Erişilebilirlik

Obama'nın 'Ermeni' Mesajı Bekleniyor


24 Nisan, Ermeniler açısından “1915 soykırımını anma günü...” Başkan Barack Obama, her Amerikan başkanının yaptığı gibi bugün bir mesaj yayınlayacak. Ermeni asıllı Amerikalılar Obama'nın mesajında "soykırım" sözcüğünü kullanmasını istiyor.

Obama, seçim kampanyası sırasında California önseçiminden önce 1915 Ermeni tehcirini “soykırım” olarak tanıyacağını söylemişti. Washington’da Obama’nın bu sözcüğü kullanıp kullanmayacağı konusunda kimse tahmin yürütmek istemiyor.

Ancak, Obama’nın Nisan başında Ankara’da yaptığı açıklamalar ipucu niteliği taşıyor. Obama, Çankaya Köşkü’nde yapılan basın toplantısında, görüşlerinin değişmediğini belirtmiş, ancak Türkiye ve Ermenistan arasındaki müzakerelerin dengesini bozacak adımlar atmak istemediğini söylemişti. Obama, kendi görüşleri bir yana, Türkiye’yle Ermenistan arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesini teşvik etmek istediğini söylemişti. ‘Soykırım’ sözcüğünü kullanmayan Obama, Amerikan başkanı olarak bu sürecin devam ettiği bir anda dengeyi bozmak istemeyeceğini kaydetmişti.

Türkiye – Ermenistan İlişkileri

Soykırım iddiaları konusu, bir şekilde Türkiye – Ermenistan ilişkilerine endekslenmiş durumda.

Türk Dışişleri Bakanlığı Ermenistan’la ilişkileri normalleştirmeyi öngören bir plan üzerinde anlaşmaya varıldığını açıkladı. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “yol haritası” olarak adlandırılan kapsamlı planın, her iki tarafı da memnun edeceği belirtiliyor. Türkiye tarafından yapılan bu açıklamaya Amerika’dan destek geldi. Amerika Dışişleri Bakanlığı, Washington’un iki ülke arasındaki yakınlaşmayı çok uzun süredir istediğini hatırlattı, barış ve istikrarı güçlendirmek için Amerika’nın her iki ülkeyle de çalışmak istediğini açıkladı.

Dışişleri Bakanı Hillary Clinton da önceki gün iki ülke arasındaki yakınlaşmayı cesur bulduğunu söylemiş ve destek vermişti. Clinton, “ilişkilerin düzeltilmesi ve sınırların açılması, tarihte yaşanan trajik olaylarla yüzleşmek için daha iyi bir ortam yaratacaktır,” diye konuştu.

Dün konuyla ilgili olarak bir açıklama yapan Amerika Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Robert Wood da “Başkan Barack Obama’nın Türkiye’de söylediklerine ekleyecek başka bir şeyim yok” dedi. Wood Türkiye ve Ermenistan’ın ilişkilerini normalleştirme kararı almasının büyük bir adım olduğunu söyledi. Amerika'nın bu sürece destek vereceğini söyleyen Wood, “soykırım” sözcüğünün kullanılıp kullanılmayacağı konusunda Obama’nın bu konuyu Ankara’da değerlendirdiğini hatırlattı.

Rwanda, Darfur…

Başkan Obama dün Kongre'de Yahudi Soykırımını anma törenlerine katıldı. Konuşmasında, Obama, 6 milyon Yahudi’nin öldürüldüğü Yahudi Soykırımı gibi felaketlerin tekrarlanmasına asla izin verilmemesi gerektiğini söyledi. Obama, konuşmasında insanlığın böyle trajedilere kayıtsız kalmaması gerektiğini vurguladı ve Rwanda ve Darfur'da yaşananlara değindi.

Obama’nın bazı kesimlerin beklediği gibi 1915 olaylarına değinmemesi dikkati çekti.

