Ankara'da bulunan ABD Başkanı Barack Obama, bu sabah Anıtkabir'i ziyaret ederek saygı duruşunda bulunduktan sonra Çankaya Köşkü'nde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'le görüştü. Obama daha sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne giderek muhalefet partilerinin liderleriyle görüşmeler yaptı ve TBMM Genel Kurulu'nda üyelere hitaben konuştu.
Obama, Çankaya Köşkü'ndeki görüşmeden sonra Cumhurbaşkanı Gül'le birlikte düzenlediği ortak basın toplantısında, Ermeni soykırımı tasarısını destekleyip desteklemeyeceği yolundaki bir soruya karşılık, Türkiye ile Ermenistan arasında birçok konuyu kapsayan görüşmeler yapıldığını ve kendisinin bu görüşmeleri şu ya da bu şekilde etkileyecek herhangi bir adım atmaktan kaçınacağını söyledi.
Başkan Obama, Türkiye ile ABD arasındaki işbirliği alanlarından sözederken, PKK'nın Amerika'nın terörizm izleme listesinde olduğunu belirtti, iki ülkenin teröre karşı dünya çapındaki mücadelede işbirliği yaptığını vurguladı.
Barack Obama, konuşmasının hemen başında ilk denizaşırı seyahatinin son ayağında Türkiye’ye gitmesinin belli bir sebebi olup olmadığı sorusuna yanıt verdi:
"Kimileri bana Ankara ve İstanbul’u da programıma katarak dünyaya bir mesaj vermeye çalışıp çalışmadığımı sordu. Cevabım basit: Evet."
Obama, sadece Amerika ile Türkiye arasındaki güveni değil aynı zamanda Amerika ile Müslüman dünyası arasındaki güveni de yeniden inşa etmek istediğini vurguladı:
"Bunu mümkün olduğunca açık ifade etmeye çalışacağım. Amerika İslam diniyle hiçbir zaman savaş içinde olmadı ve olmayacak da."
Obama, Amerika’nın karşılıklı çıkarlar ve karşılıklı saygı doğrultusunda bir ortaklık kurmak istediğini söyledi, son Amerikan yönetimi sırasında sıkça sözü edilen “başka ulusları dinleme” kavramına da değinerek arada çok ciddi görüş ayrılıkları olsa bile ortak bir zemin arayacakları konusunda söz verdi:
"Hemfikir olmasak bile saygılı olacağız. İslam inancına duyduğumuz saygıyı da göstereceğiz. Bu inanç yüzyıllar boyu dünyayı şekillendiren, benim ülkemde de etkili olan bir inançtır. Amerika Müslüman Amerikalıların katkılarıyla zenginleşti. Birçok Amerikalının ailesinde Müslümanlar var ya da Müslümanların çoğunlukta olduğu bir ülkeden geliyorlar. Bunu biliyorum çünkü ben de onlardan biriyim."
Barack Obama, konuşmasının büyük bölümünde Türkiye ile ilişkilere değindi, Türkiye’nin ne kadar önemli bir müttefik ve Avrupa’nın ne kadar önemli bir parçası olduğunun altını çizdi. Türkiye’nin kültürler arası bir köprü niteliğinde olduğunu vurgulayan Amerikan başkanı Müslüman nüfusun çoğunlukta olduğu bir ülkede laik bir demokrasinin olmasının önemini vurguladı:
"Türkiye’nin önemi bir çok şeyin merkezinde olmasından kaynaklanıyor. Burası doğu ve batının bölündüğü yer değil, ikisinin bir araya geldiği yer."
Obama’nın verdiği en önemli mesajlardan biri de Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği çabalarına Amerika’nın desteğini yinelemesi oldu. Obama, Avrupa’nın Türkiye’nin üye olmasından korkacak bir şeyi olmadığını aksine kazancının büyük olacağını söyledi:
"Avrupa etnik çeşitlilik, gelenekler ve inanç farklılıklarıyla zayıflamaz, aksine güçlenir. Türkiye’nin üyeliği Avrupa’nın temellerini bir kez daha genişletecek ve güçlendirecektir."
Obama’nın Türkiye ziyaretinde 1915 olaylarıyla ilgili olarak yapacağı yorumlar merakla bekleniyordu. Obama seçim kampanyasında Ermeni seçmene 1915 olaylarını “soykırım” olarak niteleme sözü vermiş olsa da Türkiye’de kişisel görüşlerin bir kenara bırakılması gerektiğini ve Türk ve Ermeni tarafının sorunu kendi yöntemleriyle çözmesi gerektiğini söyledi:
"Bu sorunların çözümünde birer ortak olarak davranacağız, zaten en önemlisi Türk ve Ermenilerin sonunda bu sorunun çözümüne yapıcı bir şekilde yönelmiş olmaları."
Barack Obama, değişimlerin ne kadar zorlu olabildiğine değindiği konuşmasında ruhban okulunun açılmasının güçlü bir sinyal olacağını, azınlık hakları sayesinde halkın her tür katkıdan yararlanacağını söyledi. “Geçmişte benim ülkemde, benimle aynı ten rengine sahip biri insan oy hakkına bile sahip değildi” diyen Obama, “değişim kolay olmuyor ama gerekli" mesajını verdi.
Obama, dünyayı sarsan ekonomik krizi de konuşmasında gündeme getirdi. Türkiye ile Amerika’nın her iki ülke halkının iyiliği ortaya çıkan bazı fırsatları değerlendirebileceğini söyleyen Obama, özellikle enerji ve enerji güvenliği konusunda Türkiye’nin oynayabileceği roller olduğunun altını çizdi.
Obama, konuşmasında terörle mücadelede atılabilecek ortak adımlara da yer verdi. Türkiye’nin PKK terör örgütüyle mücadelesinin de haklı bir mücadele olduğunun altını çizdi.
"Kimse hataya düşmesin. Irak, Türkiye ve Amerika’nın karşısında ortak bir terörizm tehdidi var. Buna Iraklıları bölmeye ve ülkeyi parçalamaya çalışan El Kaide de dahil, PKK da. Terörizmin hiçbir haklı sebebi olamaz. Amerika Başkanı ve bir NATO müttefiki olarak PKK’yla mücadelede size gereken desteği sağlayacağımıza söz veriyorum. Bu durum, Türkiye ve Irak hükümeti ve tabii Kürt liderlerle işbirliği kurulması çabaları ve sizin Türkiye’deki Kürtlere eğitim ve fırsat alanları yaratılması konusundaki süregelen çabalarınızla desteklenmeli."
Obama konuşmasını “bugün burada, Amerika’nın Türkiye ile güçlü ve sürekli bir dostluk kurma çabasını yeniden vurgulamak için bulunuyorum” sözleriyle bitirdi.
