Başkan Barack Obama, Moskova’ya vardı.
Obama, ziyareti sırasında Rusya’yla yeni bir silahsızlanma anlaşmasının çerçevesinin hazırlanması için çalışacağını açıkladı.
Obama, Kremlin’de Rusya Cumhurbaşkanı Dimitri Medvedev ile görüşmeden önce Meçhul Asker Anıtına çelenk koydu.
Obama ve Medvedev süresi yıl sonunda dolacak olan 1991 tarihli Stratejik Silahlarda İndirim Antlaşmasının yerini alacak yeni bir anlaşma istediklerini açıklamıştı.
Obama Rus televizyonuna verdiği demeçte, her iki tarafın elindeki nükleer silahlarda yapılacak indirimin eşit düzeyde olması gerektiğini söyledi.
Medvedev yeni bir anlaşma için oldukça umutlu olduğunu söyledi. Ancak Medvedev Amerika’nın, Avrupa’ya füze savunma sistemi kurma planlarından ödün vermesi gerektiğini de kaydetti.
Başkan Obama yarın da Moskova dışındaki evinde Başbakan Vladimir Putin’le görüşecek.
Rusya - Amerika İlişkileri
Rusya, Başkan Barack Obama’nın Moskova’yla ilişkileri geliştirme planı konusunda olumlu sinyaller aldığını belirtiyor. Ancak ilişkilerin geleceğini Başkan Obama’nın 6 Temmuz’da Moskova’ya yapacağı ziyarette, Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’le yapacağı görüşmeler belirleyecek.
Başkan Barack Obama, Mayıs’ta Washington’a gelen Rus Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’a Amerika ve Rusya’nın önünde ikili ilişkileri canlandırmak için çok iyi bir fırsat bulunduğunu söyledi.
Obama şöyle konuştu: "Nükleer silahlardan nükleer silahlanmayı önlemeye, Afganistan ve Pakistan’daki duruma, İran politikasına, Ortadoğu sorununa, iki ülke arasındaki ticari bağlara ve küresel ekonomik krize kadar birçok ortak konumuz var."
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavorv da benzer bir yanıt verdi: "Ortak görüşlere sahip olduğumuz konularda tıpkı bir iş ilişkisindeki gibi davranıyoruz. Anlaşmazlıklarımız olduğunda da birbirimize saygı göstermeye çalışıyoruz. Bu anlaşmazlıkları ülkemizin çıkarlarını ve uluslararası istikrarı düşünerek gidermeyi deniyoruz."
Ortak noktalardan biri, tarafların elindeki nükleer silahların azaltılması. İki lider Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’nın yerini alacak yeni belgeyle ilgili bir ilerleme raporu bekliyor. Amerika-Kanada Enstitüsü Başkan Yardımcısı Viktor Kremenyuk bu konuda ilerleme sağlanmasının diğer alanlarda da işbirliği getireceğini söylüyor: "Bence Barack Obama doğru olanı yapıyor. Önceliği, stratejik silahların azaltılmasını sağlayacak yeni bir anlaşma imzalanması. Bu sorun giderilirse diğer sorunların çözümünün de önü açılabilir."
İran’ın nükleer silah elde etmesinin engellenmesi Amerika’nın dış politikasının en önemli önceliklerinden. Bush döneminde tohumları atılan ve Moskova’nın karşı çıktığı Avrupa’ya füze savunma sistemi yerleştirilmesi konusu da öyle.
Rusya’daki insan hakları örgütleriyse Amerika’nın Rusya’daki insan hakları ihlallerine öncelik vermesi gerektiğini savunuyor.
Mart ayında Devlet Başkanı Medvedev eski Amerikalı senatörler Chuck Hagel ve Gary Hart’la görüştü. Hagel ve Hart’ın üyesi olduğu Partilerüstü Komisyon, Obama’dan insan hakları konusunu gündeme getirmesini isterken, Rusya’nın egemenliği ve geleneklerine saygı gösterilmesini de tavsiye ediyor.
Moskova’daki Liberal Misyon Vakfı’ndan Igor Klyamkin, bu tür önerilerin yanlış mesaj verdiğini düşünüyor: "Demokrasi ve hukukun üstünlüğünün Rusya’ya uymadığını çünkü geleneksel olarak otokratik ve otoriter bir rejim olduğunu kastediyorlar. Ama Kremlin’le aynı kelimeleri kullanarak aslında Rusya’nın yaptıklarını haklı çıkarıyorlar."
Viktor Kremenyuk da Rusya’nın ekonomisini geliştirmek istiyorsa demokratikleşmesi gerektiği görüşünde. Ancak uzman dış baskının işe yaramayacağını söylüyor: "Demokratikleşme fikri ne halktan ne de liderlerden gerekli tepkiyi alabilmiş değil. Dolayısıyla böyle bir beklentiye girilmesi Rusya’nın içişlerine karışılması anlamına gelebilir."
Seçim kampanyası sırasında Başkan Barack Obama, Amerika’nın Rusya’yı demokrasi ve şeffalığa davet etmekten çekinmemesi gerektiğini söylemişti. Başkanın bu konularda ne kadar ısrarcı olacağı Moskova ziyaretinde belli olacak.