Temsilciler Meclisi’nde Başka Bir Süreç İşliyor

Başkan Obama’nın 1915 olaylarını nasıl niteleyeceği tartışması bir yana, soykırım iddiaları konusunda Amerika Temsilciler Meclisi’nde başka bir süreç işliyor. Mart ayında sunulan 252 sayılı tasarıda “Amerikan dış politikasının Ermeni soykırımına ilişkin duyarlılığı yansıtması” isteniyor. Bağlayıcı niteliği olmayan tasarıya şu ana kadar 100 milletvekili destek verdi. Ermeni lobisinin desteklediği Kongre üyeleri, tasarının kabulü için yoğun çaba harcıyor.

Önceki gün Kongre binasında düzenlenen anma töreninde bir konuşma yapan Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, tasarının kabul edilmesi gerektiğini söyledi: “Şu anda Amerikan kongresinde 'soykırım' kelimesinin kullanılmasına her iki partiden de destek aldığını söylemekten memnunluk duyuyorum. Ermeni tasarısının Kongre’den geçmesi gerektiği konusundaki kararımızı aklımızla değil yüreğimizle aldık.”

Demokrat Partili California Milletvekili Brad Sherman de anma töreninde yaptığı konuşmada Türkiye konusunda sert ifadeler kullandı: “Türkiye geçmişini kabul edinceye kadar hiçbir zaman modern bir ülke olmayacak. Hiçbir zaman Amerika’nın gerçek dostu da olmayacak… Yahudi soykırımını reddetseydi kim Almanya’nın dostu olurdu? Eğer kölelik yok deseydik kim bizimle dost olurdu? Ya da Amerikan yerlilerine yapılanları yok saysaydık? Dolayısıyla soykırımı tanımamız gerekiyor. Bunu sadece Ermeniler ya da hayatta kalanların bugün aramızda olan yakınları ve tüm dünyadaki Ermeniler için değil aynı zamanda Amerika’nın bu gerçeği kabul ettiğini ve sahte tehditlerden korkmadığını göstermek için de yapmalıyız. Eğer Ankara size yan baktığında korkup kaçıyorsanız nasıl süper güç olabilirsiniz? Bunu Türk halkı için de yapmalıyız, böylece sonunda modern bir ülke olmaya başlayabilirler. Bunu dünya için de yapmalıyız çünkü soykırımın son adımı soykırımın inkarıdır ve aynı zamanda bu bir sonraki soykırıma giden adımdır.”

Gözler Obama'da

Gözlemciler, Kongre’deki Demokrat Partili çoğunluğun Başkan Obama’dan gelecek mesaja baktığını düşünüyor. Amerika Türk Koalisyonu Başkan Yardımcısı Güler Köknar Amerika’nın Sesi’nin sorularını yanıtladı. Köknar, Başkan Obama'nın soykırım sözcüğünü kullanmaması durumunda tasarının kabul edilmesi sürecinin yavaşlayacağını söyledi.

Güler Köknar, Başkan Obama’nın dün Yahudi Soykırımını anma konuşmasında Rwanda ve Darfur’da yaşananlara değindikten sonra Ermeni tehcirini gündeme getirmemesinin de önemli bir işaret olduğunu söylüyor. Amerika Türk Koalisyonu Başkan Yardımcısı Güler Köknar, Obama’nın bugün yapacağı açıklama konusunda da şöyle konuştu: "Henüz kesin birşey söylemek mümkün değil. Türkiye'ye yaptığı son derece başarılı ziyaretin ardından; Amerika'nın kuvvetle desteklediği Türkiye - Ermenistan ikili ilişkilerinde belli bir noktaya gelindiğinde böyle bir açıklama yapmasından çekiniyoruz, ama olmayacağından neredeyse eminiz."

Gözler Başkan Barack Obama’da…

Barış Ornarlı'nın haberinin tümünü ve yorumları dinlemek için sağ üst köşedeki MP3 bağlantısına tıklayabilirsiniz.

XS
SM
MD
LG