Obama yönetimi Ortadoğu sorununa iki devletli bir çözüm bulunması konusunda kararlı. İsrail hükümeti Filistin devleti oluşturulması düşüncesine karşı çıkıyor. Amerika ve İsrail arasında bu ve diğer konularda bir kopukluk, bir anlaşmazlık mı var?
Obama yönetimi Ortadoğu sorununa iki devletli çözüm bulunmasını istiyor – yani İsrail’e komşu, bağımsız bir Filistin devletinin kurulması… Başkan Obama, İsrail’e Batı Şeria’daki yerleşim inşaatlarını durdurması çağrısında da bulundu. Obama bu mesajını, dün, Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas’la yaptığı görüşmede tekrarladı.
Obama, İsrail ve Filistinlilerin barış ve güvenlik içinde yaşayabileceği iki devletli çözüme bağlılığını vurguladı. Bu mesaj İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’ya da verilmişti. Ancak İsrailliler bu konularda farklı düşünüyor. 10 gün önce Washington’a gelen Netanyahu iki devletli çözüm konusunda net bir açıklama yapmadı. Dün, İsrail hükümet sözcüsü Mark Regev İsrail’in mevcut birimlerde nüfus artışı nedeniyle gereken inşaatlara devam edeceğini söyledi.
Obama yönetimiyle muhafazakar Netanyahu hükümeti arasındaki anlaşmazlık -- veya kopukluk -- ne kadar ciddi? Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtlayan Middle East Times gazetesi editörü Claude Salhani, “Burada iki taraf da önce kim göz kırpacak diye bakıyor” dedi.
Salhani’ye göre İsrail ve Amerika arasında bir kopukluk yok, iki taraf da karşı tarafın beklentilerini çok iyi anlıyor, ancak anlaşamıyor. Ortadoğu barışı için izlenecek yol konusunda Amerika’yla İsrail arasında bir anlaşmazlık olduğu kesin. Peki anlaşmazlık ne kadar derin? İsrail basını Obama Netanyahu görüşmesinin çok da iyi geçmediğini, Netanyahu’nun Kongre’deki görüşmelerinin daha da sert geçtiğini bildiriyor.
Lübnan asıllı gazeteci Salhani de görüşmelerin normalden daha gergin geçmiş olabileceğini, İsrailli liderlerin daha önceki Amerikan yönetimlerinde gördüğü uyuşmayı görmemiş olabileceğini söyledi.
Taraflar arasındaki bir diğer anlaşmazlık da İran’la ilgili. Obama geçen hafta Ortadoğu sorununa vurgu yaparken Netanyahu İran’ın oluşturduğu tehdide dikkati çekiyordu. Salhani, Amerika’yla İsrail arasındaki bu anlaşmazlığın daha derin olduğunu söylüyor.
Salhani, İsrail’in İran’ı gerçekten tehdit olarak gördüğünü ve İran’ın nükleer silah edinmesinin engellenmesi konusunda kararlı olduğunu söylüyor. Bu konuda biraz daha temkinli olan Washington soruna diplomatik bir çözüm arıyor. Yani taraflar arasında öncelikler de farklı.
Obama yönetimi İsrail-Filistin sorunun çözümüne önem veriyor ve kararlı olduğunu belirtiyor. Amerika Dışişleri Bakanı Hillary Clinton yakında taraflara somut önerilerde bulunacaklarını söyledi.
Obama'nın Konuşması: Neden 4 Haziran?
Bu arada, Obama önümüzdeki hafta Mısır’ın başkenti Kahire’de İslam dünyasına yönelik bir konuşma yapacak. Salhani Obama’nın bu konuşmasının çok önemli olacağına dikkati çekiyor.
Nedeni, konuşmanın yapılacağı tarih: 4 Haziran… İsrail’in altı gün içinde Mısır, Suriye ve Ürdün’ü yenilgiye uğrattığı 1967 savaşının 42’nci yıldönümü. 5 Haziran 1967’de başlayan savaşın sonucunda Mısır Sina yarımadasını, Suriye Golan tepelerini, Ürdün de Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ü kaybetti. Bundan Araplar derin utanç duyuyor. Dolayısıyla Salhani, Obama ekibinin bu tarihi bilinçli bir şekilde seçmiş olabileceğini, bu savaşın Araplar üzerindeki yaralarını saracak önemli bir açıklama yapabileceğini düşünüyor.
Barış Ornarlı'nın haberini dinlemek için sağ üst köşedeki MP3 bağlantısına tıklayabilirsiniz.
