Merkezi Ankara’da bulunan ve kısa adı TÜRKSAM olan Türkiye Uluslararası İlişkiler Stratejik Analizler Merkezi “Türk-Amerikan İlişkileri’nin Geleceği; Uyum mu, Çatışma mı?” konulu bir panel düzenledi. Panelin ana teması zamanımızın zor konularının iki müttefik arasında nasıl bir ilişkiye yol açacağıydı.
Türk dış politikasında etkisini arttırmayı amaçlayan TÜRKSAM’ın panelinde, Türk-Amerikan ilişkilerinde son zamanlarda gelinen noktalar, olası çatışmalar ve stratejik işbirliği konuları ele alındı. Panele Amerika’nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarlığı Siyasi Danışmanı Daniel J. O’ Grady, Emekli Büyükelçi Faruk Loğoğlu ve Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Ersel Aydınlı katıldı.
Panelde ilk konuşmacı olan Amerika’nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarlığı Siyasi Danışmanı Daniel J. O’ Grady son zamanlarda Türk-Amerikan ilişkilerindeki en sorunlu konuya değinerek başladı.
“Bazı gözlemciler Başkan Obama’nın Ermeni anma gününde söylediklerine bakarak Türk-Amerikan ilişkilerinin kötüleştiği veya gerginleştiği sonucuna vardılar. Oysa bu doğrudan çok uzak. İki ülkenin ilişkileri bu kadar derin ve geniş kapsamlı daha önce hiç olmamıştı” diyen O’Grady, stratejik konularda ilişkilere fikir birliğinin hakim olduğunun altını çizdi. O’Grady, Afganistan’dan, Irak’a Pakistan’dan Kafkaslara birçok bölgesel konu ile terörizmle mücadele, silahsızlandırma, enerji gibi başlıklarda da önemli işbirliği olduğuna dikkati çekti.
O’Grady, Başkan Obama’nın Türkiye’nin kritik bir müttefik, Avrupa’nın önemli bir parçası olduğunun altını çizdiğini belirtti ve başkanın iki ülkenin beraber çalışmasına verdiği değeri vurguladı.
Terörle mücadelenin ikili ilişkilerdeki yerinin önemine vurgu yapan O’Grady, Başkan Obama’nın Türkiye’ye geldiği zaman TBMM’de yaptığı konuşmasında Türkiye’nin PKK ile mücadelesinde Amerika’nın desteğini sürdürdüreceğini kesin bir dille söylediğini hatırlattı.
“Bu ilişki test edildi mi? Tabii ki bu bir Disney veya Hollywood filmi değil” diyen O’Grady, 2003’te Irak konusunda ikili ilişkilerde büyük bir gerginlik yaşandığına işaret etti; ancak o zamanda bu zamana ilişkilerde dengenin yerine oturduğunu söyledi.
Irak konusuna da değinen Amerika’nın Ankara Büyükelçiliği Müsteşarlığı Siyasi Danışmanı, Türkiye’nin bu konudaki hasasiyetini anladıklarını ifade etti. O’Grady, Irak’ın istikrarının bölgenin istikrarı demek olduğunu söylerken, ABD’nin Irak’tan çekilme sürecinde de Türkiye ile sıkı teması olacağını vurguladı.
“Türkiye’deki kamuoyu yoklamalarını dikkatle takip ediyoruz. Onaylanma oranlarımızın daha yüksek olmaması bizde hayal kırıklığı yaratıyor ” diyen O’Grady ancak Başkan Obama’nın Türkiye’de de dünya liderleri arasında en çok sayılan lider olduğunu hatırlattı. O’Grady, Türk kamuoyuna Amerika’nın daha iyi ulaşmasının gerekliliğin altını çizdi.
Paneldeki ikinci konuşmacı Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Ersel Aydınlı ise Türk-Amerikan ilişkilerini okurken konuya iki ayrı yaklaşımla bakılabileceğini vurguladı.
Aydınlı, Türk-Amerikan ilişkilerinin iyi bir yerde olmasına rağmen, Türk kamuoyunun romantize ettiği yönde hiçbir zaman olamayacağını belirtti.
Emekli Büyükelçi Faruk Loğoğlu ise iki konuşmacıdan farklı olarak Türk-Amerikan ilişkilerindeki fay hatlarına dikkati çekti. Türkiye- Ermenistan yakınlaşmasının kolaylıkla çıkmaza girecebileceğini hatırlatan Loğoğlu bu durumda Amerika’daki Ermeni lobisinin soykırım konusunu tekrar Kongre’nin gündemine getireceğini belirtti. Loğoğlu, Irak’ta ise Amerikan askerlerinin çekilmesinin ardından ülkede yaşanacak istikrarsızlığın, kuzeyde Kürt bölgesel yönetiminin PKK’ya bakış açısının iki ülke arasında ciddi sorun olabileceğine işaret etti.
