Erişilebilirlik

Çin Türkiye'nin Çağrısını Reddetti


Doğu Türkistan’da yaşam sıkı güvenlik önlemleri altında normale dönerkenÇin, Türkiye’nin olayların BM Güvenlik Konseyinde ele alınması çağrısını reddetti.

Çin Kamu Güvenliği Bakanı Meng Jianzu, Urumçi’deki şiddet olaylarının sorumlularının en ağır şekilde cezalandırılmasını istedi.

Urumçi’yi ziyaret eden Bakan, olaylara karışan diğer kişilerin ise, eğitilerek yeniden topluma kazandırılmasından yana.

İtalyagezisini yarıda keserek Pekin’e dönen devlet başkanı Hu Jintao, Komünist Partisi yetkilileriyle Doğu Türkistan’dakiolaylarıgörüştü. Çin resmi haber ajansına göre parti yetkilileri olaylara karışanların ağır biçimde cezelendırılmasını istedi.

Geçen Cumartesi günü Urumçi’de meydana gelen olaylarda 156 kişi ölmüş yüzlerce kişi yaralanmıştı.

Kentin Komünist Parti Başkanı, ölüm olaylarına karışanların idam edilmesi gerektiğini söylemişti.

Urumçi’de hayat yavaş yavaş normale dönüyor. Kentteki yabancı gazetecilerden Alison Klayman işyerlerinin çoğunun açıldığını söyledi.

Klayman, sokaklarda çok sayıda insan gördüğünü, Urumçililerin Pazar gününden bu yana ilk kez işe gittiğini belirtti.

Uygurların, kente yerleştirilen Çinlilere karşı hafta sonu yaptığı gösteri kısa bir süre içinde Çin işgaline karşı toplumsal bir harekete dönüşmüştü. Çin güvernlik kuvvetlerinin göstericilere müdahalesi yüzünden çıkan şiddet olaylarında 156 kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı.

Olaylardan sonra tutuklanan bin 400 kişinin akıbeti bilinmiyor. Çin Kamu Güvenliği Bakanı Meng Jianzu, cinayetlere karışanların en ağır şekilde cezalandırılmasını istedi. Urumçi’yi ziyaret eden Bakan, olaylara karışan diğer kişilerinse, eğitilerek yeniden topluma kazandırılması gerektiğini söyledi.

Kentin Komünist Parti Başkanı, dün, ölüm olaylarına karışanların idam edilmesi gerektiğini söylemişti.

Yeni olaylar çıkmasını önlemek için Urumçi ve diğer Uygur kentlerinde binlerce Çin askeri devriye geziyor.

Çin hükümeti olaylardan yabancı unsurları sorumlu tutmaya devam ediyor. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Şin Gang, olayların arkasında Doğu Türkistan’ın bağımsızlığını isteyen yabancı merkezli ayrılıkçı grupların bulunduğunu öne sürdü. Sözcü olaylardan Amerika’da yaşayan Rabiya Kadir’i sorumlu tuttu. Bir zamanlar iş dünyasındaki başarıları nedeniyle Çin hükümeti tarafından ödüllendirilen ve örnek gösterilen Rabiya Kadir, daha sonra görüşleri yüzünden yıllarca hapis yatmıştı.

Çin, Türkiye’nin, olayların Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından soruşturulması teklifini de reddetti.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Şin Gan, Doğu Türkistan’daki olayların, Çin’in iç işi olduğunu, dolayısıyla Güvenlik Konseyi’ni ilgilendirmediğini savundu. Sözcü, yabancı ülkelerin, soruşturma istemek yerine, Pekin hükümetinin ulusal birlik, etnik dayanışma ve sosyal istikrar sağlama çabalarını desteklemelerini istedi.

Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Doğu Türkistan’daki olaylar konusunda Türkiye’nin kayıtsız kalamayacağını söylemiş ve bölgede sükunetin bir an önce sağlanması ve insani duruma müdahale edilmesi için uluslararası girişimlerin sürdüğünü bildirmişti.

Doğu Türkistan’ın Çince adı Şincan “Yeni Ele Geçirilmiş Toprak” anlamına geliyor. 20 milyonluk nüfusun yarıdan fazlası Uygur. Ancak Çin hükümeti, çoğunluktaki Hanları bölgeye göçe teşvik ettiği için nüfus dengesinin Uygurlar aleyhine dönmesi mümkün.

Uluslararası Af Örgütü’nün çeşitli raporlarında, “Çin hükümetinin Uygurlar’ın dini, kültürel ve sosyal haklarını kısıtladığı; baskıdan şikâyet edenleri ayırımcı, terörist veya dini fanatik oldukları gerekçesiyle yıllarca hapis tuttuğu” belirtiliyor.

XS
SM
MD
LG