmelerde etkisi olduğuna inanırken, yüzde 45’i bunun “kötü ve olumsuz” bir etki olduğunu söylüyor. ABD’nin, Türkiye üzerinde olumsuz etkisi olduğunu söyleyenlerin oranı, 2008’de yüzde 68’di.
Türkiye’de, “Gelecekte, Çin’in, ABD’nin dünya liderliği rolünü ele alacağı” yönündeki görüşü paylaşanların oranı yüzde 22’yken; Türk katılımcılardan yüzde 37’si bunun gerçekleşmeyeceğini söylüyor.
ABD Ekonomide Lider
Türk katılımcılardan yüzde 58’i, ABD’nin dünya ekonomisi lideri olduğunu söylerken; yüzde 9’u lider ülke olarak Çin’i, yüzde 5’i ise Japonya’yı görüyor. Türk katılımcılardan sadece yüzde 6’sı Avrupa Birliği’nin dünya ekonomisine liderlik yaptığı görüşünü paylaşıyor.
Türkiye’de, ABD’nin ekonomiye etkisinin olumsuz olduğunu düşünenlerin oranı 2008’de yüzde 70’ken bunun 2009’da yüzde 55’e gerilediği dikkati çekiyor.
“Hangi ülke, küresel ekonomik krize doğru yaklaşım sergiledi?” sorusuna karşılık, Türk katılımcılardan yüzde 21’i, “ABD” yanıtını veriyor. Yüzde 6’sı “Çin”, yüzde 14’üyse, “Avrupa Birliği” yanıtı veriyor.
Dünyada İzlenimler Genelde Olumlu
Araştırmayı yürüten Pew Merkezi’nin Küresel Davranışlar Projesi başkanı Andrew Kohut’a göre son veriler, Amerika’nın imajının yeniden toparlandığını gösteriyor.
Kohut’a göre bu kişilerin Amerika’ya yönelik olumlu görüşleri, Başkan Bush’un göreve gelmesinden önceki dönemle aynı.
Araştırmaya 26 bin kişi katıldı. Amerika’ya yönelik en büyük destek de Avrupa’dan geliyor. Örneğin Fransa’da araştırmaya katılanların yüzde 75’i Amerika’ya karşı olumlu görüşler besliyor. Oysa bu rakam bir yıl öncesine kadar yüzde 42’ydi. Olumlu yönde görüş bildirenler arasındaki en önemli artış Meksika, Brezilya, Hindistan ve Çin’de görülüyor. Araştırma yapılan 24 ülkede Amerika’ya yönelik olumlu görüşlerde tek düşüş İsrail’de kaydedildi. Geçen yıla göre daha az İsrailli, Amerika’nın dış politikasını doğru buluyor.
Başkan Obama halefi Bush’a göre çok daha fazla destek alıyor. İngiltere’de Obama’ya destek yüzde 86. Geçen yıl İngilizlerin yüzde 16’sı eski Başkan Bush’a destek vermişti. Kanada ve Japonya’da Obama’ya verilen destek geçen yıl Bush’a verilenden yüzde 60 daha fazla.
Ama bu oranlar Müslüman ülkelerin Amerika’ya bakışı açısından yükselmekle birlikte güçlü bir artış göstermiyor. Mısırlıların yüzde 27’si Amerika’ya olumlu bakıyor. Bu önceki yıla göre yalnızca yüzde 5’lik bir artış. Pakistan’da bu oran geçen yıllardaki gibi yüzde 15-16 düzeyinde seyrediyor. Nüfus çoğunluğu Müslüman olan ülkeler arasında yalnızca Endonezya’da Amerika’ya yönelik olumlu bakış önemli artış göstermiş, o da Obama’nın çocukluğunun bir kısmının bu ülkede geçirmiş olmasından kaynaklanıyor.
Andrew Kohut, Müslüman ülkelerdeki en önemli değişikliği, “Amerika başkanına verilen desteğin, artık El Kaide terör örgütü lideri Usame bin Ladin’e verilen destekten fazla olması” diye yorumluyor. Pew Küresel Davranışlar Projesi eşbaşkanı ve eski Amerika Dışişleri Bakanı Madeleine Albright’a göre, Obama’nın popülerliği ve bunun yanı sıra Amerika’ya artan desteğin önemli kazançlar sağladığı görüşünde.
Albright bir ülkenin terör ve nükleer silahlanmayla mücadeleyi tek başına yürütemeyeceğinin altını çizerek, Obama gibi her kesime ulaşabilen bir başkanın olmasının bu konuda büyük kazanç olduğunu belirtiyor.
Ancak projenin diğer eşbaşkanlarından Cumhuriyetçi Senatör John Danforth, Başkan Obama’ya ve Amerika’ya verilen desteğin, ne Afganistan’a daha fazla asker katkısı yapılmasına, ne de Guantanamo’da tutulan terör zanlılarını daha fazla ülkenin kabul etmesine yol açtığını kaydediyor.
Danforth, Obama’nın uluslararası ortaklarından büyük övgüler aldığını, fakat bunun kendisine bir kazanç getirmediğini savunuyor.
Pew Merkezi’nin araştırması Mayıs ve Haziran aylarında yapıldı. Araştırma 2002 yılında bu yana her yıl yapılıyor.