Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu’nda 4’e karşı 65 oyla kabul edilen Türkiye raporunda, son bir yılda yaşanan gelişmelerin fotoğrafı çekiliyor. Rapordaki ana vurgulardan birini Avrupa Birliği'yle tam üyelik müzakerelerinin başlamasından bu yana reformların yavaşlama sürecinin devam ettiği tespiti ve hükümetin siyasi reformları devam ettirme konusundaki iradesini kanıtlaması talebi oluşturuyor.
Raporun ilk okuması geçen yılın kasım ayı sonunda yapılmıştı. O günden bu yana Türkiye’de yaşanan gelişmeleri metne sokmak ve parlamenterlerin değişiklik taleplerini karşılamak amacıyla taslak rapora 188 önerge verildi. Raporu hazırlayan Hollandalı parlamenter Ria Oomen-Ruijten, hazırladığı uzlaşı önergeleriyle belgenin ruhunu değiştirmeyen ancak bazı değişikliklere de olanak tanıyan bir yaklaşım sergiledi.
“Ermeni soykırımı” ifadesine bu kez de yer verilmeyen rapor, dengeli yapısıyla dikkat çekiyor. Avrupa Birliği Komisyonu'nun 2008'de yayımladığı İlerleme Raporu'yla paralel bir içeriğe sahip olan belgede öne çıkan konulardan birini Ergenekon davası oluşturuyor. Bu davayla ilgili olarak süreçte sonuna kadar gidilmesinin talep edildiği belgede hukukun üstünlüğü ilkesine bağlı kalınması ve adil yargılanma hakkının ihlal edilmemesi isteniyor. Raporda, aralarında Hrant Dink suikastının da yer aldığı bazı cinayetlerin Ergenekon’la bağlantılı olup olmadığının da ciddi şekilde araştırılması vurgusu yer alıyor.
Rapora yapılan son eklemelerden biri de Deniz Feneri davasıyla ilgili. Avrupa Parlamentosu, genelde yeşil sermaye özelde ise Deniz Feneri davası konusunda Türk hükümetine Avrupa Birliği ülkeleri yetkilileri ve yargı makamlarıyla daha yakın işbirliği içine girmesi çağrısı yapıyor.
İfade ve basın özgürlüğünün hâlâ tam olarak korunamamasından duyulan üzüntünün dile getirildiği belgede "AP, internet sitelerine sıklıkla getirilen yasaklarla, eleştiride bulunan basına yönelik baskının ve açılan davaların, demokratik ve çoğulcu bir toplumda basın özgürlüğüne hizmet etmediği görüşündedir" deniliyor.
Belgede, AB üyesi ülkelerin Türk öğrenciler, akademisyenler ve işadamları için vize kısıtlamalarını kolaylaştırması isteniyor. Yolsuzlukla mücadeleyle ilgili olarak kapsamlı bir strateji belirlenmemesinden üzüntü duyulduğunun altının çizildiği belgede, Alevilerin, eğitim ve ibadet yerleri konusundaki sıkıntılarının sürdüğü belirtiliyor ve hükümetten endişeleri bir an önce gidermesi talep ediliyor.
Sivil anayasa çalışması yapılırken siyasi partilerin ve sivil toplum örgütlerinin yanı sıra etnik ve dini azınlıkların da sürece dahil edilmesi talep ediliyor. Kürt sorununa çözüm için siyasi inisiyatif talep edilen belgede seçilmiş yetkililerin seçmenleriyle Türkçe dışında bir dilde iletişim kurmalarına olanak tanınması isteniyor. TRT-6 yayınlarının başlamasından duyulan memnuniyetin altı da kalın bir şekilde çiziliyor. DTP'nin ve seçmenlerinin PKK'yla aralarına mesafe koymasının istendiği belgede ilk kez “terörist PKK” ifadesinin kullanılması da dikkat çekiyor.
Raporun önümüzdeki ay Avrupa Parlamentosu Genel Kurulu’nda ele alınarak onaylanması öngörülüyor.