Türkiye’ye doğrudan yapılan yabancı yatırımların durumu, Washington’da düzenlenen bir panelde tartışıldı. Panele katılan Türk ve Amerikalı uzmanlarla yetkililer, Türkiye’nin son dönemde yabancı yatırım çekme açısından önemli bir aşama kaydettiğine dikkati çekti.
Son beş yıl, Türkiye’ye doğrudan yapılan yabancı yatırımlar açısından büyük önem taşıyor. 2005 yılına kadarki on yıllık sürede yabancı yatırımlar ortalama 1 buçuk milyar Dolar’ı bulmuyordu. Ancak 2005 yılından itibaren, yabancı yatırımlar çok büyük bir yükselişle, 2007 yılında 22 milyar Dolar’la tavan yaptı. Geçen yıl küresel ekonomik kriz etkisini Türkiye’deki yabancı yatırımlarda da gösterdi, ama bu rakam 15 milyar Dolar’la önemli sayılabilecek bir düzeyde kaldı.
George Washington Üniversitesi’ne bağlı Uluslararası İşletme Eğitim ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen toplantıya katılanlar, Türkiye’ye doğrudan yapılan yabancı yatırımlardaki hızlı yükselişin gerekçeleri konusunda görüş birliği içindeydi. 1999’da Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliğine aday olarak kabulü, 2005 yılında Birlik’le müzakerelere başlaması ve siyasi istikrara işaret eden, tek parti çoğunluğuna dayalı hükümetin iktidara gelmesi, uzmanların üzerinde anlaştığı sebeplerdi. Bunun yanı sıra yapısal reformlar, Uluslararası Para Fonu’yla yürütülen programlar, doğrudan yabancı yatırımları düzenleyen yasaların yapılması ve hükümetin iş çevrelerine yönelik pragmatik politikaları yabancı yatırımcıları Türkiye’ye hızla çeken unsurlar oldu. Yine de Türkiye Sanayiciler ve İşverenler Derneği Washington Temsilcisi Abdullah Akyüz’e göre, yabancı yatırımcıların karşılaştığı zorluklar halen mevcut:
TÜSİAD Washington Temsilcisi Akyüz, adli reformların gecikmesi, rekabeti baltalayan kayıt dışı ekonomiyle yeterince mücadele edilmemesi, vergi reformunun yapılmaması ve vergi tabanının genişletilmemesi, yolsuzluklarla mücadelede başarısız kalınması gibi zorluklara işaret etti. Akyüz buna rağmen 10 yıl önceki zorluklara göre bugünkülerin “daha idare edilebilir riskler” olduğunu söyledi.
Katılımcılar Türkiye’deki doğrudan yabancı yatırımlar arasında birçok başarılı örnek saydı. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattı, Ford Otosan ve Toyota-Sa ortaklıkları, Citi Group ve Akbank ortaklığı, 1960’lı yıllardan itibaren başlayan Coca Cola yatırımları ve bu yatırımların çevre ülkelere de yayılması, F-16 savaş uçaklarının Türkiye’de yapılması, yazılım devi Microsoft’un İstanbul’da büyük bir bölge temsilciliği açma kararı bu başarılı örnekler arasında yer aldı.
Toplantıda söz alan Türk-Amerikan Konseyi Başkanı Büyükelçi James Holmes gittikçe yayılan küresel ekonomik kriz karşısında, Türkiye’nin önemli bir avantajına da işaret etti.
Holmes, “Türkiye’de 2001 yılında bankacılık sisteminde yapılan reformlar hala ayakta. Dünyanın çoğu yerinde, özellikle de Avrupa ülkelerinde bankacılık ve maliye sektörlerinde yaşanan sorunları Türkiye’de göremezsiniz,” diye konuştu.
72 milyonluk nüfusunun önemli bir kısmı gençlerden oluşan, dünyanın 15’inci, Avrupa Birliği’nin altıncı en büyük ekonomisine sahip Türkiye’nin bu özellikleri yabancı yatırımı çekecek önemli sebepler olarak gösterildi. Son beş yıldaki başarının önümüzdeki yıllarda aynı hızla devam edip etmeyeceği, küresel ekonomik duruma bağlı olacak.